Kategoria: ekonomia

atzeraldi

1.   izena · Zerbaitek edo norbaitek atzera egiten duen aldietako bakoitza.

2.  (ekonomia)  izena · Partikularzki, adierazle ekonomiko nagusiek, bereziki Barne Produktu Gordinak, atzeraka egiten duten egoera.

aurrekonturatu

1.  (ekonomia)  aditz · Zerbaiten aurrekontua zehaztu.

aurreztaile

1.  (ekonomia)  izen · Dirua aurrezten duena.

2.   izenondo · Aurrezteko joera duena.

autohornikuntza

1.  (ekonomia)  izen · Pertsona, enpresa edo herrialde batek behar dituen baliabideak bere kabuz, eskura dituen bitartekoekin, eskuratzeko ahalmena.

azpifinantzaketa

1.  (ekonomia)  izena · Beharrezkoa eta nahikoa baino txikiagoa den finantzaketa.

balio nominal

1.  (ekonomia)  izena · Akzio, bono edo bestelako titulu batean ezartzen den hasierako prezio edo zorra.

2.  (ekonomia)  izena · Une bateko prezioetan baloraturiko ondasun baten prezioa edo errenta baten zenbatekoa.

balio-narriadura

1.  (ekonomia)  izena · Ondasun batek denboran zehar erabiltzearen poderioz edo besterik gabe zaharkitzeagatik jasaten duen balio-galtzea.

balore

1.   izena · Pertsona baten adorea edo kemena.

2.  (ekonomia)  izena · Sozietate baten akzio edo bestelako finantza-titulu negoziagarria.

banku-laburpen

1.  (ekonomia)  izen · Bezeroak eskatutako epean zehar banku-kontu bateko mugimenduen berri ematen duen agiri laburra, bankuak kontuaren titular eta baimenduen esku jartzen duena.

barne eskari

1.  (ekonomia)  izena · Herrialde batean, estatuaren eta bertako familia eta enpresen eskari agregatua.

behin-behinekotasun

1.   izena · Behin-behinekoa denaren nolakotasuna.

2.  (ekonomia)  izena · Behin behineko lan kontratua duenaren egoera.

3.  (ekonomia)  izena · Behin behineko lan kontratuen tasa edo maiztasuna.

BEZ

1.  (ekonomia)  izena · Balio Erantsiaren Zerga.

biderkatzaile

1.  (matematika)  izena · Beste zenbaki edo adierazpen bat, biderkakizuna, biderkatzen duen zenbakia edo adierazpen matematikoa.

2.  (ekonomia)  izena · Aldagai ekonomiko batean izandako aldaketak beste aldagai batean eragiten aldaketaren neurria.

BPG

1.  (ekonomia)  izena · Barne Produktu Gordina.

BPG per capita

1.  (ekonomia)  izena · Herrialde batean, bertako Barne Produktu Gordina zati bertan bizi diren biztanleen kopurua eginez kalkulatzen den adierazle ekonomikoa, hango biztanleen maila ekonomikoa neurtzeko erabilia.

burbuila espekulatibo

1.  (ekonomia)  izena · Espekulatu edo irabazi handiak azkar eskuratzeko asmoaren ondorioz gauzatzen den produktu edo aktibo baten prezioen gorakada handia eta azkarra.

burtsa

1.  (ekonomia)  izena · Balore-titulu edo bestelako aktiboen transakzioak egin eta kontrolatzen direneko erakundea.

diru-zenbateko

1.  (ekonomia)  izena · Zerbaitek dirutan duen balioa edo kostua.

dolarizazio

1.  (ekonomia)  izena · Ameriketako Estatu Batuetako dolarra beste nazio bateko diru ofiziala bihurtzea.

ekoizkor

1.  (ekonomia)  izenondo · Ekoizten duena, bereziki ekoizpena nabarmen gehitu eta produktibitate edo errendimendu handiz jarduteko ahalmena duena.

ekoizkortasun

1.   izen · Ekoizkorra denaren nolakotasuna.

