Kategoria: lokuzioa
1. aditzondoa · Aipatzen den pertsonak duen adimen, ulermen edo arrazoimenaren arabera.
1. aditzondoa · Inongo keinurik azaleratu gabe; pertsona batez edo batzuetaz mintzatuz, haren edo haien kolkorako.
1. (estatistika) izen · Bi errenkada eta bi zutabe dituen kontingentzia-taula.
2. (estatistika) izen · Bi aldagai dikotomiko jasota, haien kategoriak gurutzaturik eratzen den maiztasun-taula, bereziki tratamendu edo ezaugarri bat izanda, efektu bat nolakoa den azaltzen duena.
1. (enpresa) izena · XXI. mendean garatutako industria-paradigma edo eredua, lantegi adimentsua, erabateko digitalizazioa eta teknologia aurreratuen arteko konbergentzia edo bat egitea proposatzen dituena.
1. (latinismoa) Zerbait egin eta horren ondorioak ikusi eta gero.
1. (latinismoa) Inongo azterketarik egin gabe; zerbaiti buruz ezagutza edo informaziorik izan gabe.
1. (bizk) Apaizaren etxea.
1. Orrialde berria
2. aditz · Beste pertsona baten ordezko gisa, zorra ordaintzera legalki konprometitu.
1. aditz · Beste batzuen aldean abantaila izan.
1. aditz · Hilzorian egon.
1. (historia) izena · Erdi Aroan, kapare xumea, nobleziaren klase apalenekoa.
1. izen · Abarka zangora lotzeko haria.
1. (abeltzaintza) aditz · Ganaduari buruz, abaroan biao egin.
1. izen · Automobil batzuetako gurpiletako abatz edo atalo zentralean babeski edo edergailu gisa jartzen den estalkia.
1. aditza · Aberats izan; diru eta ondasun asko izan.
1. (abeltzaintza) izen · Txerriaren familiako aberea, orokorrean.
1. (abeltzaintza) izena · Tamaina handiko abereak, orokorrean, hala nola behiak, zaldiak eta abar.
1. izen · Ardi, ahuntz edo gisako aberea.
1. (abeltzaintza) izena · Abereak saldu eta erosi egiten diren azoka.
1. izen · Langintza gisa, abereak hiltzen dituen pertsona, bereziki haren haragia eskuratzeko.
1. (abeltzaintza) izena · Batera hazten diren abereen multzoa, elkarrekin ibili eta bazkatzen dutenak.
1. (optika) izena · Gailu optiko batetik ikustean gertatzen diren akats eta distortsioetako bakoitza.
1. izen · Euskal herritar abertzaleen jai eguna, Euskal Herria aberri gisa aldarrikatzeko egiten dena.
1. aditzondo · Azkartasunez.
1. (mekanika) izena · Motor bidezko ibilgailu batean, motoretik transmititzen den indar-momentua aldatzeko mekanismoa, ibilgailua azkarrago edo motelago ibiltzea eragiten duena..
1. (kirola) izen · Korrikalaria distantzia txikiko lasterketetan, non indarraren iraupena baino denbora txiki batean lortzen den abiadura den garrantzitsua.
1. (automobilgintza) izena · Trafiko-arauak orokorrean, errepide batean edo horren zati jakin batean ezartzen duen abiadura maximoa edo minimoa.
1. (mekanika) izena · Automobil edo bizikleta batean transmisio-erlazioak aldatzeko palanka, eskuz eragiten dena.
1. (erlijioa) (metonimia) izena · Ordena erljioso batean sartzea eta horri dagokion zeremonia.
1. (metonimia) (erlijioa) izena · Ordena erlijioso bateko kide bilakatu; ordena erlijioso batean sartu.
1. izena · Atherina presbyter espezieko arraina.
1. izena · Atherina boyeri espezieko arraina.
1. (merkataritza) izena · Zerbait abonatu edo ordaindu dela frogatzen duen agiria.
1. (enpresa) izena · Enpresa batek beste enpresa bat bereganatzea, haren ondarearen zati handiena eskuratuz.
1. (matematika) izena · Koordenatu-sistema kartesiar batean, ardatz horizontala.
1. izena · Talde edo erakunde politiko baten milizia edo atal militarra.
1. izena · Adarrak edo kideko soinu-tresnak ateratzen duen hotsa.
1. (musika) izena · Adarra edo kideko musika-tresna jotzen duena.
1. (abeltzaintza) izena · Abelgorrientzako uztarrietan, adarrak lotzeko gunea.
1. aditza · Adarrez oldartu edo erasotu.
1. (irudizkoa) (lagunartekoa) aditz · Pertsona bati faltsua den zerbait sinetsaraziz hari iseka egin edo engainatu.
1. Bikotekidea beste batekin ibilita engainatu.
1. izena · Adatseko ileetako bakoitza.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Adberbio batetik eratortzen den adjektiboa; adibidez, "negu hurbila" esaldian "hurbila".
2. (hizkuntzalaritza) izena · Adberbio batez ordezka daitekeen adjektiboa.
1. izena · Adeitasunez jokatzeko arauen multzoa.
1. izena · Adeitasun-esapide.
1. izena · Idatzizko nahiz ahozko komunikazioan adeitasuna adierazten duen esapide edo hitz-multzoa.
1. izena · Adeitasun-esapide.
1. (biokimika) izena · Zeluletan energia sortzen duen konposatu kimiko organikoa, adeninak, ribosak eta hiru talde fosfatok osaturikoa.
1. aditza · Erne egon, arreta jarri.
1. esaldiak · Lasterketa baten hasieran, abiatu aurretik lasterketariei adi eta prest egoteko eta azkenik abia daitezkeela adierazteko esapidea, hitz batetik bestera tarte bat utziz ozenki esaten dena.
1. aditza · Atsekabez adiaka edo intzirika kexatu edo deitoratu.
1. aditza · Adi edo erne egon ez.
1. aditzondoa · Adibidez.
1. (matematika) izen · Zenbakiak eta balio ezezagunak edo aldagaiak adierazten dituzten letrak batuketaz, kenketaz, biderketaz, zatiketaz edo berreketaz loturik agertzen diren segida finitua.
1. (matematika) izena · Ikur edo sinbolo matematikoen segida esanguratsua.
1. (politika) izena · Askatasunez ideiak eta iritziak adierazteko eskubidea.
1. (zuzenbidea) izena · Poliziaren edo epailearen aurrean adierazpena egiten duena.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Egoera, gertaera edo orokorrean munduari buruzko zerbait adierazten duen perpausa.
1. (zuzenbidea) izena · Poliziaren edo epailaren aurrean deklaratu.
1. izena · Aise ulertu eta artezki arrazoitzeko adimena.
1. adjektiboa · Aise ulertu eta artezki arrazoitzen duena.
1. aditzondoa · Aise ulertuz eta artezki arrazoituz.
1. (informatika) izena · Giza adimenaren funtzioak erreproduzitzen saiatzen den programa edo sistema informatikoa.
2. (informatika) izena · Delako programa edo sistema ikertzen dituen informatikaren adarra.
1. (psikologia) izena · Emozioak kontrolatu edo kudeatzeko ahalmena.
1. izena · Gizakiok eta orokorrean animaliek berez garatzen duten adimena.
1. (psikologia) adjektiboa · Pertsona batez mintzatuz, normaltzat hartzen den adimen mailara heltzen ez dena.
1. (psikologia) izena · Bereziki haur edo gazte batez mintzatuz, haren adinari dagokion adimen-mailatik behera izatea.
1. izena · Arazo eta asaldura kognitibo eta intelektualak dituen pertsonaren egoera, bere ikasteko gaitasuna mugatu eta bizimodu normala eragozten duena.
1. (psikologia) izena · Normaltzat hartzen denetik behera dagoen adimen-maila.
1. (adierazkorra) aditza · Gauzak adimenera erakutsi edo argi eta garbi ikusi.
1. (irudizkoa) aditza · Adimena momentu edo garai batez galdu edo nahastu.
1. (irudizkoa) aditza · Adimenaren ahalmen batzuk denbora batez eta neurri batean galdu.
1. (irudizkoa) aditza · Adimeneko gaitasunak garatu.
2. (irudizkoa) aditza · Adimeneko gaitasunak ahalegin betean jarri.
1. (psikologia) izena · Adimenari erasaten dion disfuntzio edo ezintasuna.
1. izena · Pertsona zaharraren adina.
2. izena · Pertsona zaharraren biziaroa.
1. aditzondoa · Pertsona bati buruz, oso zaharra delarik.
1. adjektiboa · Pertsona bati buruz, nahiko zaharra.
1. aditza · Adin berekoak izan.
1. izena · adjektiboa · Legez pertsona heldua dena, gehienetan 18 urte beteta, heldu baten eskubide, betebehar eta erantzukizunekin.
1. izena · Zerbaitetarako adin egokia, helduaroa.
1. adjektiboa · Adinez heldua.
1. izena · Legez pertsona heldua ez dena, gehienetan 18 urtera bete gabe, eta beraz guraso edo tutore baten ardurapean dagoena.
1. (estatistika) izena · Eremu bateko biztanleriaren adin edo adin-tarteen araberako banaketa.
1. (zuzenbidea) izena · Adin nagusikoa den pertsonaren egoera zibila.
1. (estatistika) izen · Adin-tarteka gizon eta emakumeen kopuruak horizontalki, alde banatara luzaturiko barren bidez, irudikatzen dituen diagrama, populazioaren osaera sexuaren eta adinaren arabera azaltzen duena.
1. (estatistika) izena · Adin bateko edo adin-tarteko bateko pertsonen taldea.
1. (estatistika) izena · Adin zehatzen arteko tartea, bereziki han biltzen diren pertsonen kopurua zenbatzeko helburuarekin.
1. (zuzenbidea) izena · Adin txikikoa denaren nolakotasuna.
1. aditza · Beste zerbait edo norbait bezalakoa izatera heldu.
1. aditza · Heldutasunera edo zahartzarora heldu.
1. aditza · Heldu bilakatu, horrekin batera zentzua ezaguera ere eskuratuko direlakoan.
2. aditza · Zahartu.
1. izena · adjektiboa · Adin nagusiko.
1. izena · adjektiboa · Adin txikiko.
1. izena · Delituak egin dituzten adingabeak denbora batez preso edo erdi aske dituen zentro edo instalakuntza, haiek aparte hezi eta gizarteratzeko helburuarekin.
1. izena · Omenezko agur hunkigarria.
1. aditza · Joan baino lehen norbaiti agurra adierazi.
2. (irudizkoa) aditza · Zerbait edo zerbait egiteari utzi.
1. aditza · Joatean beste pertsona bati edo batzuei agurra adierazi.
2. (irudizkoa) aditza · Zerbaiti uko egin, zerbait egiteari utzi.
1. interjekzioa · Adio betirako.
1. (aldaera) interjekzioa · Ez adiorik.
1. akusatiboa · Hil berri den pertsona batez mintzatuz, doluminak adierazteko.
1. (kirola) izena · Lehia asmorik gabe edo lehiaketatik kanpo egiten den aurkarien arteko kirol saioa.
1. izena · Harreman estu, sakon eta barruko adiskidea.
1. aditza · Pertsona bat edo batzuk adiskidetzat hartu; haien adiskide bilakatu.
1. aditza · Pertsona baten edo batzuen adiskide bilakatu; haiek adiskidetzat hartu.
1. (zuzenbidea) izena · Auzian dauden pertsonak epailearen aurrean ados jarri eta akordioa egiteko ekitaldia, auzitara jotzea saihesten duena.
1. (zuzenbidea) izena · Auzitara jo aurretik, auzia planteatu edo ustez norberaren eskubideak urratu dituenarekin akordioa egiteko borondatea azaldu eta adiskidetze-ekitaldi bat egiteko eskaera egiteko agiria.
1. izena · Bi pertsonen arteko gaizki ulertzea; elkarrekin ezin ulertu edo konpontzea.
1. (administrazioa) izena · Auzi batean interes pertsonalik ez duen aditua eta beraz horretan iritzia emateko egokitzat hartzen dena.
1. izena · Aditu, jakintsu edo ikertzaileek bere jatorriko herrialdetik kondizio profesional edo ekonomiko hobeagoen bila alde egitearen fenomenoa.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Norbait zerbait egitera edo zerbait gertatzera edo izatera behartzen dela adierazten duen aditza.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Beste hitz batzuetatik eratorri eta haiekiko elkarketaz osatzen ez den aditza.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Zentzu osoa hartzeko, objektu zuzena eta zeharkako objektua zehaztu behar dituen aditza.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Lexema edo hitz batzuen elkarketaz osaturiko aditza.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Objektu zuzenik onartzen ez duen aditza eta beraz boz pasiboan jarri ezin daitekeena.
