Kategoria: hizkuntzalaritza

adberbio-adjektibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Adberbio batetik eratortzen den adjektiboa; adibidez, "negu hurbila" esaldian "hurbila".

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Adberbio batez ordezka daitekeen adjektiboa.

adbertsatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Aurkakotasuna adierazten duena.

adiera

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Bat baino gehiago direnean, hitz edo esamolde baten esanahietako bakoitza.

adiera

1.   izena · Ezagutzarako ahalmena.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitz edo esapide batez mintzatuz, horren esanahietako bakoitza.

3.   izena · Zentzumenen bitartez zerbaitetan jartzen den ernetasuna eta horretarako gaitasuna..

adierabakar

1.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Hitz edo esapide batez mintzatuz, adiera edo esanahi bakarra duena.

adierazi

1.   aditza · Zerbait esanez edo nolabait komunikatuz, azaldu, ulertarazi, aditzera eman.

2.   aditza · Hitz, esaldi edo testu baten esanahia azaldu.

3.   aditza · Gertaera edo egoera batez mintzatuz, horren funtsa azaldu.

4.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza-zeinu bati buruz, hark munduan edo gogoan duen islada, adierazlearen osagarria dena.

adierazkor

1.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Indarrez, gogoz eta bizitasunez adierazten duena.

adierazle

1.   izena · Seinale, zantzu edo orokorrean zerbait adierazten duena.

2.   izena · Zerbait adierazi, azaldu edo interpretatu egiten duen pertsona.

3.  (hizkuntzalaritza)  izena · Kontzeptu bat adierazten duen zeinua, adieraziaren osagarria.

adierazpen-perpaus

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Egoera, gertaera edo orokorrean munduari buruzko zerbait adierazten duen perpausa.

adierazpenezko perpaus

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Adierazpen-perpaus.

aditz

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Ekintza, gertaera edo egoera bat adierazten duen hitza, horren subjektu edo eragilea eta dagokion denbora ere adierazten dituena.

aditz analitiko

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz perifrastiko.

aditz arazle

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Norbait zerbait egitera edo zerbait gertatzera edo izatera behartzen dela adierazten duen aditza.

aditz bakun

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Beste hitz batzuetatik eratorri eta haiekiko elkarketaz osatzen ez den aditza.

aditz ditrantsitibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Zentzu osoa hartzeko, objektu zuzena eta zeharkako objektua zehaztu behar dituen aditza.

aditz elkartu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Lexema edo hitz batzuen elkarketaz osaturiko aditza.

aditz intrantsitibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Objektu zuzenik onartzen ez duen aditza eta beraz boz pasiboan jarri ezin daitekeena.

aditz iragangaitz

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Objektu zuzenik hartu ezin duen aditza.

aditz iragankor

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Objektu zuzena har dezakeen aditza.

aditz jokatu

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Adizki jokatu.

aditz jokatugabe

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Adizki jokatugabe.

aditz kopulatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  aditza · Subjektua atributu batekin lotu baino egiten ez duen aditza, ekintzarik adierazten ez duena.

aditz laguntzaile

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Adizki laguntzaile.

aditz nagusi

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz laguntzaile batekin osatzen duen aditz-sintagma batean, burutzen dena edo gertatzen dena adierazten duen adizkia, esaldiari esanahia ematen diona.

aditz perifrastiko

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz nagusi bat eta aditz laguntzaile bat elkartuz osatzen den aditza; adibidez, "jaten dut".

aditz predikatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Ekintza bat adierazten duen aditza.

aditz pseudokopulatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz kopulatiboa bezala, ekintzarik adierazten ez duten aditza, baina nolabaiteko zentzu edo esanahia adierazten duena.

aditz sasikopulatibo

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz pseudokopulatibo.

aditz sintetiko

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz trinko.

aditz trantsitibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz iragankor.

aditz trinko

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitz bakar batean adierazi eta jokatzen den aditza; adibidez, "daramat".

aditz-aldi

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Esaldia aipatzen den uneari buruz aditzaren ekintza edo gertaera lehen, orain edo gero izan den adierazten duen aditzaren ezaugarria.

aditz-aspektu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditzak adierazten duen ekintzaren garapen mota adierazten duen marka, hala nola ekintza burutua den, burutzen ari den edo etorkizunean burutuko den.