2.  (ekonomia)  izen · Ekoizpenaren eta erabilitako baliabideen arteko erlazioa.

ekoizpen-jarduera

1.  (ekonomia)  izen · Produktu eta zerbitzuen ekoizpena helburu duten jarduera ekonomikoen multzoa.

ekotasa

1.  (ekonomia)  izena · Ingurumenean sorrarazi duen kaltea konpentsatu edo besterik gabe ingurumena babesteko ekintzen kostua estaltzeko tasa edo zerga.

enplegu-eskatzaile

1.  (ekonomia)  izen · Lan-eskatzailea.

enplegu-politika

1.  (ekonomia)  izena · Enplegua kopuruz nahiz kalitatez sustatzeko gobernu eta administrazio publikoetatik garatzen diren plangintza, erabaki eta ekintzen multzoa.

epe luzeko mailegu

1.  (ekonomia)  izena · Epe luzera, urtebetera baino beranduago, kitatu edo itzultzekoa den mailegua.

eraldaketa

1.   izen · Zerbait aldatu edo beste gauza bat bilakatzeko fenomenoa edo ekintza.

2.  (ekonomia)  izen · Osagaiak behar bezala bateratuz, produktu berri bat garatzeko ekintza.

errendimendu

1.  (ekonomia)  izen · Ekoizpen edo lortutako produktuaren eta horretarako erabilitako gai edo baliabideen arteko proportzioa.

2.  (ekonomia)  izen · Kapitalaren gaineko errentagarritasun edo interes-tasa.

3.   izen · Lortutako emaitza edo produktua, aurrez ezarritako helburuen araberakoa.

errentagarritasun-atalase

1.  (ekonomia)  izen · Produktu bati buruz, izandako kostu finko nahiz aldakorrak estali eta hortik aurrera irabaziak ematen dituen salmenta kopurua.

errentagarritasun-atari

1.  (ekonomia) Errentagarritasun-atalase.

erreperkusio

1.   izen · Zerbaiten eragina.

2.  (ekonomia)  izen · Kostu edo galera baten zama norbaiti edo zerbaiti esleitzea.

erreskate

1.   izen · Arriskuan dagoen edo istripua jasan duen pertsona edo animaliabat lagundu eta toki seguru batera eraman.

2.   izen · Bahiturik edo preso dagoen pertsona edo talde bat aske uzteko ordaintzen den dirua edo ematen diren ondasunak.

3.  (ekonomia)  izen · Likidezia egoera larrian dagoen enpresa edo estatua hirugarren batek egiten dion diru ekarpen edo laguntza.

4.  (ekonomia)  izen · Epemugarik gabe edo epemuga jakin batekin zegoen finantza- edo aseguru-kontratua aurrez desegin eta horregatik eskatzen den itzulketa.

eskaintzaile

1.  (ekonomia)  izen · Zerbait eskaini egiten duena, bereziki salerosketa, enkante edo beste negozio batean.

eskatzaile

1.   izen · Zerbait eskatzen duena.

2.  (ekonomia)  izen · Produktu edo zerbitzu bat eskuratu nahi duena.

eskudiru

1.  (ekonomia)  izen · Pertsona partikularrek, enpresek eta orokorrean beste erakundeek txanpon eta billete eran duten dirua.

eskudirutan

1.  (ekonomia)  aditzondo · Ordaintzeari buruz, eskudirua erabiliz.

2.  (ekonomia)  aditzondo · Edukitzen den diruari buruz, eskudiru eran.

espekulatibo

1.  (ekonomia)  adjektiboa · Espekulatzeko asmoarekin egiten dena; espekulazioaren ondorioz edo eraginez egiten dena.

espekulatzaile

1.  (ekonomia)  izen ·  adjektiboa · Dirua irabazteko irrikiaz, ondasunak merke erosi eta garesti saldu egiten dituen pertsona edo erakundea.

esportatzaile

1.  (ekonomia)  izena ·  adjektiboa · Atzerriko herrialde batean mintzagai den herrialdeko produktuak eta zerbitzuak saldu egiten dituen enpresa.

esportazio

1.  (ekonomia)  izena · Aipatzen ari den herrialde batetik beste herrialde batera produktu eta zerbitzuak saltzea.