1. (hizkuntzalaritza) aditza · Subjektua atributu batekin lotu baino egiten ez duen aditza, ekintzarik adierazten ez duena.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditz laguntzaile batekin osatzen duen aditz-sintagma batean, burutzen dena edo gertatzen dena adierazten duen adizkia, esaldiari esanahia ematen diona.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditz nagusi bat eta aditz laguntzaile bat elkartuz osatzen den aditza; adibidez, "jaten dut".
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditz kopulatiboa bezala, ekintzarik adierazten ez duten aditza, baina nolabaiteko zentzu edo esanahia adierazten duena.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Hitz bakar batean adierazi eta jokatzen den aditza; adibidez, "daramat".
1. (hizkuntzalaritza) izena · Esaldia aipatzen den uneari buruz aditzaren ekintza edo gertaera lehen, orain edo gero izan den adierazten duen aditzaren ezaugarria.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditzak adierazten duen ekintzaren garapen mota adierazten duen marka, hala nola ekintza burutua den, burutzen ari den edo etorkizunean burutuko den.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Euskarari buruz, aditza da/zaio/du/dio sailekoa den ezartzen duen kategoria.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditz-jokoan aldatu gabe geratzen den aditz-formaren zatia.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditzak adierazten duen ekintza izen gisa adierazten duen aditz-forma; adibidez, "berotze".
1. (hizkuntzalaritza) izena · Euskaraz, aditz nagusiak hartzen dituen moldeetako bakoitza, hala nola partizipio burutugabea eta hortik datorren aditz-izena, partizipio burutua, partizipio prospektiboa eta aditzoina.
2. (hizkuntzalaritza) izena · Orokorrean, aditzetik eratorrita izen edo beste kategoria gramatikal gisa jokatzen duen hitza.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditz baten formak osatzeko modua, pertsona, numeroa eta denbora zehazten dutenak besteak beste.
2. (hizkuntzalaritza) izena · Delako aditz-forma guztien multzoa.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditzaren forma jakin batek perpauseko beste osagaiekin izan behar duen adostasuna.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditzak adierazten duen ekintzari buruz hiztunak duen jarrera adierazteko aldaeretako bakoitza, hala nola ekintza erreala edo balizkoa den, ahalera, agintera, ekintzaren beharra eta nahia.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditza eratzeko modua, hala nola aditz-erroa eta morfemak nola antolatu eta era trinkoan edo perifrastikoan osatzen den.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Ekintza, egoera edo prozesu bat adierazteko aditz bat baino gehiago darabilen esapidea.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditz predikatibo batek eransten zaizkion osagarriekin batera osatzen duen perpausaren atala.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Atal nagusitzat aditza duen perpaus baten sintagma edo zatia, objektu edo osagarri batzuekin osatzen dena.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditza nukleotzat duten eta hura osatu edo aldatu egiten duten hitzen multzoa.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Hizkuntza batean aditzak osatzeko erregela guztien multzoa.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Denbora, pertsona eta numeroaren arabera aditz batek hartzen dituen formen multzoa.
1. aditza · Zerbait adierazi edo jakinarazi.
1. (kimika) izena · Kimika organikoan, erreaktiboen atomo guztiek konposatu berri bat sortzen duten erreakzio kimikoa.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Denbora, pertsona, numeroa eta beste zenbait alderdi komunztadura-marken bitartez adierazten dituen adizkia; adibidez, "dizkiot".
1. (hizkuntzalaritza) izena · Denbora, pertsona eta numeroaren araberako flexio edo markarik ez duen adizkia.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Aditz nagusi baten esanahia zehaztu egiten duen aditza, hala nola pertsona, numero eta denborari buruz.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Zenbatekotasuna edo erreferentzia adierazten duen adjektiboa, edutezko adjektiboa, zenbakizkoa, erakuslea, galderazkoa edo harridurazkoa izan daitekeena besteak beste.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Adierazten duen zera erakutsi edo seinalatu egiten duen adjektiboa; adibidez, "etxe hau" esaldian "hau".
1. (hizkuntzalaritza) izena · Izenak adierazten duen zeraren nolakotasun bat adierazten duen adjektiboa.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Kopurua adierazten duen zenbakizko adjektiboa; adibidez "lau etxe" esaldian "lau".
1. (hizkuntzalaritza) izena · Zenbateko zehazgabea adierazten duen adjektiboa; adibidez, "zenbait etxe" esaldian, "zenbait".
1. (hizkuntzalaritza) izena · Norako galderari erantzuten dion kasu gramatikala.
1. izena · Bulego lanetan laguntzaile gisa diharduen pertsona.
1. (administrazioa) izena · Estatua osatzen duten organo edo erakundeetako bakoitza, zerbitzu publikoak eskaintzen dituena; delako organo edo erakundeen multzoa.
1. (administrazioa) izena · Estatu bateko lurraldeak antolatu eta administratzeko ezartzen diren barruti geografikoetako bakoitza, besteak beste haiek kudeatzen dituzten erakundeak finkatze aldera.
1. (zuzenbidea) izena · Administrazio publikoek euren jardunean egindako ebazpen edo erabakietako bakoitza, dagozkien eskumenen arabera, ondorio juridikoak dituena.
1. (zuzenbidea) izena · Administrazio-prozedura jakin baten garapenean jaso eta bildu diren agirien multzoa, jasotako informazioa, hartutako erabakiak eta burutu diren jarduketak azaltzen dituztenak.
1. (zuzenbidea) izena · Administrazio publikoko organo batek eskabide bati dagokion denboran ez erantzutea eta hori interpretatzeko modua.
1. (administrazioa) izena · Administrazio publikoko organo batek beste erakunde edo pertsona batekin egiten duen kontratua, zerbitzu publikoko bere eskumenen arabera.
1. (enpresa) (zuzenbidea) izena · Merkataritza-sozietate batzuetan, sozietatea administratu eta horren kudeaketa kontrolatu egiten duen organo kolegiatua, sozietateko bazkideek izendatua.
1. (administrazioa) izena · Administrazio publikoen aurrean beste pertsona fisiko edo juridikoen ordez edo haien izenean izapideak egiten dituen langilea.
1. (zuzenbidea) izena · Administrazio-egintza bati buruz garatzen diren izapide eta jarduketen multzoa.
1. (zuzenbidea) izena · Administrazio publikoen egituraz, funtzionamenduaz eta hiritarrekiko harremanez aritzen den zuzenbidearen adarra.
1. (zuzenbidea) izena · Administrazio-bidea bukatuta, pertsona batek administrazio publikoko organo batekin duen auzia ebazteko auzitegietan jartzen duen errekurtsoa.
1. (lokuzioa) izena · Adoptatu edo peste pertsona bat seme edo alabatzat hartzea.
2. izena · Animalia babesgabe bat maskotatzat hartzea.
1. izena · Haur edo adin txikiko pertsona bat seme edo alabatzat hartu duen emakumea.
1. aditza · Norbaitentzat aurrera egiteko pizgarria izan.
1. aditza · Adorerik gabe geratu.
1. aditza · Ekiteko eta aurrera jarraitzeko adorea, indarra edo kemena piztu.
1. aditza · Zerbait egiterakoan, adorez edo ausardiaz jokatu.
1. aditza · Proposamen bat onartu; iritzi batekin bat etorri.
1. aditza · Pertso batzuetaz mintzatuz, iritzi berekoak izatera heldu; akordio batera iritsi.
1. (ingeniaritza) izena · Tenperatura oso altuak hautsi edo deformatu gabe jasaten dituen adreilua, bereziki labeetan erabiltzen dena.
1. (eraikuntza) izena · Bere barruan hutsuneak dituen adreilua, adreilu arrunta baino isolamendu hobea duena.
1. (eraikuntza) izena · Barruan hutsarterik ez duen adreilua.
1. (eraikuntza) izena · Adreiluz egindako zola edo zorua.
1. (aldaera) aditza · Adrendua hartu.
1. aditza · Zerbait ulertzera eta ongi egitera heldu.
1. izena · Aduanan ordaindu beharreko muga-zergak kudeatzeaz arduratzen den langilea.
1. izena · Aduanatik sartzen diren salgaiak eta ondasunak ikuskatzen dituen funtzionarioa.
1. izena · Zoritxarra.
2. izena · Zorte txarra.
1. adjektiboa · Patua edo zoria bere aurka duena.
1. izena · Patuak dakarren aldeko gertakaria.
1. adjektiboa · Patua edo zoria bere alde duena.
1. aditzondoa · Guztiz liluraturik (orainaldian).
1. (irudizkoa) aditza · Liluraturik egon, zora-zora eginda egon.
1. (irudizkoa) aditzondoa · Guztiz liluraturik (iraganaldian).
1. izena · Oparoa ez den afaria.
1. (aldaera) izena · Afari-merienda.
1. izena · Ugaria ez den afaria.
1. aditza · Afari arina edo arrunta egin, afaltzeko beharra bete egiten duena.
1. izena · Ohiko afariaren ordez arratsaldean edo iluntzean, egiten den otordu arina, merienda edo askariaren antzekoa.
1. aditza · Afariko janaria prestatu.
2. aditza · Afaldu.
1. aditza · Afaltzera joan.
1. (ipar) aditza · Afaltzen ari izan.
1. (enpresa) izena · Enpresa bateko produktuak eta zerbitzuen promozioa beste batzuen webgune, sare sozial eta online kanalen bidez egiten duen marketin mota, haietatik egindako interkazioak sarituz.
1. (informatika) izen · Egunero egitekoak eta hitzorduak programatu eta antolatzeko aplikazio informatikoa.
2. izen · Erakunde batek digitalizazio arloan garatu asmo dituen proiektuen multzoa.
1. izen · Agenda fisikoen antzera, egunero egin beharrekoka, hitzorduak eta antzekoak erregistratu eta antolatzeko gailu elektronikoa.
1. (finantzak) izena · Pertsona edo erakunde batek baku edo beste finantza entitate batean duen diru gordailua, nahi duen momentuan eta berehalakoan dirua berreskuratzeko aukera ematen duena.
1. izena · Pertsona edo talde batek, pertsonalki edo beste norbaiten ordezkari gisa, publikoki zerbait adierazteko egiten den ekitaldia.
1. (teknologia) izen · Ibilgailu, gailu eta instalakuntza teknikoetan, haiek maneiatzeko gela txikia, monitore, neurgailu eta tresneria berezituaz hornitua.
1. izen · Agintari politiko eta antzekoei kargu hartzeko ekitaldian ematen zaien makila, hartutako agintearen ikur gisa.
1. esaera · Agur esateko esaldi adierazkorra.
1. izena · Ahaidekeria egiten duena; intzestu-egilea, adiera gaitzesgarrian.
1. aditzondoa · Ahalik eta denbora laburrenean.
1. aditzondo · Argi eta garbi [bereziki zerbait esatean].
1. aditzondoa · Begien bistan, agerian.
2. aditzondoa · Musu ematean, ahoak guztiz elkartuz.
1. (merkataritza) izena · Denda batean salgai dauden produktuei buruzko argibideak ematen dituen pertsona; enpresa bateko produktuak erakutsi eta haiei buruzko informazioa ematen duen pertsona.
1. aditzondo · Batak besteari esanez, bereziki berri eta esamesak zabaltzeko moduari buruz.
1. aditzondo · Soinu indartsuarekin hitz eginez.
1. (aldaera) izen · Ahuntzaren gauerdiko eztul.
1. (irudizkoa) izen · Balio edo garrantzirik gabeko gauza, erabilgarria edo aintzat hartzekoa ez dena.
1. interjekzioa · Atsekabea edo larrialdia adierazteko.
1. interjekzioa · Ai ama.
1. (geologia) izena · Lurraren barne indarrek, hala nola lurrikarrak eta tolesturak, lurrazalean eragindako formazio geologikoetan sorturiko aintzira.
1. (geologia) izena · Lurrazaleko fenomenoek eragindako aintzira, hala nola glaziar eta modelatze karstikoaren kausaz sorturikoa.
1. (meteorologia) izena · Prezio eta tenperatura jakinetan, aireak bere barnean izan dezakeen lurrun kopuru handiena, ehunekoetan; kopuru hori baino lurrun kopuru handiagoa duen airea.
1. aditzondoa. · Eguratsean, leku itxi orotik kanpoaldean.
1. aditzondoa · Denbora labur batean; oso azkar.
1. izen · Aitaberria izateagatik langile bati eskaintzen zaion lan-baimena.
1. aditza · Aitortu, errekonozitu.
1. izena · Zunerako maskaradetako dantza.
1. (kirola) izena · Aizkoraz enborrak mozten egiten den kirol proba edo norgehiagoka, Euskal Herrian bereziki herrikoia dena.