aditz-denbora

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz-aldi.

aditz-erregimen

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Euskarari buruz, aditza da/zaio/du/dio sailekoa den ezartzen duen kategoria.

aditz-erro

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz-jokoan aldatu gabe geratzen den aditz-formaren zatia.

aditz-flexio

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz-joko.

aditz-izen

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditzak adierazten duen ekintza izen gisa adierazten duen aditz-forma; adibidez, "berotze".

aditz-izenki

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Euskaraz, aditz nagusiak hartzen dituen moldeetako bakoitza, hala nola partizipio burutugabea eta hortik datorren aditz-izena, partizipio burutua, partizipio prospektiboa eta aditzoina.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Orokorrean, aditzetik eratorrita izen edo beste kategoria gramatikal gisa jokatzen duen hitza.

aditz-joko

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz baten formak osatzeko modua, pertsona, numeroa eta denbora zehazten dutenak besteak beste.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Delako aditz-forma guztien multzoa.

aditz-komunztadura

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditzaren forma jakin batek perpauseko beste osagaiekin izan behar duen adostasuna.

aditz-modu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditzak adierazten duen ekintzari buruz hiztunak duen jarrera adierazteko aldaeretako bakoitza, hala nola ekintza erreala edo balizkoa den, ahalera, agintera, ekintzaren beharra eta nahia.

aditz-morfologia

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditza eratzeko modua, hala nola aditz-erroa eta morfemak nola antolatu eta era trinkoan edo perifrastikoan osatzen den.

aditz-perifrasi

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Ekintza, egoera edo prozesu bat adierazteko aditz bat baino gehiago darabilen esapidea.

aditz-predikatu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz predikatibo batek eransten zaizkion osagarriekin batera osatzen duen perpausaren atala.

aditz-sintagma

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Atal nagusitzat aditza duen perpaus baten sintagma edo zatia, objektu edo osagarri batzuekin osatzen dena.

aditz-sintagma

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditza nukleotzat duten eta hura osatu edo aldatu egiten duten hitzen multzoa.

aditz-sistema

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza batean aditzak osatzeko erregela guztien multzoa.

aditz-taula

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Denbora, pertsona eta numeroaren arabera aditz batek hartzen dituen formen multzoa.

aditz-taula

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Adizkitegi.

aditzoin

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aspektu-markarik ez duen aditzaren forma; adibidez, "ekarri" aditzean, "ekar" forma.

aditzondo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Euskaraz, adberbioaren funtzioa betetzen duen hitza, kasu-markarik ez duena.

adizkera

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Adizki.

adizki

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz batek hartzen dituen formetako bakoitza.

adizki jokatu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Denbora, pertsona, numeroa eta beste zenbait alderdi komunztadura-marken bitartez adierazten dituen adizkia; adibidez, "dizkiot".

adizki jokatugabe

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Denbora, pertsona eta numeroaren araberako flexio edo markarik ez duen adizkia.

adizki laguntzaile

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz nagusi baten esanahia zehaztu egiten duen aditza, hala nola pertsona, numero eta denborari buruz.

adizki nagusi

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz nagusi.

adizkitegi

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz-formak nola eratzen diren erakusten duen taula.

adizlagun

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Euskaraz, adberbioaren funtzioa duen kasu-markadun izena; adibidez, "lagunarentzat".

adjektibatu

1.  (hizkuntzalaritza)  aditza · Izen, izen multzo edo diskurtso bati adjektiboak txertatu.

2.  (hizkuntzalaritza)  aditza · Berez adjektiboa ez den hitz bat adjektibo gisa erabili.

adjektibazio

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Adjektibatzearen ekintza; adjektiboak txertatu edo hitz bat adjektibo gisa erabiltzea.

adjektibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Izen baten osagarri gisa erabiltzen den hitza, hura nolakoa edo zenbatekoa den edota haren bestelako ezaugarriren bat adierazten duena.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Atributu edo osagarri predikatiboaren funtzioa betetzen duen hitza, nolakotasuna adierazten duena.