2.  (ekonomia)  izena · Atzerriko herrialde batera saldutako produktu eta zerbitzuen multzoa.

3.  (informatika)  izena · Fitxategi edo dokumentu informatiko bat beste aplikazio batean baliatzeko formatoan jartzea.

establezimendu

1.   izen · Zerbait kokatzen den toki gutxi gorabehera finkoa.

2.  (ekonomia)  izen · Lantegi edo enpresa.

faktore-kostutan

1.  (ekonomia)  aditzondo · Barne Produktu Gordina eta antzeko agregatu ekonomikoetan, produktuak, zerbitzua, ondasunak eta abar haien merkatu prezioaren arabera egiten den kalkulua adierazteko, zergak gehitu gabe.

finantza

1.  (ekonomia) (pluralean)  izena · Kontsumoa eta inbertsioak egiteko behar den dirua eskuratu edo beste baten eskura jartzeko jardueren multzoa; jarduera horiei dagokien jakintza-arloa.

2.  (elkartu) (ekonomia)  adjektiboa · Delako jarduera edo jakintza-arloari dagokiona; diruzkoa.

finantzaketa

1.  (ekonomia)  izena · Finantzatzeko ekintza eta horren ondorioa; zerbait diruz estali edo zerbaitetarako dirua utzi edo ematea.

finantzario

1.  (ekonomia)  izenondo · Finantzekin eta orokorrago diruarekin loturik dagoena, hala nola aurrezki, inbertsio, banku eta burtsarekin.

2.   adjektiboa · Diruzkoa.

finantzatu

1.  (ekonomia)  aditza · Inbertitzeko edo kontsumorako behar den dirua estali, utzi edo eman.

finantzatzaile

1.  (ekonomia)  izen · Proiektu edo enpresa bat finantzatzen duen entitatea edo pertsona.

finantzazio

1.  (ekonomia)  izena · Finantzaketa.

gerakin

1.   izen · Zerbait bukatu edo hondatu ondoren geratzen dena.

2.  (ekonomia)  izen · Aurrekontu, partida edo sail batetik soberan geratzen den diru kopurua.

hornitzaile

1.   izen · Hornitu egiten duena.

2.  (ekonomia)  izen · Erakunde, enpresa edo gizabanako bati produktuak edo zerbitzuak eskaini eta saldu egiten dizkiona.

inbestimendu

1.  (ekonomia) (ipar)  izen · Diru kopuru bat etekina edo mesede egingo duen zerbaitetan xahutu edo jartzeko ekintza eta horren ondorioa.

inportatzaile

1.  (ekonomia)  izena · Herrialde batera produktuak edo zerbitzuak inportatu egiten dituen enpresa.

inportazio

1.  (ekonomia)  izena · Atzerriko herrialde batetik produktuak eta zerbitzuak eskuratu eta ekartzea, aipatzen ari den herrialdeko kontsumitzaileen artean banatu edo bertako prozesu ekonomikoetan baliatzeko.

2.  (informatika)  izena · Beste aplikazio, programa edo formato informatiko batean sorturiko dokumentua beste aplikazio, programa edo plataforma batera ekartzea.