1. (enpresa) izena · Erabiltzearen edo besterik gabe denboraren poderioz balioa galtzen doan eta beraz amortizatu daitekeen aktiboa.
1. (enpresa) izena · Enpresak epe luzerako dituen ondasun eta eskubideen multzoa eta horien zenbatekoa; delako ondasun eta eskubideek osatzen duten aktiboko ondare-masa.
1. (enpresa) izena · Enpresa batek urtebete baino lehen kontsumitu edo diru bihurtzea espero duen ondasun eta eskubideen multzoa eta haien zenbatekoa; delako ondasun eta eskubideek osatzen duten pasiboaren atala.
1. (pluralean) izena · Hanketara lotzen den makiletako bakoitza, makulu gisa erabilita, putzu eta antzekoen gainetik igarotzeko erabiltzen dena.
1. (enpresa) izena · Akzio kopuru handia izateagatik sozietate anonimo batean erabaki-ahalmen handia duen bazkidea.
1. (enpresa) izena · Sozietate anonimo batean akzio kopuru oso txikia izateagatik erabaki-ahalmen eskasa duen akzioduna.
1. (kimika) izena · Erreakzio kimiko nagusi batekin batera gertatzen den bigarren mailako erreakzio kimikoa.
1. (estatistika) izena · Banaketa estatistiko bat grafikoki irudikatuta, medianatik alde batera luzatzen den muturra beste alderakoa baino luzeagoa zenbateraino den adierazten duen neurri estatistikoa.
1. (estatistika) izen · Ikertzaileak aldagai independente gisa harturik, haren balioak kontrola ditzakeen aldagaia.
1. adjektiboa · Aldagai batzuk batera jasotzen dituena.
1. (estatistika) izena · Hainbat aldagai estatistiko batera aztertzen duen teknika eta metodo mota.
1. (estatistika) izen · Ikerketa batean kontuan hartzen ez den aldagaia, baina ikerketako aldagaiak eragiten dituena.
1. (matematika) (estatistika) izen · Beste aldagai baten mendean jartzen ez den aldagaia, beste aldagai batzuk eragiten dituena eta berez aldatu edo ikertzaileak kontrolatzen duena.
1. (estatistika) izen · Ikertzaileak aldagai independente gisa hartu baino kontrolatu ahal ez duen aldagaia.
1. (estatistika) izen · Beste aldagai baten balioa aurresateko erabiltzen den aldagaia, harekin erlazionaturik dagoena.
1. (estatistika) izen · Bi balio baino hartzen ez dituen aldagaia.
1. (matematika) izen · Beste aldagai baten eta batzuen balioen araberako balioak hartzen dituen aldagaia.
1. (estatistika) izena · Dimentsio edo ezaugarri bakarra jasotzen duen aldagai estatistikoa edo zorizko aldagaia.
1. (matematika) izena · Balio zenbakarri, bakan eta isolatuak hartzen dituen aldagaia.
2. (estatistika) izena · Balio ezberdin gutxi har ditzakeen aldagai estatistikoa; adibidez seme-alaba kopurua familia batean eta ikasturte batean ikasle batek gainditu gabe utzi duen irakasgai kopurua.
1. (estatistika) izena · Analisi diskriminatzailean, elementuak sailkatzeko aintzat hartzen diren aldagaietako bakoitza.
1. (estatistika) izena · Populazio baten ezaugarria edo ezaugarri-multzoa, modalitate batzuen arabera jasoa edo balio zehatzen bitartez neurtua.
1. (fisika) izena · Hartzen duen balioa deskribatzen duen sistemaren zatiaren araberakoa duen aldagaia; masa, esaterako.
1. (estatistika) izen · Eredu zientifiko batek aztertzen duen sisteman erlazionatzen diren aldagaietatik, bere balioa kanpotik finkatuta dakarren aldagaia.
1. (matematika) izen · Aldagaien arteko erlazioei buruz, beste inongo aldagai baten mendean ez dagoen aldagaia, eta beraz balio finkoa duena edo kontrolatu daitekeena.
1. (fisika) izena · Hartzen duen balioa aztertzen duen sistemaren zatiarekiko independentea duen aldagaia; tenperatura, esaterako.
1. (matematika) izena · Tarte mugatu batean balio kopuru infinitua hartzen duen aldagaia.
2. (estatistika) (estatistika) izena · Balio ezberdin asko, teorian infinituraino, har ditzakeen aldagai estatistikoa.
1. (estatistika) izena · Hainbat kategoria edo modalitate kualitatibo hartzen dituen aldagaia.
1. (estatistika) izena · Kualitate soila, kopururik adierazi gabe, jasotzen duen aldagaia.
1. (estatistika) izena · Magnitude edo kopuru bat zenbakiz adierazten duen aldagaia.
1. (informatika) izena · Egia/faltsua, baiezkoa/ezezkoa edo gisa horretako balioak hartzen dituen aldagaia.
1. (estatistika) izen · Aldatu ahala, beste bi aldagaien artean dagoen kausa-efektu edo dependentzia-erlazioa eragiten duen aldagaia.
1. (estatistika) izena · Kopuru edo ordena adierazten ez duten kategoria desberdinak biltzen dituen aldagaia.
1. (estatistika) izena · Berez ordenaturik dauden kategoria desberdinak biltzen dituen aldagaia.
1. (estatistika) izen · Modalitate bi baino gehiago dituen aldagai kualitatiboa.
1. (estatistika) izena · Produktu-unitateen lote batetik hautatutako lagineko elementuen ezaugarri kuantitatibo jakin bat jasota, lote osoa onartu edo errefusatu behar den erabakitzeko laginketa-teknika.
1. izen · Magnitude batek denboran zehar izan duen aldaketa adierazten duen portzentajea.
1. (matematika) izen · Elementu desberdinen zerrenda batetik osatzen diren multzoetako bakoitza, elementu kopuru jakin batez osatuak, elementurik errepikatu gabe eta ordena aintzat harturik.
1. (estatistika) izena · Sakabanatze erlatiboko neurri estatistikoa, desbideratze estandarra batezbestekoarekin alderatzen duena.
1. izen · Gai edo auzi batean koordinatu beharra duten bi erakunde edo eragileen artean gaia aztertu, proposamenak egin eta erabakiak hartzeko osatzen den organo kolektiboa.
1. (estatistika) izen · Probabilitatea kalkulatzerakoan, probabilitatea bilatzen den gertaera gauzatzen den kasu edo emaitzetako bakoitza.
1. (matematika) izen · Funtzio matematiko bati buruz, aldagai askea eta independentea aldatzen dituen funtzioa, y=f(x) funtzio bati x=f(y) funtzioa alegia.
1. (matematika) izena · Proportzionaltasun alderantzizko.
1. (politika) adjektiboa · Alderdi-bitasunari edo botere politikoa gehienbat bi alderdi politikoen artean banatzen den egoerari dagokiona.
1. (lokuzioa) aditzondo · Modu batera edo bestera, nolabait.
1. izena · Herrialde edo eskualde batean irakurtzen eta idazten dakiten pertsonen portzentajea.
1. (gaitzesgarria) aditza · Lana saihestu eta egonean egon edo bizi.
1. (musika) izena · Alkate edo beste agintarien aurrean txistuz jotzen den pieza musikala.
1. izena · Buru zilindriko eta barnealde hexagonala duten torlojuak sartu eta askatzeko L formako tresna, ebakidura hexagonala duena eta bi muturretatik erabil daitekeena.
1. izena · Aleen bolumena neurtzeko erabiltzen den almute izeneko ontziaren inguruan egiten den dantza, bereziki Nafarroan dantzatzen dena.
1. (geologia) izena · Alpeak eta inguruko mendikate batzuk, hala nola Pirinioak, altxarazi zituen orogenia edo lurrazalaren deformazio-prozesua, Mesozoikoaren amaieran hasi eta gaurdaino luzatzen dena.
1. (geologia) izena · Lastertasun edo korronte txikiko ibaietan, estugune batetik aterata ekarritako alubioak sortzen duen abaniko itxurako egitura.
1. (geologia) izena · Uhar bateko urak ibarrera iritsita, hark dakartzan material solidoen metaketa, deiekzio-kono moduan.
1. izena · Enbrioia sortzeko obuloak eman edota haur batez erditu den emakumea.
1. (kontabilitatea) izena · Ekitaldi ekonomiko baten amaieran kontabilitatea ixtean kontu batek duen saldoa, izan zorduna izan hartzekoduna.
1. aditzondo · Oso denbora laburrean; une labur batean.
1. aditz · Sexu harremana izan, bereziki sarpenarekin, elkarrekiko amodio edo maitasunez.
1. (enpresa) izen · Mailegu bat itzultzerakoan, adostutako amortizazio-sisteman aurreikusi gabeko amortizazio edo maileguaren itzulketa.
1. (enpresa) izen · Mailegu bat amortizatu edo itzultzeko metodoa, non interesez gainera amortizaziorako kuota konstanteak ordaintzen diren.
1. (enpresa) izen · Mailegu edo bestelako zor-titulu bat itzultzeko aldiro ordaintzen den zenbateko bakoitza.
2. (enpresa) izen · Ondasun iraunkor batek denboran zehar duen balio-galera aurreikusteko aldiro egiten den finantza-zuzkiduretako bakoitza.
1. (enpresa) izen · Mailegu bat, interesak barne, itzultzeko ezartzen den metodoa.
1. (enpresa) izen · Aktibo bat amortizatzeko une jakin batean egiten den funtsen ekarpena.
1. (irudizko) aditza · Amarruz engainatua izan.
1. izena · Anai-arreben artean, anaia zaharrena.
1. (kimika) izena · Substantzia edo material batean dauden elementu eta molekula kimikoen presentzia, horien kopuruari erreparatu gabe, ikertzen duen azterketa eta horren emaitza.
1. (geologia) izena · Andeen mendilerroa altxarazi zuen orogenia edo lurrazalaren deformazio prozesua, Jurasikoan hasi eta gaurdaino luzatzen dena.
1. (matematika) izena · Alde bat partekatu eta beste aldeak zuzen berean dauden angeluetako bakoitza, bi angeluak batera 180 graduko angelua osatzen duten eran.
1. (matematika) izena · Beste angelu baten ondoan jarrita edo haren neurriarekin batuta, angelu laua, 180 graduko angelua alegia, osatzen duen angelua.
1. (matematika) izena · Esfera batean bi zirkulu maximoen ebaketaz sortzen den angelua.
1. (matematika) izena · Erpina kurba batean duen eta aldeak kurba horretako kordak diren angelua.
1. (matematika) izena · 90-180 gradu bitarteko angelua.
1. (matematika) izena · Figura geometriko batean, beste angelu baten neurri berdina duen angelua.
1. (matematika) izena · Beste angelu baten neurriarekin gehituta eta horrekin alderatuta, 360 graduko neurria ematen duen angelua.
1. (matematika) izena · Arkua erlojuaren berezko zentzuan biratzen denean suertatzen den angelua, zeinaren neurria negatibotzat hartzen den.
1. (matematika) izena · Beste angelu baten ondoan jarrita edo haren neurriarekin batuta, angelu zuzena, 90 graduko angelua alegia, osatzen duen angelua.
1. (matematika) izena · 90 gradu baino gutxiago duen angelua.
1. izena · Karbono dioxido.
1. (filosofia) izena · Gizakiari buruz hausnartzen duen filosofiaren adarra.
1. aditzondo · Ondoren aipatu behar denak aurretik aipatutakoarekin bat egiten duela adierazteko.
1. (medikuntza) izen · Haur jaioberriek izen bereko osasun-proban lorturiko puntuazioa, 0, 1 edo 2 puntu emanez bihotzeko erritmoa, arnasa, gihar-tonua, estimuluarekiko erantzuna eta azalaren kolorea ikusita.
1. (zuzenbidea) izena · Eskubidea edo eskumena duenaren borondatearen arabera beteta edo betegabe gera daitekeen araua.
1. (lokuzioa) izena · Plano konplexuan, abzisen ardatza.
1. (matematika) izena · Hiperbola batean, ardatz nagusiaren edo erpinak lotzen dituen zuzenkiaren erdibitzaileko zuzenkia, zeina zenbat eta handiagoa izan orduan eta hiperbola eszentrikoagoa sortzen duen.
2. (matematika) izena · Plano konplexuan, ordenatuen ardatza.
1. (matematika) izena · Elipse batean, zentrotik perimetrora fokotik igaroz luzatzen den segmentua eta horren luzera.
2. (matematika) izena · Hiperbola batean, zentrotik hiperbolaren erpin bietako bakoitzera dagoen segmentua eta horren luzera.