adjektibo determinatzaile

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Zenbatekotasuna edo erreferentzia adierazten duen adjektiboa, edutezko adjektiboa, zenbakizkoa, erakuslea, galderazkoa edo harridurazkoa izan daitekeena besteak beste.

adjektibo erakusle

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Adierazten duen zera erakutsi edo seinalatu egiten duen adjektiboa; adibidez, "etxe hau" esaldian "hau".

adjektibo erlazional

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Erreferentziazko adjektibo.

adjektibo erreferentzial

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Erreferentziazko adjektibo.

adjektibo erreferentzial

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Erreferentziazko adjektibo.

adjektibo kalifikatzaile

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Izenak adierazten duen zeraren nolakotasun bat adierazten duen adjektiboa.

adjektibo kardinal

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Kopurua adierazten duen zenbakizko adjektiboa; adibidez "lau etxe" esaldian "lau".

adjektibo mugagabe

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Zenbateko zehazgabea adierazten duen adjektiboa; adibidez, "zenbait etxe" esaldian, "zenbait".

adjektibo ordinal

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Ordena adierazten duen zenbakizko adjektiboa.

adjektibo posesibo

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Edutezko adjektibo.

adjektibo zenbatzaile

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Zenbakizko adjektibo.

adjektibozko

1.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Adjektiboaren funtzioa betetzen duena.

adjuntu

1.  (matematika)  izen · Matrize bateko elementu bakoitzeko, dagokion errenkada eta zutabea kenduta, geratzen den matrizearen determinantea, bider -1 zenbakia ber elementuaren azpiindizeen batura eginda.

2.   adjektiboa · Zerbaiti estu eta esentzialki loturik dagoena; zerbaiten osagarri beharrezkoa.

3.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza-elementu baten osagarria, hala nola adjektibo bat izen batekiko.

adlatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena ·  adjektiboa · Kasu gramatikalez mintzatuz, zerbait nora, noraino edo norantz zeratzen den adierazten duena.

adlatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Norabidea adierazten duen kasu gramatikala.

adlatibo bukatuzko

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Muga-adlatibo.

adlatibo destinatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Norako galderari erantzuten dion kasu gramatikala.

adlatibo soil

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Nora galderari erantzuten dion kasu gramatikala.

adstratu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza batek beste batean duen zuzeneko eragina, kidekotasunak edo kointzidentziak sorraraziz.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza batek beste batean sorrarazten duen bat-etortze edo kidekotasun gisako eragina.

aezkera

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aezkoako tokiko mintzaira edo hizkera.

aferesi

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Fonemen ezabapena hitz baten hasieran.

afinitate

1.  (kimika)  izena · Substantzia kimikoek beraien artean konbinatu eta konposatu kimikoak osatzeko propietatea.

2.  (matematika)  izena · Bi irudi geometrikoen arteko antzekotasun-erlazio lineal mota.

3.   izena · Antzekotasuna, kidetasuna.

4.  (biologia)  izena · Espezie batzuen jatorri filogenetiko komuna.

5.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza batzuek elkarrekin partekatzen duten jatorria, gramatika edo bestelako ezaugarrien multzoa.

afixu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitz baten esanahia zehaztu edo hitz berriak sortzeko erabiltzen den morfema.

anafora

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aurretik aipatu den elementu linguistiko bat ondoren aipatzen den elementu batek seinalatzeko fenomenoa; adibidez, Donostiara joan eta han bertan bazkaldu genuen.

asperendu

1.  (hizkuntzalaritza)  aditza · Soinu batzuk ahoskatu baino lehen egiten den arnasbehera.

azpieuskalki

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Euskalki nagusi baten bateko ezaugarri nagusiak atxikiz berezitasunak dituen tokiko hizkeren multzoa.

besarkadura

1.   izena · Besarkatu edo biltzearen ondorioa; zerbaitek besarkatu edo hartzen duen norainokotasun edo zenbaterainokotasuna.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza-elementu batek beste elementu batzuk bildu edo haiei erreferentzia egin edo eragitea.

boz aktibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Subjektua ekintzaren egilea moduan agertzen den perpausa eta horri dagokion aditzaren joskera.

boz pasibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Ekintzaren subjektua jasaile edo pazientea den eta egilea edo agentea osagarri gisa agertzen den perpausa eta horri dagokion aditzaren joskera.

edutezko adjektibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Izenak adierazten duen gauza norena den adierazten duen adjektiboa; adibidez, "nire".

eleaniztasun

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Ele edo hizkuntza anitz jakin edo baliatzen dituenaren nolakotasuna; hizkuntza anitzetan azaltzea.

eleaniztun

1.  (hizkuntzalaritza)  izenondoa ·  izena · Pertsonez mintzatuz, hizkuntza anitz dakizkiena.