3.  (ekonomia)  izena · Inportatu edo kanpotik eskuratzen diren produktu eta zerbitzuen multzoa eta horien diru-zenbatekoa.

input-output analisi

1.  (estatistika) (ekonomia)  izen · Sektore ekonomiko batetik besterako ekoizpen-sarrera (input) eta irteera (output) zehazten dituen sarrera biko taula, haien arteko lotura produktiboen analisi ekonomikorako erabiltzen dena.

interes bakun

1.  (ekonomia)  izena · Kapitalizazio bakunaren aplikatuz, aldi bakoitzeko interesak kapitalera metatu gabe alegia, kalkulatzen den interesa.

interes konposatu

1.  (ekonomia)  izena · Kapitalizazio konposatuaren legea aplikatuz, aldi bakoitzeko interesak kapitalera metatuz alegia, kalkulatzen den interesa.

interes sinple

1.  (ekonomia)  izena · Kapitalizazio-lege sinplearen arabera kalkulatzen den interesa, aurrez sorturiko interesak kapitalera metatzen ez dituena.

irabazi-marjina

1.  (ekonomia)  izena · Saldutako edo ekoitzitako unitate bakoitzeko irabazten dena, orokorrean prezioari kostua kenduz kalkulatzen dena.

itopuntu

1.  (teknologia)  izen · Martxan ari diren makina eta gailuetan, mugimendua edo indarra transmititzen ez den egoera.

2.  (ekonomia)  izen · Diru-sarrerak eta gastuak edota bi aukera desberdinetako gastuak berdintzen direneko egoera.

jaulki

1.   aditz · Fruitu heldua erori.

2.   aditz · Norbaitek zerbait hitzez bota, bereziki inkontzienteki egiten badu.

3.  (ekonomia)  aditz · Enpresa edo beste erakunde batek akzio, obligazio edo beste balore-titulu bat plazaratu.

kapital higiezin

1.  (ekonomia)  izena · Pertsona batek duen ondasun higiezinen multzoa, bereziki haietatik errenta edo irabazia eskuratzeko asmoarekin osatua.

kartelizazio

1.  (ekonomia)  izena · Enpresa batzuek kartel bat osatzeko prozesua; enpresen kartela osatzea bera.

kenkari

1.  (ekonomia)  izena · Zerga batean kalkulaturiko kuotatik egin daitekzeen beherapenetako bakoitza.

konpentsazio

1.   izen · Konpentsatzeko ekintza eta horren ondorioa.

2.  (ekonomia)  izen · Kopuru bat aurkakoa den beste kopuru batekin neurri batean murriztu edo osorik ezabatu, bien arteko aldeaz.

kontratazio

1.  (zuzenbidea)  izena · Kontratua egitea.

2.  (ekonomia) (aldaera)  izena · Kontratazio-bolumena.

kopuru nominal

1.  (ekonomia)  izena · Magnitude ekonomiko baten balioa prezio korronteetan, une jakin bateko prezioetan alegia.

KPI

1.  (ekonomia)  izena · Kontsumorako Prezioen Indizea, Espainian kontsumoko produktuen prezioen bilakaera adierazten duen zenbaki indizea.

krak

1.  (onomatopeia)  izena · Karraska soinua.

2.  (ekonomia)  izena · Finantza-merkatuetan gertatzen den tupusteko beherakada handia.

laguntza publiko

1.  (ekonomia)  izena · Administrazio publikoek pertsona fisiko edo juridiko bati hura babestu edo interes publikoa izan dezakeen ekimen bat aurrera eramateko esleitzen dioten prestazio edo abantaila ekonomikoa.

lan

1.  (ekonomia)  izena · Giza jarduera ekonomikoa, gizakiaren beharrak asetzeko garatzen dena.

lan-eskatzaile

1.  (ekonomia)  izen · Lanpostu bat bilatu eta eskatzen duena.

lan-kontratazio

1.  (ekonomia)  izena · Eskualde edo sektore ekonomiko batean egiten diren edo indarrean dauden lan-kontratuen multzoa.

2.  (ekonomia)  izena · Lan-kontratuak egiteko lege-markoa.

3.  (ekonomia)  izena · Lan-kontratuak egiteko moduak eta horien arteko banaketa.

landun

1.  (ekonomia)  izenondo · Lan egiten duena, lana duena.

langabe

1.  (ekonomia)  izena ·  adjektiboa · Ahal eta nahi duela, lanean ari ez den pertsona.

lehiakide

1.   izena · Elkarrekiko lehian edo norgehiagokan daudenetako bakoitza.