1. (abeltzaintza) izena · Ustiategi batean hazi eta zaintzen diren ardien multzoa, haiekin batera dauden bildots eta ahariekin batera.
2. (abeltzaintza) izena · Orokorrean, hazi eta zaintzen diren ardien multzoa, bildots eta ahariekin batera.
1. (irudizkoa) aditz · Errua erru txikiena duenari bota.
1. (gastronomia) izena · Mahats beltzetik egindako ardoa, kolore gorri ilunekoa.
1. izena · Marka eta etiketarik gabe merkaturatzen den ardoa.
1. (kirola) izena · Futbolaren modalitatea, zelai txikiagoa batean, ate txikoiagoekin eta talde bakoitzeko bost jokalariekin, atezaina barne, jokatzen dena.
1. izen · Argitalpen bateko argazki baten azpian jartzen den testua, azalpen edo iruzkin gisa.
1. izen · Argiak iturburu batetik abiatuta egiten duen ibilbidean sorraratzen duen lerroa.
1. (astronomia) izena · Unibertsoko astro eta beste egituren arteko distantzia itzelak neurtzeko unitatea da, argiak urtebetean zeharkatzen duen distantziarekin bat datorrena, gutxi gorabehera 9.46 × 10 ber 12 km.
1. izena · Liburu, aldizkari edo disko bat edo horren edizio jakin bat argitaratu den urtea, hura zehatz identifikatzeko erabiltzen dena.
1. (anatomia) izena · Belarriko argizaria jariatzen duen belarriko izerdi-guruina
2. (erlezaintza) izena · Intsektu batzuengan, argizaria edo ezkoa jariatzen duten guruinetako bakoitza.
1. (marrazketa teknikoa) izena · Zuzenki bateko muturrak angelu neurri berdinetik ikusten diren puntuen leku geometrikoa.
1. (estatistika) izena · Unitate geografikoen zerrenda batetik abiatzen den lagin-esparru mota, non zerrenda hartatik unitate batzuk hautatzen diren, haietatik berriz ere azken elementuen laginak osatzeko.
1. izena · Xafla edo punta zorrotza duen arma.
1. (irudizkoa) aditza · Zerbaitetarako irrika piztu; zerbaitekin zaletu.
1. (arrantza) izena · Arrantzarako prestaturik dagoen ontzia.
1. (arrantza) izena · Arrantzaleku, arrantzategi.
1. (arrantza) izena · Itsasoko uretan, gehienetan sakonera handietan, sareak arrastaka eramanez egiten den arrantza-modalitatea.
1. (informatika) izena · Pertsona batek Internet erabiltzerakoan bere buruari buruz utzitako datu eta informazio iraunkorren multzoa, hala nola identitateari buruzko informazioa, argazkiak edo nabigazio-datuak.
1. aditzondoa · Arratsaldetik gaueko lehen orduetara bitarteko denboran zehar.
1. aditzondoa · Arratsaldeko orduetan, arratsaldean.
1. izena · Anai-arreben artean, arreba zaharrena.
1. (geologia) izena · Lurrazalaren barneko magma kanpora atera eta hoztean sortzen den arroka.
1. (geologia) izena · Lurrazalaren barnean dagoen edo handik datorren magma hoztu eta solidotzean sortzen den arroka.
1. (geologia) izena · Beste arroka zatiak elkartuz eta haien artean kontsolidatuz sortzen den arroka.
1. (geologia) izena · Magma hoztean sortzen den arroka.
1. (geologia) izena · Aurretik existitzen zen arroka bat erasan duten prozesu fisikoen eraginez, haren osaera eta ehundura eraldatuta sortzen den arroka.
1. (geologia) izena · Lurrazalaren barnean dagoen magma bertan hoztu eta solidotzean sortzen den arroka.
1. (geologia) izena · Sedimentuez osaturiko arroka, haien trinkotze eta zementazio-prozesuen bitartez.
1. aditza · Ibilgailu artikulatu bateko atoi edo erremolkea kabinaren aurretik igarotzean gertatzen den istripua, ibilgailuak erdi itxitako artazien tankera hartzen duelarik.
2. aditza · Hankarteak bata bestearekin igurtziz egiten den sexu-praktika, lesbianen artean ohikoa dena.
1. (artea) izen · Publikoaren aurrean abestuz, dantzatuz edo antzeztuz egiten den arte mota.
1. (ironia) izen · Harrokeria, arrandia.
1. (politika) izena · Herrialde batean herritarrek demokratikoki hautaturiko ordezkariek osaturiko biltzarra, legeak proposatu, eztabaidatu eta onartzeko funtzioa duena.
1. (enpresa) izena · Partikular eta erakundeei arriskuak aseguratu egiten dizkion enpresa, haiekin aseguru-kontratuak eginez, prima baten trukean.
1. (metafora) izena · XX. mendearen bukaeratik munduko ekonomian lortu duen pisu eta garrantziari erreferentzia eginez, Txinako Herri Errepublika eta partikularzki horren ekonomia.
1. aditzondoa · Gehienez ere.
1. aditzondoa · Gehienez ere.
1. (estatistika) izena · Zoriaren efektuagatik gertatzen den eta beraz estatistikoki esanguratsua ez den aldagai estatistikoen arteko asoziazioa.
1. esaera · Ironikoki, pertsona bat alferra edo motela dela adierazteko.
1. izena · Gasteiz, Donostia eta Bilbon urtro uda garaian astebetez gutxi gorabehera ospatzen diren jaialdietako bakoitza.
1. aditzondoa · Zalantzan eta baterako edo besterako erabakirik hartu gabe.
1. (paremia) aditza · Onena edukitzeko irrikitan, azkenean ezer gabe gelditu.
1. (ipar) izena · Zoriona.
1. (informatika) izen · Ordenagailua periferiko bati konektatu edo lotzeko gailu edo bide fisikoa.
1. (informatika) izenlagun · Programa informatiko batzuk batera exekutatzeko gai dena.
1. aditzondoa · Ateak indarrez eta zarata handiarekin itxiz.
1. aditzondo · Atean kolpeak emanez, barruan dagoenari deitu, atea zabal dezan edo atea irekitzeko baimena eskatzeko.
1. (estatistika) izena · Hautatutako elementuen atributuak edo ezaugarri kualitatiboak jasotzen dituen laginketa-mota.
1. (estatistika) izena · Produktu-unitateen lote batetik hautatutako lagineko elementuak akastunak edo akasgabeak diren ikusita, lote osoa onartu edo errefusatu behar den erabakitzeko laginketa-teknika.
1. izen · Aurreikusita dagoen zerbait gauzatu bitartean, horretarako geratzen den denboraren kontaketa.
1. (medikuntza) izena · Desgaitasun psikikoengatik ohikoa edo arrunta izaten dena baino adimen-koefiziente txikiagoa duen pertsonaren egoera.
1. (ekonomia) izena · Bertako naziokoa ez den norberaren dirua.
1. aditz · Aspaldikoa izan.
2. aditza · Bizitzaren esperientza izan, inozente ez izan.
1. izen · Aulkia bera mugitu gabe, eserlekua birarazi daitekeen aulkia, esertzen den pertsona aurrera, atzera, eskuinera edo ezkerrera begira jartzeko, nahi den angeluan.
1. (matematika) izen · Beste matrize bati buruz, elementutzat matrize hartako elementuen balioen aurkakoak, kontrako zeinuarekin alegia, dituen matrizea.
1. (matematika) izen · Beste zenbaki bati buruz, harekin batuketa eginez 0 ematen duen zenbakia; beste zenbaki kontrako zeinua duen zenbakia.
1. (matematika) izena · Zuzen bat haren puntu batetik ebakitzean, alde banatara luzatzen diren zuzenerdietako bakoitza, bestearekin jatorri-puntua eta zuzena partekatzen dituena.
1. aditzondo · Etorkizunerako; etorkizunean izango dena edo izan daitekeena aintzat hartuz.
1. (hiztegia) izena · Suertatu den benetako balioaren eta horri buruz egindako aurresanaren arteko diferentzia.
1. (estatistika) izen · Bi aldagaien arteko erlazioa aztertzean, bestea baino lehenago gertatu edo gauzatzen den aldagaia eta horregatik aldagai independentetzat hartzen dena.
1. (enpresa) adjektiboa · Aldiroko errenta bati buruz, aldi bakoitzaren hasieran ordaindu edo jasotzen dena.
1. (finantzak) izena · Pertsona edo erakunde batek finantza-entitate batean epe jakin baterako ezartzen duen dirua, aurrezki gisa eta interesen trukean.
1. (finantzak) izena · Pertsona batek finantza-entitate batean ezartzen duen aurrezkia, epe jakin baterako eta interesen trukean.
1. (estatistika) izen · Ausazko esperimentu bateko emaitzei zenbaki bana esleitzen dien aldagaia.
1. aditzondoa · Adausika, zaunkaka.
1. (garraioa) izena · Autobus bat bere ibilbidean zehar gelditzen den lekuetako bakoitza, bidaiariak hartu eta uzteko.
1. (adierazkorra) aditza · Horren beharrik gabe, arazoetan sartu.
1. (irudizkoa) aditzondo · Goitik behera, oso-osorik.
1. (adierazkorra) izena · Balio eskaseko gauza edo pertsona.
1. (kimika) izena · Hidrogeno ioduroa uretan disolbatuz eskuratzen den azido gogorra.
1. izena · Hil berri den pertsona bati egiten zaion omenezko ekitaldia.
1. (erlijioa) izena · Erlijio batzuetan denboren amaieran Jainkoak izan diren guztiei egingo dien epaiketa, justuak eta zuzengabeak bereiziz, non haiei banan-banan salbamena edo betiereko zigorra emango dien.
1. izena · Lasterketa edo bestelako jardun batean, hura burutzeko egin beharreko azken ahalegina.
1. izena · Ikusten den arroparen azpitik janzten den arropa, oso-osorik larruazala ukitzen duena, hala nola galtzontziloak, kuleroak, bularretakoa, kamiseta eta galtzerdiak.
1. (aldaera) izena · Analisi kualitatibo.
2. (aldaera) izena · Ikerketa kualitatibo.
1. izena · Azterketa edo proba batean, ariketak garatu eta galderak erantzuteko banatzen diren orrietako bakoitza.
1. interjekzio · Aurrez adierazitakoari buruz zalantzarik ez dagoela, argi eta garbi dagoela, baieztatu edo nabarmentzeko.
1. (lagunartekoa) interjekzioa · Adierazitako zerbait guztiz ezeztatu edo zalantzan jartzeko.
2. interjekzioa · Proposamen edo eskaera bati uko egiteko.
1. interjekzioa · Bai zera.
1. aditzondoa · Lasai eta oso gustura.
1. (kimika) izena · Balentzia-geruzan, hots, atomoaren azken elektroi geruzan, dauden elektroietako bakoitza.
1. (kimika) izena · Atomo bateko azken elektroi-geruza, nongo elektroi-kopuruak beste atomo batzuekin lotzeko ahalmena baldintzatzen duen.
1. (estatistika) izena · Aldagai bati buruz jasotako balio edo datuen artetik, besteen aldean oso desberdina den balio edo datua, handiegi edo txikiegitzat hartzen dena.
1. (ekonomia) izena · Akzio, bono edo bestelako titulu batean ezartzen den hasierako prezio edo zorra.
2. (ekonomia) izena · Une bateko prezioetan baloraturiko ondasun baten prezioa edo errenta baten zenbatekoa.
1. izena · Balio edo funtzio batzuk garatu eta betetzeko gauza denaren nolakotasuna.
1. (ekonomia) izena · Ondasun batek denboran zehar erabiltzearen poderioz edo besterik gabe zaharkitzeagatik jasaten duen balio-galtzea.
1. (kimika) izena · Erreakzio kimiko bateko gaien arteko erlazio estekiometriko zehatza, gai horiek guztiz kontsumitzen dituena.
1. (matematika) izena · Baloreak (akzioak eta orokorrean finantza-titulu negoziagarriak) saldu eta egiten diren merkatua, eskariaren eta eskaintzaren arabera haiei buruzko kotizazioak zehazten dituena.
1. izena · Pertsonek indibidualki berdintasunez eta askatasunez ematen duten boto-sistema eta bozketa.
1. izena · Herrialde edo eskualde bat demarkazio administratibotan banatzeko modua.
1. (estatistika) izena · Estatistiko bati buruz, lagin-tamaina infiniturantz handitzean suertatzen den lagin-banaketa.
1. (estatistika) izena · Haren ezaugarriei buruz baldintzarik ezarri ez zaion probabilitate-banaketa.
1. (estatistika) izen · Datu-maiztasunak edo probabilitatea bi aldagai estatistiko edo zorizko aldagaien baterako balioetarako ematen duen datu-taula edo probabilitate-banaketa.