2.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Hizkuntza batzuetan dagoena edo egiten dena.

elebakar

1.  (hizkuntzalaritza)  izena ·  adjektiboa · Pertsonez mintzatuz, hizkuntza bakar batean dakiena.

2.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Hizkuntza bakar batean dagoena edo egiten dena.

elebidun

1.  (hizkuntzalaritza)  izena ·  adjektiboa · Pertsonez mintzatuz, bi hizkuntzetan dakiena.

2.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Bi hizkuntzatan dagoena edo egiten dena.

epentetiko

1.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Epentesi izeneko fenomeno fonologikoaren ondorioz gertatzen dena.

eratorbide

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitzei buruz, haiek sortzeko modua edo haien jatorria.

erdaldun elebakar

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Euskal Herrian, gazteleraz edo frantsesez baino ez dakien pertsona, euskaraz batere ez dakiena.

erdara

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Euskal Herrian euskara ez den eta erabiltzen den hizkuntza, bereziki gaztelera Hegoaldean eta frantsesa Iparraldean.

erdizki

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitzaren erdialdean jartzen den afixu edo hizkia.

erlaziozko adjektibo

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Erreferentziazko adjektibo.

erreferentziazko adjektibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Izen batetik eratorri eta hari erreferentzia egiten dioten adjektiboa, adibidez "atomiko", "atomo" izenetik eratorria.

erregistro

1.   izen · Datuak jasotzen diren liburukia.

2.   izen · Administrazio publikoan, hiritarrek izapideak egiteko aurkeztu beharreko agiriak jasotzen dituzten erakundea eta bulegoa.

3.  (informatika)  izen · Entitate edo elementu bati buruz jasotzen den datu-multzoa (ikus, entziklopedian, erregistroa datu-baseetan).

4.  (hizkuntzalaritza)  izen · Egoeraren arabera erabiltzen den hizkuntza aldaera (ikus, entziklopedian, hizkuntza-erregistroa).

errore ortografiko

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Ortografia-arauak ez errespetzatzeagatik hitz bat idaztean egiten den errorea.

esamolde

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Esanahi berezia duen hitz multzoa.

2.   izena · Zerbait esateko modua.

esapide

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Esanahi berezia duen hitz sorta, beti era berean osatzen dena.

euskaldun berri

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Euskara ama hizkuntza gisa ikasi ez duen euskalduna.

fonetismo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Ahozko soinuen irudikapen idatzizko edo grafikoa.

fraseologia

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Esamoldeak, atsotitzak edo esaera zaharrak eta arruntean erabiltzen diren esaldiak aztertzen dituen jakintza-arloa da.

galderazko adjektibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Galdera egiteko erabiltzen den adjektiboa; adibnidez, "zein etxe?" esaldian, "zein".

h asperendun

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · h idazten den kontsonante frikari glotal ahoskabea; adibidez, "hockey" hitzeko h letra eta hori ahoskatzeko modua.

harridurazko adjektibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Harridurazko esaldi batean erabiltzen adjektiboa; adibidez, "hau beroa!" esaldian, "hau".

hitz

1.  (hizkuntzalaritza)  izen · Esanahi eta gramatika-erabilera jakina duen hizkuntza-unitatea.

2.   izen · Unitate horren adierazpen idatzizkoa.

hitz

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Esanahia duen hizkuntza-elementua, besteetatik hizketan etenaldi batez eta idazketan zuriune batez bereizten dena.