2.   izena · Lehiaketa batera aurkeztu direnetako bakoitza.

3.  (ekonomia)  izena · Merkatu berean lehian edo konkurrentzian dauden enpresa edo eragile ekonomikoa.

LGS

1.  (ekonomia)  izena · Lanbide arteko gutxieneko soldata.

likidezia-arrisku

1.  (ekonomia)  izen · Pertsona, enpresa edo erakunde batek bere zorrak edo horien interesak epemugan ordaintzeko zailtasun edo ezintasuna, horren ondorioz kalte eta galera handiak pairatuz.

lizitatzaile

1.  (ekonomia)  izen · Enkante batean ondasun bat eskuratzeko eskaintza bat egiten duen pertsona.

2.  (ekonomia)  izen · Administrazio publikoak deitutako kontratazio batan, produktu, zerbitzu edo lanen eskaintza ekonomikoa egiten duen pertsona edo enpresa.

lokagune

1.  (teknologia)  izen · Motorrak eragindako indarra edo mugimendua transmititzen ez deneko egoera.

2.  (ekonomia)  izen · Sarrerak eta kostuak edota bi aukera desberdinetako kostuak berdintzen direneko ekoizpen- edo salmenta-maila.

manufaktura-industria

1.  (ekonomia)  izen · Eskulana eta makinak baliatuz, lehengaiak eta bitarteko produktuak eraldatu egiten dituen industriaren sektorea.

masa-turismo

1.  (ekonomia)  izena · Turismo-helmuga batzuetara jendetza erakarriz garatzen den turismoa, turistentzako ostatu, azpiegitura eta ikuskizun ugari eskaintzen duena, gehienetan ingurumenaren eta bertakoen kalterako.

merkatari

1.  (ekonomia)  izen · Salgaiak erosi edo eskuratu egiten dituen enpresaria, haiek berriz saldu eta etekina ateratzeko.

merkataritza-superabit

1.  (ekonomia)  izena · Esportazioak inportazioak baino handiagoak direnean gertatzen den egoera.

merkatu

1.   aditz · Prezioa jaitsi edo beheratu, merkeago jarri.

2.   izen · Saltzaileak eta bezeroak biltzen diren tokia.

3.  (ekonomia)  izen · Enpresak eta kontsumitzaileak biltzen diren gune abstraktua.

monopolista

1.  (ekonomia)  izena · Monopolio bat osatzen duen enpresa.

muga-sari

1.  (ekonomia)  izena · Beste herrialde batean erositako salgaiak haiek mugatik igaro eta herrialdera sartzeko agintaritzari ordaindu beharreko zerga.

nazioartekotu

1.  (ekonomia)  aditz · Enpresa, sektore ekonomiko edo ekonomia batean ekoizten diren produktuak eta eskaintzen diren zerbitzuak nazioarteko merkatura, hots beste herrialde batzuetara, zabaldu.

2.  (politika)  aditz · Herrialde baten barnean daude arazo, auzi eta gatazketan beste herrialde batzuek esku hartu.

neto

1.  (ekonomia) (enpresa)  adjektiboa · Kopuru edo kantitate total batetik kendu beharrekoak kendu ondoren.

NPG

1.  (ekonomia)  izena · Nazio Produktu Gordina.

oinarri arautzaile

1.  (ekonomia)  izena · Gizarte Segurantzako prestazioen zenbatekoa kalkulatzeko oinarri gisa erabiltzen den kopurua, kotizazio-oinarritik kalkulatzen dena.

oligopolista

1.  (ekonomia)  izena · Oligopolio bateko kide den enpresa.

ordainsari

1.  (ekonomia)  izen · Zerbaiten trukean, ordain gisa alegia, pertsona bati ematen zaion saria, izan dirutan izan jenerotan.

prezio erreal

1.  (ekonomia)  izena · Inflazioaren efektua ezabatu zaion prezioa.

prezio korronte

1.  (ekonomia)  izena · Une bakoitzean ordaindu beharreko prezioa, inflazioak eragindako prezio-igoerak barneharturik.

produktibo

1.  (ekonomia)  adjektiboa · Produkzio edo ekoizpenari dagokiona.