1. (estatistika) izena · Zorizko gertaera bitarren segida independente batean, gertaera horietako bat r aldiz gertatu arte beste gertaera hainbat aldiz gertatzeko probabilitatea ematen duen probabilitate-banaketa.
1. (aldaera) (estatistika) izena · Bernoulli-ren banaketa.
2. (geografia) izena · Bi hiri nagusi dituen herrialdearen egitura geografikoa.
1. (estatistika) izena · Balio desberdin gutxi hartzen dituen aldagai estatistiko baten datuen edo probabilitate-banaketa.
1. (estatistika) izen · Aldagai estatistiko batek hartzen dituen balioak eta horietako bakoitzaren maiztasuna edo probabilitatea azaltzen dituen taula, funtzio edo bestelako adierazpena, analitikoa nahiz grafikoa.
1. (estatistika) izena · Probabilitate-banaketa normala, estatistikan maiz erabiltzen den kanpai itxurako banaketa simetrikoa, Friedrich Gauss matematikariaren omenez horrela izendatua.
1. (estatistika) izen · Fenomeno bat espazio geografiko batean zehar nola banatzen den, non eta zenbateko magnituderekin, azaltzen duen adierazpena, taula moduan edo mapa baten bitartez.
1. (estatistika) izena · Zorizko gertaera bitarren segida independente batean, gertaera horietako bat gertatu arte beste gertaera hainbat aldiz gertatzeko probabilitatea ematen duen probabilitate-banaketa.
1. (estatistika) izena · Balio desberdin asko hartzen dituen aldagai estatistiko baten maiztasun-banaketa, tartetan bildutako datu kuantitatiboak jasotzen dituena.
2. (estatistika) izena · Tarte batean edozein balio har dezakeen zorizko aldagai baten probabilitate-banaketa.
1. (estatistika) izen · Bi kategoria baino gehiagotan probabilitate jakinekin sailkatzen diren tamaina jakineko multzo batean, kategoria desberdinak hainbat alditan agertzeko probabilitatea ematen duen legea.
1. (estatistika) izena · Probabilitatea batezbestekoaren inguruan kanpai itxurako funtzio baten arabera gutxitzen doan probabilitate-banaketa simetrikoa, errealitatean islada egokia izaten duelako maiz erabilia.
1. (estatistika) izena · Aldagai bakuneko bi banaketa normal bateraturik, haien artean erlazio linealarekin, sortzen den probabilitate-banaketa, kanpai itxurako agertzen dena aldagai horien planoaren gainean.
1. (estatistika) izena · Aldagai estatistiko bati buruz ezarritako probabilitate-eredua, datuekin alderatu eta baieztatu beharrekoa.
1. (estatistika) izena · Multzo edo tarte bateko balioei probabilitate berdina ematen dien probabilitate-banaketa.
2. (zientzia) izena · Espazioan zehar sakabanaturik dauden elementuak elkarrengandik gutxi gorabehera distantzia beretsura daudeneko egoera.
1. (estatistika) izena · Multzo mugatu bateko balioei probabilitate berdina esleitzen dien probabilitate-banaketa.
1. Tarte bateko balio guztiei probabilitate berdina esleitzen dien probabilitate-banaketa.
1. (enpresa) izena · Enpresa bateko produktuak eta zerbitzuak bezeroen eskura jartzeko modua.
1. izena · Zerbaiten banaketa elementu desberdinen artean nola egiten den azaltzen duen taula.
2. (estatistika) izena · Probabilitate-banaketa bateko probabilitateak azaltzen dituen taula.
1. (enpresa) izen · Produktu eta gaien banaketarako, enpresetatik enpresetara edo enpresetatik kontsumitzaileengana, erabiltzen den instalakuntza zabala.
1. (finantzak) izena · Banku batek bere bezero bati, izan pertsona izan enpresa edo erakundea, egiten dion mailegu edo diru uztea.
1. (finantzak) izena · Pertsona batek banku batean epe jakin baterako ezartzen duen diru-kopurua, epe hori igarota diru-kopuru gehi interesak jasotzeko.
1. (ekonomia) izen · Bezeroak eskatutako epean zehar banku-kontu bateko mugimenduen berri ematen duen agiri laburra, bankuak kontuaren titular eta baimenduen esku jartzen duena.
1. (adierazkorra) adjektibo · Pertsona bati buruz, oso fin edo bikaina.
1. (matematika) izena · Poligono sinple batean ondoz ondoko bi aldeen artean poligonoaren barne aldean osatzen den angelua.
1. (ekonomia) izena · Herrialde batean, estatuaren eta bertako familia eta enpresen eskari agregatua.
1. izena · Azpiko arropa.
1. (estatistika) izen · Elementu edo kategoria desberdinetarako balioak luzera desberdineko barrak elkarren ondoan jarriz adierazten dituen grafiko estatistikoa.
1. (estatistika) izen · Kategoria desberdinetarako egindako barra-diagrametako barrak elkarren ondoan jartzen dituen grafikoa, haiek modu erosoan alderatzeko.
1. (anatomia) izena · Barrabilak biltzen dituen mintz edo poltsa modukoa.
1. (adierazkorra) aditza · Asaldatu, asko larritu edo aztoratu.
1. aditza · Barre asko egin, bereziki kontrolaezina denean.
1. aditza · Barre asko eta kontrolaezina egin.
1. izena · Azpiko arropa.
1. (gutxi erabilia) izena · Gerrilla, eremu basatietan ezkutuka garatzen den borroka.
1. (medikuntza) izena · adjektiboa · Hodi-uzkurtzaile.
1. (medikuntza) izena · adjektiboa · Hodi-zabaltzaile.
1. (enpresa) izen · Enpresa desberdinak fusionatu edo elkartzeko enpresa zaharrak desegin eta enpresa berri bat sortzen deneko enpresa-fusio mota.
1. (estatistika) izena · Bi aldagai estatistiko edo gehiagotarako zehaztu diren balioen konbinazio baten maiztasuna.
1. (estatistika) izen · Bi gertakizun edo gehiago batera edo aldi berean, ebaketa bidez loturik alegia, gertatzeko probabilitatea.
1. aditzondo · Kopuru bat bestearekin konpentsatuz edo orekatuz.
2. aditzondo · Batezbestekoa kalkulatuta.
1. (estatistika) izen · Aldagai kuantitatibo bati buruzko datuen batezbestekoa kalkulatzeko formula eta horren emaitza, datuen batura zati datu kopurua kalkulatuz.
1. (estatistika) izen · Aldagai estatistiko batek beste aldagai batek hartzen duen balio jakin bati buruz hartzen duen batezbestekoa.
1. (estatistika) izen · n datuen batezbestekoa haien biderketaren n-garren erroaz kalkulatzen den formula eta horren emaitza, bereziki magnitude-ordena anitzeko datuei eta hazkunde tasei aplikatzen zaiena.
1. (estatistika) izen · Datu batzuen batezbestekoa kalkulatzeko formula eta horren emaitza, datuen alderantzizko balioen batezbesteko aritmetikoaren alderantzizkoa dena.
1. (estatistika) izen · Datuei haztapen, pisu edo kontsiderazio erlatibo desberdina ematen dien edozein motako batezbestekoa.
1. (estatistika) izen · Datu kuantitatiboen batezbestekoa kalkulatzeko formula eta horren emaitza, aurrez datu horiek karratura jaso egiten dituena, bereziki datu positiboen eta negatiboen konpentsazioa saihesteko.
1. (estatistika) izen · Batezbesteko aritmetiko sinplea nahiz batezbesteko koadratikoa batera hartuz kalkulatzen den batezbesteko mota bat.
1. (estatistika) izena · Aldagai estatistiko kuantitatibo bati buruzko datuetarako, haien kuboen batezbestekoaren erro kubikoa, datuen joera zentraleko neurri gisa erabilten dena.
1. (estatistika) izen · Batezbesteko artimetiko sinplea, batezbesteko geometrikoa eta batezbesteko harmonikoa osatzen duten multzoko edozein batezbesteko, bereziki beraien arteko erlazioei dagokienean.
1. (estatistika) izen · Batezbesteko bat kalkulatzerakoan, datuei ponderazio, haztapen, pisu edo kontsiderazio erlatibo desberdina ematen duen formula eta horren emaitza.
1. (matematika) izena · Batugai kopuru mugatu batekin egiten den batuketa.
1. (matematika) izena · Segida bateko gai kopuru mugatu edo finitu baten batuketa.
1. (matematika) izena · Infinitu batugai biltzen dituen batuketa batez mintzatuz, infinitu ez den emaitza.
1. (matematika) izena · Segida bateko gai kopuru finitu baten batura.
1. izen · Elkarte edo sozietate bateko bazkide guztien bilkura ekitaldi ofiziala.
1. (estatistika) izen · Aldagai anitzeko datu-banaketa batean, beste aldagaien balioak aintzat hartu gabe, aldagai batek hartzen duen balio bakoitza agertzen den aldi-kopurua.
1. izena · Jendartean arazoak, liskarrak eta istiluak sorrarazten dituena.
1. aditz · Gauzak dagokien lekutik aldatu edo nahaspilatu.
2. (hedaduraz) aditz · Egoera bat endredatu edo gaiztotu.
1. aditzondo · Zerbait behatzerakoan, begien ikusmen soila erabiliz.
1. aditzondoa · Begirada sinple batez, sakonki aztertu gabe.
1. (anatomia) izena · Begiko irisaren erdian eta kornearen atzean dagoen zulo uzkurkorra, kanpoan dagoen argiaren intentsitatearen arabera hura begi-globora sartzea ahalbidetzen duena.
1. (enfatikoa) aditzondo · Egia osoa adieraziz.
1. aditzondoa · Lo egin gabe, lo ezinik.
1. aditza · Pertsona bati gorrotoa hartu.
1. aditzondo · Beste batzuen artean, zerbait edo norbait erreparatuta, hura aukeratu edo berezitzat hartua.
1. izena · Gertakari bat bertatik bertara ikusi eta horren testigantza eman dezakeena.
1. (estatistika) izen · Behatzen diren pertsonek behatuak direla dakiteneko behaketa mota.
1. (bizk) aditzondoa · Gorputzaren aurreko aldea lurraren kontra edo lurrera begira jarrita.
1. (abeltzaintza) izena · Ustiategi batean batera hazi eta zaintzen behien multzoa.
2. (abeltzaintza) izena · Orokorrean, hazi eta zaintzen diren behien multzoa, txekorrak, zezenak, idiak eta antzekoak ere barne hartuz.
1. (politika) izen · Erregimen politiko bat deseginda, bereziki iraultza edo matxinada baten ondorioz, agintari berriek konstituzio bat osatu eta hauteskundeak ospatu arte jarduten duen aldi baterako gobernua.
1. izenondoa · Aldi edo denbora baterako.
2. izenondoa · Oraingoz.
3. izenondoa · Hasiera batean.
1. (lokuzioa) aditzondo · Denbora edo aldi baterako.
1. izenlagun · Aldi baterako baino ez dena.
2. izenlagun · Oinarrizko edo beharrezkoena.
1. izen · Behin-behinekoa edo aldi baterako baino ez denaren nolakotasuna.
1. (anatomia) izena · Gizakien belarrien behe aldean dagoen zati haragitsua, lobulu formakoa.
1. (anatomia) izena · Belarriaren kanpoaldean kartilagoz eta larruazalez osaturiko atal bihurria, soinu-bibrazioak jaso eta belarri barnera bideratzeko funtzioa duena.
1. aditzondo · Zeharo beldurtuta, izututa.
1. aditzondo · Zeharo izutu edo beldurtuta.
1. aditzondo · Beldur handiarekin, guztiz beldurtuta.
1. (ipar) aditzondo · Denbora edo aldi berean.
1. aditzondo · Zerbaiti dagokion garaia edo unea igaro aurretik.
2. aditzondo · Laster, berehala.
1. (zuzenbidea) izen · Berandutzagatik ordaindu beharreko interes gehigarria.
1. aditza · Burutik sano egon.
2. aditza · Lasai egon, asaldurarik gabe.
1. (matematika) izena · Errazak izteagatik, ebazteko integrazio-metodoren bat garatu beharrik ez duen integrala.
1. aditzondo · Aurrez erabakitako asmo jakin eta zehatzez.
1. izen · Gaixotasun edo patologia batengatik, istripu edo kanpoko eraginik gabe, gertatzen den heriotza.
1. (kimika) izen · Substantzia edo gai baten masa-unitatearen tenperatura gradu bat gehitzeko aplikatu beharreko bero kantitatea.
1. (meteorologia) izena · Giro heze eta beroa, pertsonentzat bereziki desatsegina.