2.   izena · Zerbait egingo dela adierazteko egiten den promes edo agintza.

hizkuntza ez-ofizial

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Lurralde edo eremu administratibo batean, ofiziala ez den eta beraz administrazio publikoarekin harremaneta eta hezkuntza arloan onartzen ez den hizkuntza.

hizkuntza goideliko

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Zeltiar hizkuntzen azpimultzoa da, Europako mendebaldeko uharte eta kostaldean garatua, irlandera, gaelera, manxera eta bretoiera biltzen dituena.

hizkuntza koofizial

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Lurralde batean, beste hizkuntza batzuekin batera ofiziala den hizkuntza.

hizkuntza minorizatu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza nagusi baten eraginpean minoritario edo gutxitu bilakatu den hizkuntza.

hizkuntzalaritza

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hizkuntza orokorrean nahiz hizkuntzak partikularrean, haien jatorria, bilakaera, egitura eta erabilera aztertzen dituen diziplina teoriko eta zientifikoa.

hurbiltze-adlatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Norantz galderari erantzuten dion kasu gramatikala.

iragangaitz

1.   adjektiboa · Nekez iragan edo gertatzen dena.

2.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Aditzez mintzatuz, osagarri zuzena onartzen ez duena.

izen-predikatu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Perpaus kopulatibo batean, subjektuari buruz adierazten dena.

juntagailu

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Perpaus mailan loturak egiteko erabiltzen den partikula edo elementua.

kantitate

1.   izena · Materia edo substantzia zati baten neurria.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Silabei eta bokalei buruz, luzea edo laburra den azaltzen duen ezaugarria.

komunztadura

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Esaldi bateko osagaien ezaugarrien arteko adostasuna, hala nola pertsona, numero eta generoari buruz.

komunztatu

1.  (hizkuntzalaritza)  aditza · Esaldi bateko osagaien ezaugarriak era koordinatuan lotu, hala nola pertsona, numero eta generoari buruz.

latindar alfabeto

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Latin hizkuntzaz idazteko erabiltzen den letra-multzoa.

2.   izena · Latin hizkuntzako letrekin eta haietatik eratorritako beste batzuekin osatzen den idazkera-sistema.

letra larri

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Letra xehea baino tamaina handiagoa duen idatzizko letra, izen propioen lehen letra gisa, esaldien hasierarako eta abar erabiltzen dena.

letra xehe

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Idaztean, tamaina normaleko letra, letra larri edo maiuskula baino tamaina txikiagokoa.

lexikografia

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitzen zerrenda ordenatuak, horien esanahi eta erabilerekin batera, osatzea helburu duen jakintza-arloa; hiztegiak, lexikoak eta glosategiak osatzeko tekniken multzoa.

maiestatezko plural

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · "Gu", "gure" eta pluraleko lehenengo pertsona adierazten duten beste hitzak solemnitatezko hitzaldietan erabiltzeko modua, norberaren duintasuna eta irmotasuna adierazi nahian.

mailegutza

1.   izena · Dirua edo gauza bat norbaitengandik jasotzea, hura itzultzeko konpormisoa hartuta.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Beste hizkuntza batetik hitz bat hizkuntza bestera nolabait modlatuta ekartzea.

maiuskula

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Letra larri.

mendeko

1.   adjektiboa · Mendean dagoena.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Perpaus bati buruz, beste perpaus bat osatzen duena.

mendekotasun

1.   izena · Mendeko edo mendean dagoenaren nolakotasuna.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Perpausen arteko harremanei buruz, perpaus bat edo batzuek beste perpaus nagusi baten osagai moduan jokatzen duten egoera.

mintzaira

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitzez, ahoz nahiz idatziz, egiten den adierazpide edo komunikazio-sistema gutxi gorabehera estandar edo arautua.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Komunitate bateko kideek beraien artean komunikatzeko darabilten hizkuntza-aldaera berezia.

mintzakide

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Solasean edo hizketan ari diren lagunetako bakoitza.

minuskula

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Letra xehe.

muga-adlatibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Noraino galderari erantzuten dion kasu gramatikala.

mugakizun

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitz-elkarketan, nukleoa edo erreferente nagusia, mugatzaile edo osagarri batekin osatuko dena.

nominalizazio

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz edo adjektibo batetik izena eratortzea; adibidez, "ikasi" aditzetik "ikaste" izena, "eder" adjektibotik "edertasuna".

ondorio

1.   izena · Zerbaiten ondoren eta horren kausaz gertatzen dena.

