Kategoria: fisika

abiadura

1.  (fisika)  izen · Zerbait denbora tarte bakoitzeko ibiltzen den distantzia.

2.   izen · Abiatze edo hasiera.

3.   izen · Azkartasuna, oldarra.

adherentzia

1.  (fisika)  izena · Bi azaleren arteko irristaketaren aurkako erresistentzia.

2.  (fisika)  izena · Bi azaleren arteko loturaren erresistentzia.

3.  (medikuntza)  izena · Gorputzeko bi organo edo azaleren arteko lotura, normala edo behar bezalakoa ez dena eta maiz hantura iraunkor baten edo barruko zauri bat orbaintzearen ondorioz gertatzen dena.

adhesio

1.   izena · Ekimen edo proposamen batekiko atxikimendua.

2.  (fisika)  izena · Molekula desberdinak batzen dituen erakarpen-indarra.

adhesio

1.  (fisika)  izena · Substantzia berdin nahiz ezberdineko azalerak bat egiteko gaitasun eta propietate fisikoa.

adiabatiko

1.  (fisika)  adjektiboa · Sistema, prozesu edo eremu fisiko bati buruz, beroaren transferentzia ahalbidetzen ez duena.

adsorbatu

1.  (kimika) (fisika)  aditza · Adsortzio izeneko prozesua garatu edo gertatu.

2.  (kimika) (fisika)  izena · Adsortzioaren prozesuan, adsorbatzailearen gainazalean itsatsirik geratzen den gaia.

adsorbatzaile

1.  (kimika) (fisika)  izena · Adsortzioaren prozesuan, gas, likido edo disolbatutako solido baten partikulak bere gainazalean hartzen dituen gaia.

adsortzio

1.  (kimika) (fisika)  izena · Gorputz batek bere gainazalean gas, likido edo disolbatutako solido bateko partikulak itsasteko prozesua eta horren ondorioa.

aerodinamika

1.  (fisika)  izen · Indar fisikoek airea eta gasak nola eragiten dituzten aztertzen duen dinamikaren arloa.

aerodinamika

1.  (fisika)  izena · Airearen mugimendua eta airearen gorputzen arteko interakzioa aztertzen dituen fisikaren adarra.

aerometria

1.  (fisika)  izena · Airearen propietate fisikoak neurtzeko tekniken multzoa.

aerosol

1.  (fisika) (kimika)  izena · Airean edo gas ingurune batean suspentsioan dauden partikula solido edo likidoen multzoa; partikula horietako bakoitza.

2.  (aldaera)  izena · Esprai.

aerostatika

1.  (fisika)  izena · Higitzen ari ez diren gasen dentsitatea, presioa eta beste propietate fisikoak eta horien aplikazioak ikertzen dituen jakintza-arloa.

aerostatiko

1.  (fisika)  adjektiboa · Aerostatikari dagokiona; aerostikaren printzipioak eta legeak baliatzen dituena.

aldagai estentsibo

1.  (fisika)  izena · Hartzen duen balioa deskribatzen duen sistemaren zatiaren araberakoa duen aldagaia; masa, esaterako.

aldagai intentsibo

1.  (fisika)  izena · Hartzen duen balioa aztertzen duen sistemaren zatiarekiko independentea duen aldagaia; tenperatura, esaterako.

aldarapen

1.   izena · Aldaratzeko ekintza eta horren ondorioa.

2.  (fisika)  izena · Bi gorputz edo partikula elkarrengandik aldentzea.

aldaratu

1.   aditza · Zerbait beste zerbait edo nonbaitetik urrundu.

2.  (fisika)  aditza · Indarren baten eraginez, gorputzak nahiz partikulak elkarrengandik aldendu.

3.   aditza · Zerbait edo norbait tokiz aldatu.

ampere

1.  (fisika)  izen · Korronte elektrikoaren intentsitateraren unitatea, coulomb bat segunduko neurriaz definitzen dena.

anioi

1.  (kimika) (fisika)  izena · Elektroiak jasotzeagatik karga elektriko negatiboa duen atomo edo molekula; karga elektriko negatiboko ioia.

anplifikazio

1.   izen · Zerbait, bereziki materiala ez denean, anplifikatu, indartu, handitu edo zabaltzeko ekintza eta horren ondorioa.

2.  (fisika)  izen · Uhin, seinale edo bestelako fenomeno fisiko bat beste instantzia batera pasatzean gertatu edo eragin egiten den indartzea.

argiztapen

1.   izen · Argiztatu edo argia ematearen ekintza; horren ondorioa.

2.  (fisika)  izen · Azalera batek jasotzen duen argi fluxuaren neurria.

atrakzio

1.  (fisika)  izena · Erakarpen.

2.   izena · Jolaserako instalakuntza.

barizentro

1.  (matematika)  izen · Triangelu bateko hiru erdibidekoek bat egiten duten puntua.