1. (estatistika) izen · Aldagai batek bi dimentsiotan, gehienetan espazioan, hartzen dituen balioak irudikatzeko grafikoa.
1. aditza · Indarrean edo martxan dagoena geldiarazi, eten edo alde batera utzi.
1. aditzondo · Oso hurbil.
2. aditzondo · Gertutik, hurbiletik.
1. izena · Bertsolariak paperean idatzi duen bertsoa, bat-batean plazan kantatu ez duena.
1. aditza · Bi besoak bularraldean bata bestearen gainean jarri.
1. (matematika) izena · Bessel-en ekuazio diferentzialaren soluzio kanonikoak diren funtzioetako bakoitza.
1. aditzondoa · Aipatutakoaz gainera, bere gisako askorekin batera.
1. aditza · Bikotekidea ez den beste pertsona batekin bikote-harremanak izan.
1. aditzondoa · Aipatutakoaz gainera, bere gisako beste batzuekin batera.
1. lokailua · Beste era batera esanda.
1. aditzondoa · Aipatutakoarekin batera zerrenda edo multzo berean dauden beste gauza edo kontzeptuak alde batera utzirik.
1. (bizk) aditzondo · Besteak ez konturatu edo sumatzeko moduan.
1. aditzondoa · Beste aukerarik ez badago.
1. (anatomia) izena · Oreka eta mugimendua hauteman eta kontrolatzeko funtzioa duten organoen multzoa, barne belarrian kokatua.
1. (ipar) aditzondoa · Bat-batean.
1. izen · Urtegi edo beste motako gordailu bat beteta dagoen maila.
2. izen · Helburu batzuei buruz, horiek zenbateraino bete diren adierazten duen neurria.
3. izen · Hotel eta bestelako ostatuetan, eskaintzen diren ohe edo leku guztietatik aldi jakin batean zenbat bete diren adierazten duen portzentajea.
1. (enpresa) adjektiboa · Aldiroko errenta bati buruz, aldi bakoitzaren amaieran ordaindu edo jasotzen dena.
1. (politika) adjektiboa · Alderdi biko.
1. (adierazkorra) aditza · Bi pertsona berdin-berdinak izan.
1. (adierazkorra) aditza · Biak uztarrian jartzeko modukoak izan.
1. esaera · Bere burua azkartzat eta jakituntzat izan baina azkenean ezjakin eta ergel hutsa denaren aurkakoa.
1. aditza · Jarraitzen den bidea utzi beste bide bat hartzeko.
2. aditza · Bidea oztopatu edo eten.
1. (matematika) izena · Bigarren mailako polinomio bat zerora berdinduta suertatzen den ekuazioa.
1. (matematika) izena · Bigarren mailako ekuazio osatugabe.
1. (matematika) izena · Gai independente edo konstanterik ez duen bigarren mailako ekuazioa.
1. (estatistika) izena · Etapa anitzeko laginketa batean, multzo edo konglomeratu handienen barnean lagindu beharreko azpimultzoetako unitateetako bakoitza.
1. (medikuntza) izena · Bihotz baten taupada kopurua minutuko, gehienetan pultsuaren bitartez jasotzen dena.
1. (zinema) izen · Film edo ikusizko emanaldi batean, jatorrizko aktore edo antzezleen ahotsa bere ahotsarekin, gehienetan beste hizkuntza batean, ordezten duen aktorea.
1. (psikologia) izena · Bi pertsonaren arteko lotura eta erlazio erromantiko edo sentimentala.
1. izena · Pertsona edo erakunde baten izena, helbidea, telefonoa eta bestelako datuak erakusten dituen txartel txikia, norberaren burua aurkezteko ematen dena.
1. (eraikuntza) izena · Fatxadak egiteko erabiltzen den adreilua, bistan geratzen dena.
1. (lagunartekoa) aditz · Janari bati buruz, gustura jan dela edo jateko modukoa dela adierazteko.
1. (biologia) izen · Izaki bizidun batek bere eta bere espeziearen biziraupenerako garatu behar dituen funtzioa, izaki bizidun izatea definitzen duena.
1. (estatistika) izena · Etxebizitza berean bikotea osatu edo maila baterainoko senitartekoak diren pertsonek osatzen duten unitate estatistikoa.
1. (estatistika) izen · Pertsonen bizitzak deskribatzen dituzten gertaera garrantzitsuenei buruzko estatistika, hala nola jaiotzak, ezkontzak, ugalkortasuna eta heriotzak jasotzen dituena.
1. aditza · Pertsona bati jaramonik ez egin; pertsona bat bazter utzi.
1. izena · Pertsona gazteen portzentaje handia duen biztanleria.
1. izena · Adin altuko pertsonen portzentaje handia biztanleria.
1. (estatistika) izena · Populazio baten banaketa sexuaren eta adinaren arabera alde banatara era ordenatuan luzatzen diren barren bitartez adierazten duen diagrama, gehienetan piramide itxura azaltzen duena.
1. (estatistika) izena · Populazio gaztearen gehikuntza, populazio osoan duten proportzioa eta populazio orokorraren batez besteko adina handituz.
1. (enpresa) izen · Jaulkiko diren akzio berriekin trukatzen den bonoa, bonoaren jabearen borondatez edo sozietateak derrigortuta.
1. (enpresa) izen · Jaulkitako akzioekin trukatu daitekeen zor titulua.
2. (merkataritza) izen · Aurrez ezarritako ondasun edo zerbitzuekin truka daitekeen balio jakineko erosketa txartela, zozketa edo lehiaketa bidez irabazi edo aurretik diruz erosi dena.
1. izena · Ekintza edo jokabide batek bueltan horren egilearen aurka dakarren ondorio kaltegarria.
1. (irudizkoa) aditza · Haserretu, liskarra izan.
1. aditza · Zerbaiten edo norbaiten aurka eraso egin edo haren erasoetatik babesteko bortizki jardun.
1. adjektiboa · Bost urterako egin edo aurreikusten dena; bost urteko iraupena duena.
2. adjektiboa · Bost urtero egin eta garatzen dena.
1. (estatistika) izen · Bost urteko adin-tartea, gehienetan 0-4, 5-9, 10-14, ... motakoak, pertsonen adinari buruzko datuak biltzeko erabiltzen dena.
1. adjektiboa · Bost urtero gertatzen dena.
1. izen · Boto-zenbaketan balioduntzat hartzen ez den botoa, botoa aintzat hartzeko beharreko baldintzak betetzen dituelako, esaterako boto-txartelaren formatuari dagokionean.
1. izen · Balioduna ez den botoa.
1. izena · Botoa gailu elektronikoen bitartez, ohiko boto-paperen ordez, ematen den boto-sistema.
1. izen · Balioduna ez den eta beraz boto zenbaketatik aparte geratzen den botoa, esaterako boto-txartelak beharrezko formatua ez izateagatik.
1. izen · Boto-txartel desberdinak gordetzen dituen toki itxi txikia, bertara pertsonak sartu eta nahi duten boto-txartela jendearen bistatik aparte hartu ahal izateko prestatua.
1. izen · Boto-txartel desberdinak gordetzen dituen toki itxi txikia, bertara pertsonak sartu eta nahi duten boto-txartela jendearen bistatik aparte hartu ahal izateko prestatua.
1. izena · Bozketa batean botoa emateko erabiltzen diren boto-paperak sartzeko erabiltzen den kutxa.
1. izen · Bozketa batean, hautagai, alderdi edo aukera bakoitza adierazten duen txartela, hura hautetsontzian sartuz botoa emateko erabiltzen dena.
1. izen · Bozketa batean, boto-emaileak botoa zein hautagai, alderdi edo aukerari ematen dion adierazteko erabiltzen den orria, gehienetan hautetsontzi batean sartuz.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Subjektua ekintzaren egilea moduan agertzen den perpausa eta horri dagokion aditzaren joskera.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Ekintzaren subjektua jasaile edo pazientea den eta egilea edo agentea osagarri gisa agertzen den perpausa eta horri dagokion aditzaren joskera.
1. (ekonomia) izena · Herrialde batean, bertako Barne Produktu Gordina zati bertan bizi diren biztanleen kopurua eginez kalkulatzen den adierazle ekonomikoa, hango biztanleen maila ekonomikoa neurtzeko erabilia.
1. (enpresa) (pluralean) izena · Ekitaldi ekonomikoaren bukaeran enpresako biltegian dauden izakinen kopurua eta horien balioa, hasierako izakinekin alderatuta, ekitaldiko izakinen aldakuntza kalkulatzeko behar dena.
1. izen · Ameriketako Estatu Batuetako presidentearen bulego ofizial eta formala, haren egoitza ofiziala den Etxe Zuriaren barnean dagoena.
1. (ekonomia) izena · Espekulatu edo irabazi handiak azkar eskuratzeko asmoaren ondorioz gauzatzen den produktu edo aktibo baten prezioen gorakada handia eta azkarra.
1. aditzondoa · Ahalegin guztiak eginez.
2. aditzondoa · Zentzumenak eta adimena erne.
1. (adierazkorra) aditza · Norbait zerbait egiteko konbentzitu, bereziki temaz egiten denean.
1. aditza · Pertsona bati buruz, bere dohai eta lorpenengatik besteak baino gehiago dela uste izan.
1. esaera · Horretarako maila ez izan arren, zerbaiterako eskubidea edo meritua dutela uste dutenen jarrera adierazteko.
1. (behe mailakoa) aditzondo · Pertsona batek buruko nahasmenduak dituela adierazteko.
1. aditzondoa · Elkarrekin ari diren pertsonei buruz, bata bestearen aurrean.
2. aditzondoa · Bata bestearen aurka, gorputzarekin indar eginez.
3. (kirola) aditzondoa · Kirol eta jokoetan, bien arteko lehian.
4. aditzondoa · Pilota jokoan, banaka, pilotari bat beste baten aurka.
5. aditzondoa · Alde batetik bestera, hasieratik bukaerara.
6. aditzondoa · Aldi berean.
1. adjektiboa · Buruz buru, aurrez aurre edo bata bestearen aurka egiten dena.
2. (kirola) izena · Kirol eta jokoetan, jokalari bat beste baten aurka.
1. izen · Txanpona edo bi alde dituen beste gauza bat botata, alde bateko edo besteko emaitza.
1. (estatistika) izena · Bi aldagai nominalen arteko asoziazio estatistikoa neurtzen duen koefizientea.
1. (enpresa) izena · Pertsona baten ikasketak, trebakuntza eta ibilbide profesionala biltzen dituen txostena, bereziki lanpostu edo kargu baterako hautagai gisa aurkezten denerako prestatzen dena.
1. izena · Pertsona batek jarraitu duen prestakuntza-ibilbidea eta esperientzia profesionala jasotzen dituen agiri pertsonala, bereziki haren aurkezpen gisa erabiltzen dena arlo profesionalean.
1. (hezkuntza) izena · 1983tik Euskal Autonomia Erkidegoko hezkuntza-sisteman aukeran eskaintzen den hizkuntza-eredua, euskara komunikazio-hizkuntzatzat hartu eta gaztelera irakasgai huts gisa irakasten duena.
1. (estatistika) izen · Maila txikiagoko datuak agregatuz edo bateratuz osaturiko datua.
1. (estatistika) izen · Subjektu baten narrazio, iritzi, jarrera edo pertzeptzio subjektiboa jasotzen duen datu edo informazio-zatia, neurketa edo datu kuantitatiboen objektibotasunik ez duena.
1. (estatistika) izena · Banan-banan zerrendatzen diren datuak, balio edo klase-tarteetan bildu gabe.
1. (estatistika) (pluralean) izena · Haiek hartzen dituzten kategoriak edo balioak edo biltzen diren tarteak eta haien maiztasunak azalduz aurkezten diren datuak.
1. (estatistika) izen · Zirkulu batean kokapena edo angelua adierazten duen datua, hala nola esnatzeko ordua eta haizearen norabidea.
1. (estatistika) izena · Aldagai estatistiko bati buruzko datuen multzoaren irudikapena, bereziki haiek hartzen dituzten balio eta maiztasunak aztertze aldera.
1. (estatistika) (informatika) izen · Elementu batzuei buruz jasotako datu jakinen multzoa, bereziki horien tratamendu informatikoa egiteko egituratua.
1. (estatistika) izen · Datu-multzo handiak esploratu egiten dituen teknika malgu, zabal eta anitza, datu haietan egitura edo joera jakingarriak eskuratze aldera.
1. (estatistika) izen · Azterketa estatistiko mota bat, aldez aurretik datuei buruzko hipotesirik edo modelorik ezarri gabe bereziki tresna grafikoak eta estatistiko sinpleak baliatzen dituena.
1. (estatistika) izen · Datu-multzoak aztertzeko teknika oinarrizko eta sinpleen erabilera (adib., datuen bisualizazioa), haietarako gerora gara daitezkeen patroiak edo ereduak aurkitzearren.