2.  (ekonomia)  adjektiboa · Ekoizten duena.

profesionalizazio

1.  (ekonomia)  izen · Jarduera edo zerbitzu bat profesio edo lanbide gisa eratzeko prozesua da, horretarako behar diren trebetasunak garatuz eta hobetuz.

prospektibista

1.  (ekonomia)  izena · Prospektiban edo epe luzera gizartean izango diren joerak aurreratzen dituen aditua.

salerosketa

1.  (ekonomia)  izena · Zerbait saldu eta aldi berean beste norbaitek erosteko ekintza.

salgai

1.  (ekonomia)  izena · Merkatuan saldu edo erosteko eskura jartzen den produktua; saldu eta erosi den gauza.

2.   aditzondoa · Saltzeko prest eta erosteko eskuragarri.

salgarritasun

1.  (ekonomia)  izen · Saldu daitekeenaren nolakotasuna.

2.  (hedaduraz)  izen · Jendaurrean argudiatu edo justifikatu daitekeenaren nolakotasuna.

subjektu pasibo

1.  (ekonomia)  izena · Zerga bat ordaintzeko obligazioa duen pertsona.

subsidio

1.  (ekonomia)  izena · Egoera ekonomiko eta sozial larrian dauden pertsona eta familientzat estatuak ematen duen dirulaguntza, bereziki bestelako prestazioetarako eskubiderik ez dutenean.

superabit komertzial

1.  (ekonomia)  izena · Merkataritza-superabita.

urteroko

1.   izenlagun · Urtero gertatzen dena.

2.  (ekonomia)  izen · Urtero ordaindu edo jaso egiten den diru kopurua.

utilitate

1.  (informatika)  izena · Ordenagailuaren konfigurazio, mantenu edo azterketarako erabiltzen den programa edo aplikazio informatikoa.

2.  (ekonomia)  izena · Eragile ekonomiko batek jasotzen duen probetxuaren, irabaziaren edo haren beharren asebetetzearen neurria.

zeharkako zerga

1.  (ekonomia)  izena · Pertsona, enpresa edo erakunde baten ahalmen ekonomikoa azalarazi egiten duen egitatea zergapetzen duen zerga.

zerga zuzen

1.  (ekonomia)  izena · Zuzeneko zerga.

zergadun

1.  (ekonomia)  izena ·  adjektiboa · Zergapekoa.

zergapeko

1.  (ekonomia)  izena ·  adjektiboa · Zergaren zama ekonomikoa jasaten duen azken pertsona, esaterako azken eroslea BEZaren kasuan.

zergapetu

1.  (ekonomia)  izen · Ekintza, egoera edo egitate bati zerga ezarri eta aplikatu.

zor bolumen

1.  (ekonomia)  izena · Zor multzo baten guztirako zenbatekoa.

zorpetu

1.  (ekonomia)  aditz · Zorrak hartuz, zordun bihurtu.

zorpetze

1.  (ekonomia)  izena · Zorrak hartzea.

2.  (ekonomia)  izena · Pertsona, enpresa edo erakunde baten zorren multzoa.

zuzeneko zerga

1.  (ekonomia)  izena · Pertsona, enpresa edo beste erakundeen ondarea, errenta edo orokorrean ahalmen ekonomikoa zuzenean zergapetzen duen zerga.

Artikulurik faltan botatzen al duzu?

Osatu ezazu hurrengo galdetegia, zure eskaera lehenbailehen argitaratzen saiatuko gara


logo
gizapedia.org
Ausazko hitza