2.   izen · Informazio batetik logikoki eratortzen den proposizioa.

3.   izen · Leinu bateko ondorengo pertsona.

4.   izen · Leinu bateko ondorengo pertsonen multzoa.

5.  (hizkuntzalaritza)  izen · Baldintzazko perpausetan, protasi edo baldintzaren ondorengo atala.

partizipio

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Aditz batetik eratorritako forma, aditz nagusi moduan edo adjektibo, aditzondo edo izenak osatzeko erabiltzen dena.

perifrastiko

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Zerbait adierazteko hitz bat baino gehiago baliatzen dituena.

perpaus bakun

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Predikatu eta beraz aditz forma bakarra duen perpausa.

perpaus konposatu

1.  (hizkuntzalaritza)  izen · Bi perpaus edo gehiago elkartzen dituen perpausa.

plural maiestatiko

1.  (aldaera) (hizkuntzalaritza)  izena · Maiestatezko plural.

polisemiko

1.  (hizkuntzalaritza)  adjektiboa · Hitz, esamolde edo esaldi bati buruz, esanahi bat baino gehiago duena.

predikatu

1.  (erlijioa)  aditza · Erlijio bateko doktrina eta dogmak beste pertsona bati azaldu, fededun bihurtu nahian.

2.  (erlijioa)  aditza · Prediku edo sermoia egin.

3.  (irudizkoa) (gaitzesgarria)  aditza · Moralki nola jokatu behar den adierazi.

4.  (hizkuntzalaritza)  aditza · Perpaus batean, subjektuari buruz zerbait adierazi.

5.  (hizkuntzalaritza)  izena · Perpaus batean, aditzaren eta bere osagarrien bitartez subjektuari buruz adierazten dena.

segmentu

1.  (matematika)  izena · Bi puntuk mugatzen duten lerro-zatia.

2.  (enpresa)  izena · Produktu- edo zerbitzu-mota jakin bati buruz behar eta eskakizun berdintsuak dituen kontsumitzaile-taldea.

3.  (hizkuntzalaritza)  izena · Esaldi bat osatzen duten zatietako bakoitza, horren hizkuntza-analisia egite aldera.

4.  (zoologia)  izena · Intsektu eta beste animalia batzuengan, egitura berdintsua duten gorputz zatietako bakoitza.

5.  (teknologia)  izena · Motor baten pistoien perimetroan finkatzen den eraztuna, pistoia zilindrora doitzeko erabiltzen dena.

sinonimia

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Beste baten hitz sinonimoa denaren nolakotasuna.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Bi hitz edo gehiago sinonimoak izatearen fenomenoa.

3.  (literatura)  izena · Esanahi bereko bi hitz edo gehiago batera erabiltzeko baliabide erretorikoa edo estilo-figura, kontzeptu edo ideia bat nabarmentzeko asmoz.

sinonimo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitz edo esamolde bati buruz, beste hitz edo esamolde baten esanahi berdina duena.

sintagma

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Funtzio sintaktiko bat betetzen duen hitz-multzoa, nukleo baten inguruan osatzen dena.

testuinguru

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitz, esaldi edo bestelako diskurtso-elementu bat kokatzen den testu orokorra, hari esanahia eta koherentzia ematen diona.

2.   izena · Fenomeno edo gertaera baten aurrekarien multzoa eta inguruko egoera, hura ulertu, interpretatu eta baloratzeko baliatzen dena.

unitate morfologiko

1.   izena · Egitura bat osatu eta hari nolabaiteko tankera edo forma ematen dioten oinarrizko elementua.

2.  (hizkuntzalaritza)  izena · Hitza osatzen duten oinarrizko elementuetako bakoitza, hala nola lexema edo erroak, morfemak, aurrizkiak, atzizkiak eta kasu-markak.

zenbakizko adjektibo

1.  (hizkuntzalaritza)  izena · Kopurua edo ordena adierazten duen adjektiboa; adibidez, "bi etxe" edo "bigarren etxea" esaldietan "bi" eta "bigarren".

Artikulurik faltan botatzen al duzu?

Osatu ezazu hurrengo galdetegia, zure eskaera lehenbailehen argitaratzen saiatuko gara


logo
gizapedia.org
Ausazko hitza