1. (enpresa) izena · Zordunketa-txartel.
1. (matematika) izen · Funtzio matematiko bat definiturik dagoen edo existitzen den aldagai askeen balioen multzoa.
1. (telekomunikazioa) izena · Komunikazio telefonikoan, hartzaileak deia ez hartzeagatik, deitzaileak azkenean komunikazioa bideratu gabe egiten duen deia.
1. izena · Material-masa bat malda handiko pendiza batetik erortzean, malda txikiko azalera lau batera heltzean sortzen den metaketa, kono itxurakoa.
2. (geologia) izena · Partikularzki, uharra ibarreko lautadara iristean sorrarazten den alubioen metaketa, kono itxurakoa.
1. postposizioa · Zerbaiten kausa (singularrean) adierazteko.
1. (informatika) (zuzenbidea) izena · Internet edo beste sare informatikoen bitartez egiten den delitua, hala nola iruzurra, xantaia eta jazarpena.
1. (politika) izena · Subiranotasuna herritarrek demokratikoki aukeraturiko ordezkari politikoek osatzen duten parlamentu edo legebiltzarrak duen demokrazia mota.
1. izena · Pertsona batek lanetik eta bere zereginetatik aparte eskura duen denbora-tartea, nahi duena egiteko erabil dezakeena.
1. (estatistika) izena · Zerbait epe edo denbora-unitate batean gertatzen den aldi-kopurua.
1. (estatistika) izen · Horien erreferentzia-aldiari jarraiki aldagai bati buruz denboran zehar zerrendatzen den datu-multzoa.
1. izen · Eraikin edo instalakuntza fisiko batean kokaturiko denda, online denda ez bezala.
1. (estatistika) izena · Azalera 1 balioa duen datuen histograma, zutabeen altuerak maiztasun erlatiboak zati klase-zabalera eginez kalkulaturik, histograma dentsitate-funtzio batekin alderatzeko aukera ematen duena.
1. (matematika) izen · Aldagai anitzeko funtzio matematiko bati buruz, aldagai bakar bati buruz kalkulatzen den deribatua, beste aldagai guztiak konstante atxikiz.
1. (estatistika) izen · Desbideratze estandar (sakabanatze-neurri bat).
1. (finantzak) izena · Etorkizuneko kapital bat deskontu bat kenduz aurreko une batera bihurtzen duen funtzio matematikoa.
1. izen · Lehen eta bederatzigarren dezilen arteko aldea, sakabanatze neurri gisa erabiltzen dena.
1. (matematika) izena · Matrize eta determinante bati buruz, errenkada eta zutabe mailak berdinak dituzten elementuen multzoa.
1. (estatistika) izen · Legebiltzar batean alderdi bakoitzak dituen eserleku kopuruak erakusten dituen grafikoa, legebiltzarretako hemizikloek bezala forma erdizirkularra duena.
1. (matematika) izena · Puntuak, funtzioak eta bestelako objektu matematikoak koordenatu kartesiarren bitartez adierazi eta irudikatu egiten dituen diagrama.
1. (estatistika) izen · Aldagai multzo batean gezi edo antzekoen bitartez haien arteko kausa-efektu erlazioak zehazten dituen diagrama.
1. (meteorologia) izena · Urteko hilabete guztietarako izandako prezipitazioa (P) mm.tan eta batez besteko tenperatura (T) Celsius gradutan batera eta P=2T eskalan irudikatzen dituena diagrama.
1. (geologia) izena · Arroka batean zehar tarte erregularretan eta norabide berean gertatzen diren diaklasa edo hausturetako bakoitza.
1. (estatistika) izen · Elementu batzuen bi dikotomiaren araberako sailkapena, hala nola pertsonen artean sexuaren eta lanik gabe egotearen arabera, 2x2 kontingentzia-taula batean jaso daitekeena.
1. (politika) izen · Agintaritza politikoa militar talde baten esku dagoen estatua, haien erabakien mendean eta demokraziarik gabe.
1. adjektiboa · Bere barnean ezaugarri edo faktore batzuk batera biltzen dituena.
1. adjektiboa · Bi norabide, ezaugarri edo faktore batera biltzen dituena.
2. adjektiboa · Azalera batean zehar hedatzen dena, liuze-zabalean, espaziorik hartu gabe.
1. postposizioa · Zerbaiten kausa (pluralean) adierazteko.
1. (ekonomia) izena · Zerbaitek dirutan duen balioa edo kostua.
1. (finantzak) izena · Ekimen bat finantzatzeko, bereziki merkataritza-sozietate baten kapitala eratu edo handitzeko, dirutan egiten den ekarpena.
1. (estatistika) izen · Esperimentu batean kontrolatzen diren tratamenduak konbinatu eta konbinazio haietara elementuak esleitzeko modua.
1. (estatistika) izen · Esperimentu batean, aztertzen diren faktore guztietako mailak gurutzatu edo konbinatu egiten dituen diseinu esperimentala.
1. (lokuzioa) izena · Tristura eta atsekabe handiak eragiten duen asaldurazko egoera psikologikoa.
1. (informatika) izena · Ordenagailu batean, datuak bertan grabatu edo kopiatu eta bertatik irakurtzeko erabiltzen den gailuetako bakoitza, hala nola disko gogorra eta USB memoria.
1. izena · Foku-distantzia.
1. (estatistika) izena · Estimatutako eredu estatistiko batek datuekiko duen adostasun-maila.
1. (astronomia) izena · Esne Bidean bizi eta gizakiekin komunikatu litezkeen zibilizazio estralurtarren kopurua parametro batzuen arabera zenbatesten duen ekuazio edo formula (Frank Drake astronomoa, 1930-2022).
1. izena · Gizartean orokorrean onartzen den droga, legala izateagatik edota orokorrean uste delako osasun-arazo txikiagoak sorrarazten dituela.
1. izena · Gizartean orokorrean arriskutsutzat hartzen den droga, legez kanpokoa izateagatik edota osasunean sortzen dituen kalte eta arriskuengatik.
1. izena · Drogaren ohiturazko kontsumoa, droga hartzeko gogo eta behar bizia eragiten duena, gero eta dosi handiagoz, dependentzia fisiko eta psikologikoarekin eta abstinentzia-sindromearekin batera
1. (aldaera) izena · Droga-mendekotasun.
1. adjektiboa · Zalantzazkoa, ziurgabetasuna duena.
1. (adierazkorra) aditzondoa · Egin beharrekoaz edo zerbaiten zuzentasunaz mintzatuz, zalantzan.
1. (adierazkorra) Egin behar denari edo zerbaiten egiatasunari buruz, zalantza askorekin.
1. adjektiboa · Duda edo zalantzazkoa.
1. interjekzioa · Adierazitako zerbait zalantzarik gabe egia edo zuzena dela adierazteko.
1. (matematika) izena · Geometrian, bi lerro, figura edo azalerak bat egiten duten puntuetako bakoitza.
1. (matematika) izen · Bi gainazalen arteko ebakidurari dagokion kurba.
1. izena · Edariak gordetzeko altzaria.
1. izena · Edan daitekeen ura.
1. izena · Osasunarentzat kaltegarria izateagatik edatea komeni ez den ura.
1. izena · Edateko ur txar.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Izenak adierazten duen gauza norena den adierazten duen adjektiboa; adibidez, "nire".
1. izena · Euskararen Erakunde Publikoa, Ipar Euskal Herriko euskararen aldeko erakunde ofiziala.
1. (zinema) (pluralean) izena · Zinemagintzan eta beste ikuskizun batzuen produkzioan, ikuslearengan ikus-entzunezko inpresio artifizialak sortzeko erabili diren teknika eta baliabideen multzoa.
1. (kimika) izena · Substantzia toxikoez mintzatuz, denbora luzean haien eraginpean izanda gertatzen den efektua.
1. izena · Euskararen Gaitasun Agiria, euskararen ezagutza ziurtatzen duen titulu ofiziala.
1. (estatistika) izena · Parametro estatistikoak estimatzeko metodoa, non lagin baterako lagin hori suertatzeko probabilitatea maximotzen duen parametroaren balioa parametroaren estimatzailetzat hartzen duena.
1. aditzondo · Zerbaiten egiatasuna nabarmentzeko, bereziki uste denaren edo arestian adierazitakoaren kontrakarrean.
1. aditza · Norberak gaizki egindakoa onartu eta buelta ematen saiatu.
1. (estatistika) izen · Populazioaren banaketa adinaren, sexuaren eta beste parametro demografikoen arabera.
1. (ironia) (lagunartekoa) interjekzioa · Aurretik aipatutakoak gauzatzeko edo gertatzeko aukera eskasak dituela adierazteko.
1. aditzondoa · Eguerdian zehar, eguerdiko orduetan.
1. (adierazkorra) interjekzioa · Egunaren hasieran agurtzeko.
1. izena · Ospakizun berezia egiten den eguna.
1. aditzondoa · Egunean zehar, eguzkia ateratzen denetik sartu bitartean eta beraz ilun ez dagoela.
1. aditzondoa · Kanpoaldean, babesik gabe eta haizearen, euriaren eta eguratseko beste fenomenoen mendean.
1. (hezkuntza) izen · Ikasturteko bateko egun lektiboak, jai-egunak, oporraldiak eta azterketa-garaiak zehazten dituen egutegia.
1. (meteorologia) izen · Eguraldi guztiz eguzkitsua, laino izpirik gabekoa.
1. (meteorologia) aditzondo · Eguzkiak bete-betean ematen duela.
1. (teknologia) izen · Teknologia fotoboltaikoaren bitartez eguzkiaren argia tentsio elektrikoa bihurtuz eskuratzen den energia.
1. (teknologia) izena · Eguzkiaren erradiaziotik lorturiko energia-iturri berriztagarria, erradiazio horrek sortzen duen beroa aprobetxatuz edota panel fotovoltaikoen bitartez elektrizitatea sortuz.
1. (teknologia) izena · Eguzkiaren argia jasotzen duen pieza errektangularra, energia termiko edo fotovoltaikoa sortzeko erabiltzen dena.
1. (medikuntza) izena · Beste ehun eta organoak eutsi, egituratu, babestu eta elikatzeko funtzioa duen ehuna.
1. (geografia) izen · Asiako Ekialdean dauden lurralde eta herrialdeek osatzen duten eskualdea, orokorrean Ozeanoko Bareko kostaldea eta inguruko lurraldeak biltzen dituena.
1. aditzondoa · Behin eta berriz saiatuz, gelditu gabe.
1. (enfatikoa) aditzondo · Ahalegin guztiak eginez.
1. izen · Helburu multzo bat lortzeko burutu behar diren ekintzak biltzen dituen egitasmo edo proiektua.
1. izen · Helburu-zerrenda bat betetzeko burutu beharreko ekintzak zehazten dituen plan edo egitasmoa.
1. (ekonomia) izen · Produktu eta zerbitzuen ekoizpena helburu duten jarduera ekonomikoen multzoa.
1. (matematika) izena · Ezezaguna polinomioen zatiketa bateko izendatzailean duen ekuazioa.
1. (matematika) izena · Ezezaguna berreketa bateko berretzaile gisa duen ekuazioa, oinarri konstantearekin.
1. (matematika) izena · Ezezaguna erro-ikur baten barnean edo zatiki batez berretuta duen ekuazioa.
1. (kimika) izena · Erreakzio kimiko batean sartzen diren erreaktiboak eta gauzatzen diren produktuak horien kopuruekin batera zehazten dituen adierazpena.
1. (matematika) izena · ax+b=0 erako ekuazioa, non x ezezaguna den; orokorrago, AX=b motako ekuazioa, non A konstanteeen bektore bat eta X ezezagunen bektore bat den.
1. (matematika) izena · Ezezagun batzuk biltzen dituen ekuazio linealen multzo bat, era matrizialean adierazi eta ebatzi daitekeena.
1. (matematika) izena · Ezezaguna logaritmo bateko oinarri edo argumentu gisa duen ekuazioa.
1. (matematika) izena · Ekuazio-multzo finitu bat, non ekuazio guztiak batera batetzen dituzten ezezagunen soluzioak bilatu behar diren.
1. (fisika) izena · Karga elektriko positibo edo negatiborik ez duena.
1. (kimika) izena · Molekula poliatomiko batean, atomo bakoitzean lotura kobalentean parte hartzen ez duten balentzia-elektroi bikoteetako bakoitza.
1. (kimika) izena · Bohr-en eredu atomikoan, atomoaren nukleoaren inguruan elektroiak kokatzen diren ingurune zirkularretako bakoitza, nukleoaren distantzia desberdinetara. .