2.  (fisika)  izen · Grabitate-zentroa.

bihurdura

1.  (medikuntza)  izena · Lotailu edo hezurrak lotzen dituen ehun konektiboan gertatzen den lesioa, hezur horiek bat-batean edo neurriz kanpo mugitu edo kolpe batengatik.

2.  (fisika)  izena · Gorputz baten luzetarako ardatzeko bi muturretan aurkako norabidean eragiten duten bi indarrek gorputzean eragiten duten deformazio edo esfortzua.

dentsitate

1.   izena · Eremu batean erlatiboki elementu asko biltzen dituena.

2.   izena · Dentso, trinko edo sarria denaren nolakotasuna.

3.  (fisika)  izena · Masa eta bolumenaren arteko erlazioa.

desortzio

1.  (fisika) (kimika)  izena · Gai edo gorputz batean barneraturiko edo haren gainazalean itsatsiriko beste gai bateko partikulak askatzea.

dispertsio

1.   izena · Dispertsatzeko ekintza edo horren ondorioa.

2.   estatistika · Datuek balio zentral batetik duten desbideratze-maila.

3.  (fisika)  izena · Substantzia edo partikula multzo bat ingurune batean hedatu edo sakabanatzea.

4.   izena · Beraien artean oso heterogeneo edo desberdinak diren elementu-multzo baten nolakotasuna.

elektrikoki neutro

1.  (fisika)  izena · Karga elektriko positibo edo negatiborik ez duena.

energia potentzial

1.  (fisika)  izena · Gorputz batek sistema fisiko baten barnean energia mota batzuk garatzeko duen ahalmena.

energia zinetiko

1.  (fisika)  izena · Gorputz batek mugitzeagatik duen energia edo lana sortzeko duen ahalmena.

energiaren kontserbazio

1.  (fisika)  izen · Energia sistema isolatu batean ezin dela sortu ez deuseztatu baieztatzen duen printzipio fisikoa.

erorketa aske

1.  (fisika)  izen · Gorputz batek grabitateak beste inongo indarrik ez eragitean espazioan jarraitzen duen mugimendu mota.

2.   izen · Gorputz bat altuera batetik inongo oztoporik gabe lurreraino erortzea.

fisisortzio

1.  (fisika)  izena · Fenomeno fisiko soilen bitartez gertatzen den adsortzioa, adsorbatuaren eta adsorbatzailearen arteko erreakzio kimikorik gabe.

fusio-tenperatura

1.  (fisika)  izena · Substantzia edo material bat egoera solidotik egoera likidora igarotzeko behar den tenperatura.

grabitatearen azelerazio

1.  (fisika)  izena · Gorputz batek beste gorputz baterako erorketa askean denbora unitate bakoitzeko gertatzen den abiaduraren gehikuntza; Lurraren kasuan, 9.8 metro/segundu karratu da.

higidura zirkular

1.  (fisika)  izena · Zirkunferentzia baten lerroaren ibilbidea jarraiki egiten den higidura edo unformea.

higidura zuzen

1.  (fisika)  izena · Lerro zuzen bati jarraitzen dio higidura.

higikari

1.  (fisika)  izen · Higitu egiten den gorputz edo objektua.

igorle

1.   izen ·  izenondo · Igorri egiten duena.

2.   izen ·  izenondo · Partikularzki, gutun, pakete edo orokorrean igorpen bat beste bati entregatzeko igorri edo bidaltzen duena.

3.   izen ·  izenondo · Komunikazioan, informazioa igorri edo bidaltzen duen eragilea.

4.  (fisika)  izen ·  izenondo · Partikulak sortu eta zabaldu edo uhinak eragiten dituen objektu edo eragilea.

5.  (zuzenbidea)  izen ·  izenondo · Ganbio-letra edo bestelako ordainketa-titulu bat jaulkitzen duena.

indar

1.   izena · Pertsona batez mintzatuz, zerbait mugitu, altxatu eta kolpatzeko ahalmena eta horren bizitasuna.

2.   izena · Orokorrean, eragiteko ahalmena.

3.  (fisika)  izena · Gorputz baten higidura aldatu edo hura deformatzeko ahalmena duen kausa.

4.   izena · Helburuak lortu edo ondorioak izateko ahalmena.

interferentzia

1.   izena · Interferitzeko ekintza eta horren ondorioa.

2.   izena · Zerbaiten berezko garapenerako oztopo, traba edo zailtasuna.

3.  (fisika)  izena · Seinale elektromagnetiko batek beste batekin bat egitean eragiten duen distortsio edo kutsadura-efektua.

ionizazio

1.  (fisika) (kimika)  izena · Ioiak, hots, elektroiak jaso edo emateagatik karga elektrikoa duten atomo edo molekulak, sortzeko prozesu kimiko edo fisikoa.

isoelektriko

1.  (fisika)  izenondoa · Karga elektriko positibo eta negatibo berdinak dituena.

katioi

1.  (kimika) (fisika)  izena · Elektroiak emateagatik karga elektriko positiboa duen atomo edo molekula; karga elektriko positiboko ioia.

kimisortzio

1.  (fisika) (kimika)  izena · Erreakzio kimiko bat eragiten duen adsortzioa.

konbekzio

1.  (fisika)  izena · Fluido baten barnean edo fluido baten eta hura inguratzen duen gainazal solidoaren artean gertatzen bero-transferentzia.

konbekzio

1.  (fisika)  izen · Beroa fluido baten barnean transferitzeko mekanismoa, tenperaturak eragiten duen dentsitate-aldaketak dakarren mugimenduaren bitartez.

konbekzio-korronte

1.  (fisika)  izena · Bere barnean dauden tenperatura ezberdinengatik fluido edo jariagai batean gertatzen den korronte edo mugimendua, fluido-masa bero edo epelak igo eta masa hotzak jaisten direnean.

kondentsazio

1.  (fisika)  izena · Egoera gaseosotik egoera likidoa pasatzea, gasa hoztearen ondorioz eta ingurumenean dagoen presio-mailan.

laino-ganbera

1.  (fisika)  izena · Bertara sarturiko lurrina kondentsazioaren bitartez partikula erradioaktiboak detektatzen dituen gailua, ganbera erakoa.

leiar konbergente

1.  (fisika)  izena · Argi-izpiak kontzentratu egiten duen leiarra, horretarako erdigunean lodiagoa dena ertzetan baino.

likuefakzio

1.  (fisika)  izena · Egoera gaseosotik egoera likidora pasatzea, inguruneko presio handiaren ondorioz.

magnitude fisiko

1.  (fisika)  izen · Fenomeno fisiko bat neurtuz edo horren ezaugarri bat kalkulatuz definitzen den propietatea.

masa-zenbaki

1.  (fisika)  izena · Elementu kimiko batek bere nukleoan dituen protoi eta neutroi kopuruen batura.

materia

1.  (fisika)  izena · Errealitate fisikoko gauzak eginak dauden gaia.

negatibo

1.  (matematika)  izenondo · Zenbaki bati buruz, zero baino txikiagoa dena.

2.   izenondo · Kaltegarri edo desegokitzat hartzen dena.

3.  (fisika)  izenondo · Elektroiak jasotakoan sortzen den karga elektrikoa nahiz karga elektriko hori duen elementua.

4.   izen ·  izenondo · Ezezko emaitza ematen duena.

5.  (argazkilaritza)  izen · Argiak eta ilunak alderantzizkatuak dituen pelikula.

newtondar

1.  (fisika)  adjektiboa · Isaac Newton-en lege eta teoriei dagokiena.

2.  (fisika)  adjektiboa · Mekanika klasikoari dagokiona, erlatibitatearen teoria aintzat hartzen ez duena.

3.   izena ·  adjektiboa · Isaac Newton lege eta teorien edo mekaniko klasikoaren aldekoa den pertsona; teoria horiek lantzen dituen aditua.

Ohm-en lege

1.  (fisika)  izena · Zirkuitu elektriko batean, korrontearen intentsitatea tentsio elektrikoarekin proportzionala eta erresistentzia elektrikoarekin alderantziz proportzionala dela ezartzen duen lege fisikoa.

partikula subatomiko

1.  (fisika)  izena · Atomoa baino txikiagoak diren partikulak, atomoaren barnean daudenak, hala nola protoiak, neutroiak eta elektroiak, edota erradiazio eta bestelako fenomeno fisikoek sortutakoak.

prisma optiko

1.  (fisika)  izena · Beira edo plastikozko objektua, maiz poliedro formakoa, argia errefraktatu, islatu edo sakabanatu egiten duena.

soinu

1.  (fisika)  izena · Airearen edo beste fluido elastiko batean zabaltzen diren eta entzun daitezkeen uhinen multzoa.

2.  (musika)  izena · Partikularzki, musika-tresna baten hotsa eta musika orokorrean.

3.   izena · Eskusoinu edo akordeoia.

sortzio

1.  (fisika) (kimika)  izena · Adsortzio, absortzio edo kideko fenomeno fisiko-kimikoetako bakoitza.

termoegonkor

1.  (fisika) (kimika)  adjektiboa · Gai batez montzatuz, tenperatura garaietan urtu, disolbatu, higatu edo orokorrean hasierako propietate kimiko nahiz fisikoak galtzen ez dituena.

ultrasoinu

1.  (fisika)  izena · Gizakiak entzuteko gauza ez den soinu akutua, maiztasun handiko uhinek sortutakoa.

zenbaki atomiko

1.  (fisika)  izena · Elementu kimiko bateko atomo batek bere nukleoan dituen protoien kopurua.

zinematika

1.  (fisika)  izena · Gorputzen mugimendua hura eragiten duten indarrak aintzat hartu gabe aztertzen duen fisikaren adarra.

Artikulurik faltan botatzen al duzu?

Osatu ezazu hurrengo galdetegia, zure eskaera lehenbailehen argitaratzen saiatuko gara


logo
gizapedia.org
Ausazko hitza