1. (medikuntza) izena · Ahoan murtxikatu eta listuarekin nahastuta handik urdailera, faringean eta hestegorrian zehar, bideratzen den elikagai-zatia.
1. aditza · Elkarrekin ados jarri.
1. Aplikazio informatiko edo sistema eragile batean, une jakin batean erabiltzaileak ataza bat nola egin adierazteko zabaltzen den leihoa, botoi eta menuekin.
1. (geografia) izena · Elurra ur-iturri nagusi duen ibaia, emari maximoa udaberrian eta minimoa neguan duena.
1. izena · Mendi-hegalean behera jausten den elur edo izotz-pila, bidean erauzitako harri, adar eta enborrak ere herrestan eramanez.
1. izena · Elurra ari duenean osatu eta lurrera jausten den izotz-kristal multzo bereizietako bakoitza.
1. izena · Eskuekin elurra trinkotuz egiten den pilota edo bola modukoa, olgeta egiteko pertsonen aurka jaurtitzen dena.
1. (demografia) izena · Eskualde batetik beste batera urtebetean joandako emigratzaileen kopurua mila biztanleko.
1. aditza · Traba, oztopo edo eragozpenak eragin.
1. interjekzioa · Ohikoa ez den zerbait adierazteko.
1. (teknologia) izena · Efektu fotoelektrikoa baliatuz argiaren erradiaziotik elektrizitatea sortzen duen energia-iturria, horretarako zelula eta panel fotovoltaikoak baliatuz.
1. (fisika) izena · Gorputz batek sistema fisiko baten barnean energia mota batzuk garatzeko duen ahalmena.
1. (fisika) izena · Gorputz batek mugitzeagatik duen energia edo lana sortzeko duen ahalmena.
1. (teknologia) izen · Energia-iturri moduan erabili daitekeen baliabidea, hala nola eguzkiaren argia, ura, petrolioa eta ikatza.
1. (teknologia) izena · Energia sortzeko gai den edonolako elementu edo fenomenoa.
1. (kimika) izena · Nukleoaren inguruko elektroi-geruzetako bakoitza, bereziki geruza horrek energia maila jakina izateari erreferentzia eginez, hainbat eta handiagoa nukleotik zenbat eta gehiago urrundu.
1. (fisika) izen · Energia sistema isolatu batean ezin dela sortu ez deuseztatu baieztatzen duen printzipio fisikoa.
1. (ekonomia) izena · Enplegua kopuruz nahiz kalitatez sustatzeko gobernu eta administrazio publikoetatik garatzen diren plangintza, erabaki eta ekintzen multzoa.
1. aditza · Agindu, gomendio, aholku edo eskaera bati kasurik ez egin, kontuan ez hartu.
1. adjektiboa · Oso ospe ona duena; lortutako merezimenduengatik oso ezaguna dena.
1. aditzondoa · Zerbait jasanezina dela adierazteko.
1. (enpresa) izena · Enpresa batean, epe laburreko zorren zenbatekoa zati ondare garbia eginez kalkulatzen den finantza-ratioa.
1. (ekonomia) izena · Epe luzera, urtebetera baino beranduago, kitatu edo itzultzekoa den mailegua.
1. (enpresa) izena · Enpresa batean, epe luzeko zorren zenbatekoa zati ondare garbia eginez kalkulatzen den finantza-ratioa.
1. (merkataritza) izena · Epe batzuetan zehar zatika ordaintzen den erosketa.
1. aditza · Erabaki bat aukeratu.
1. aditza · Erabaki batzuk aukeratu.
1. aditzondoa · Gauza beraren inguruan behin eta berriz bueltak eman.
1. (matematika) izen · Emandako zenbaki edo adierazpen bati edo batzuei kalkulu jakin batzuk aplikatzea.
1. aditzondoa · Gauza beraren inguruan behin eta berriz bueltak eman.
1. izen · Gai, artista edo bestelako egile bakar bati buruzko erakusketa.
1. (ipar) aditz · Norbaiti bere akats, huts edo okerrak aurpegiratu.
1. (estatistika) izen · Esperimentu batean, ikertzaileak aldatzen dituen faktore edo aldagai askeen mendean dagoen aldagaia, ikertzaileak behatu egiten duena.
1. (informatika) izena · Ordenagailu edo sistema informatiko batera baimendu gabeko sarrera edo sarrera-saioa haien funtzionalitatea kolokan jarri, kalteak eragin edo legez kanpoko bestelako ekintzak egiteko.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Euskal Herrian, gazteleraz edo frantsesez baino ez dakien pertsona, euskaraz batere ez dakiena.
1. (estatistika) izena · Datu-multzo batean, datu handienaren eta txikienaren batezbesteko aritmetiko sinplea, joera zentraleko neurri-gisa erabiltzen dena.
1. (estatistika) izen · Denborazko serie batean, aldagaiaren aldi bakoitzeko balioa aldagai bereko iraganeko balioekin lotzen dituen eredu estatistikoa.
1. (matematika) izena · Bi aldagai lotzen dituen y=a+bx zuzen erako funtzio matematikoa.
1. (kimika) izena · Kono moztu baten forma duen beirazko edo plastikozko ontzia, zilindro formako aho batekin, kimika eta fisikako laborategiko lanetan erabili ohi dena.
1. (fisika) izen · Gorputz batek grabitateak beste inongo indarrik ez eragitean espazioan jarraitzen duen mugimendu mota.
2. izen · Gorputz bat altuera batetik inongo oztoporik gabe lurreraino erortzea.
1. (kartografia) izen · Lurraldean dauden mugarri edo seinale finkoetako bakoitza, koordenatu geografiko zehatzekin, beste erpin geodesikoekin osatzen duen sareari esker mapak eratzeko erreferentzia gisa erabilia.
1. (matematika) izena · Bi zuzen ebakitzean sortzen diren lau angeluetatik aurkakoak diren neurri bereko angeluetako bakoitza.
1. (kimika) izena · Energia bero moduan askatzen duen erreakzio kimikoa.
1. (estatistika) izen · Datu edo informazio bati dagokion aldia edo denbora, bereziki beste aldi bateko datu edo informazioarekin alderatzeko erabiltzen denean.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Izen batetik eratorri eta hari erreferentzia egiten dioten adjektiboa, adibidez "atomiko", "atomo" izenetik eratorria.
1. izena · Errefuxiatuak, hots, gerra edo bestelako kalamitateetatik ihesi dabiltzan pertsonak biltzen dituen kanpamentu gisako gunea, aldi baterako bizitoki gisa baliatzen dutena.
1. izen · Zur, plastiko edo metalezko pieza errektangularra, ertz batean luzerak neurtzeko eskala duena.
1. izena · Kartzela eta antzekoetan, aldiro bertatik atera eta bizitza normala egiteko aukera ematen duen barruratze-modalitatea.
1. (politika) izen · Ideologia itxi batean oinarrituta eta herritaren askatasunaren aurka, gizartearen erabateko kontrola garatzen duen estatua.
1. (estatistika) izen · Aldagai dependente bat eta hura azaltzeko aukeraturiko aldagai independente batzuk erlazionatzen dituen eredu estatistikoa.
1. (estatistika) izena · Aldagai dependente bat aldagai independente batekin lotzen den erregresio mota.
1. (estatistika) izena · Aldagai azaltzaile batzuk eta aldagai azaldu bat linealki lotzen dituen funtzio lineala zenbatetsi egiten duen eredu eta metodo estatistikoa, aldagai horiei buruzko datuetatik abiatuta.
1. (estatistika) izen · Aldagai independente edo azaltzaile baten eta mendeko aldagai baten arteko erlazioa ezartzen duen eredu estatistikoa, bi aldagaietarako lortutako datuetatik abiatuta estimatzen dena.
1. (estatistika) izena · Erregresio eredu lineal batean, aldagai aurresale baten balioa biderkatzen duen koefizientea, aldagai horrek aldagai azalduan duen eragina jasotzen duena.
1. (lokuzioa) izena · Bi aldagai estatistiko kuantitatibo lotzeko kalkulatzen den zuzena, haietako datuei dagozkien puntuetatik egokien igarotzen dena.
1. (garraioa) izena · Errepideko bateko bide edo lerroa, zeinaren noranzkoa trafiko-agintaritzak alda dezakeen trafikoaren egoeraren arabera.
1. (meteorologia) izena · Behe-lainoa, bereziki erreka-zuloetan sortu eta garatzen dena.
1. (geografia) Haran edo ibarra, bereziki estua denean.
1. (finantzak) izena · Finantza-errenta edo aldiro gauzatzen den kapital-segidari buruz, iraupen-muga jakinik ez duena.
1. (enpresa) izena · Errenta-termino bakoitzaren aldia interes-aldia baino txikiagoa duen errenta finantzarioa.
1. (soziologia) izena · Gizarte klase desberdinen artean dagoen batez besteko errenta aldea.
1. (enpresa) izena · Enpresak batek lortzen dirtuen mozkinen proportzio edo portzentajea baliabide propioekin alderaturik.
1. (ekonomia) izen · Produktu bati buruz, izandako kostu finko nahiz aldakorrak estali eta hortik aurrera irabaziak ematen dituen salmenta kopurua.
1. (ekonomia) Errentagarritasun-atalase.
1. izen · Etxe, lur-sail edo bestelako ondasun higiezin bat beste bati utzi errenta baten trukean.
1. izena · Errepideetan zehar egiten den txirrindularitza, egun bakarrean nahiz etapa batzuetan zehar.
1. (matematika) izen · Elementu desberdinen zerrenda batetik osatzen diren multzoetako bakoitza, elementu kopuru jakin batez osatuak, ordena kontuan harturik eta elementu horiek errepikatu daitezkeela.
1. Elementu desberdin eta bereizgarrien zerrenda batetik osa daitezkeen multzoetako bakoitza, elementu kopuru jakin batekin, ordena aintzat hartu gabe eta elementuak errepikatu daitezkeela.
1. (matematika) izen · Elementuen zerrenda bat ordenatzeko eretako bakoitza, elementu horietako batzuk berdinak eta bereizezinak direnean.
1. (enpresa) izen · Gehienbat turismo eta aisialdiarekin loturiko zerbitzuen erreserbak banaketa-kanal ezberdinetatik denbora errealean jaso eta kudeatu egiten dituen sistema telematiko zentralizatua.
1. (matematika) izen · Zenbaki bati aplikatzen zaion eragiketa matematiko bat, non horren emaitza ber bi edo horren karratua kalkulaturik, hasierako zenbakia, zeinaren erro karratua kalkulatu nahi den, ematen duen.
1. (matematika) izen · Zenbaki bati aplikatzen zaion eragiketa matematiko bat, non horren emaitza ber hiru kalkulaturik, hasierako zenbakia, zeinaren erro kubikoa kalkulatu nahi den, ematen duen.
1. (matematika) izen · Erroketa adierazteko ikur grafikoa, zeinaren azpian errokizuna eta gainean errotzailea (2 denean ezik, orduan ez baita beharrezkoa) jartzen diren.
1. (erlijioa) izena · Eliza Katolikoan, Vatikanoko Egoitza Santua kudeatzen duten pertsona eta erakundeen multzoa.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Ortografia-arauak ez errespetzatzeagatik hitz bat idaztean egiten den errorea.
1. (estatistika) izen · Grafiko batean batez besteko neurri baten inguruan marrazten den barra, neurri horren bi aldeetara egon daitekeen errorea adierazteko, neurri horren desbideratze estandarraren arabera.
1. (enpresa) izen · Enpresa batek bere jarduera aurrera eramateko epe laburrera behar izaten dituen baliabide finantzarioen zenbatekoa, aktibo korronteari pasibo korrontea kenduz kalkulatzen dena.
1. aditzondoa · Justu-justu ertzean.
1. lokailu · Aurretik adierazitakoa adierazita ere.
1. aditz · Norbaiten aginduak onartu, obeditu eta bete.
1. (estatistika) izena · Hipotesi estatistiko bat baztertu eta ondorioz probatu nahi den efektua baieztatzea dakarren gutxieneko ebidentziaren probabilitatea.
1. izen · 1-100 nanometro bitarteko neurketa-eskala, molekula mailako objektuak neurtzeko erabiltzen dena.
1. (matematika) izena · Magnitude bat bider konstante bat egitean gertatzen den aldagai-aldaketa, maiz unitate-aldaketa batekin loturik agertzen dena.
1. izen · Ertzetan agertzen diren eskalen bitartez, planoak eta krokisak eskala ezberdinetan egiteko aukera ematen duen erregela graduatua, bi, hiru edo lau ertzetakoa.
1. (matematika) izena · Balio bat biderkatzen duen konstantea.
2. (matematika) izena · Bi irudi antzekoen arteko arrazoi- edo erlazio-konstantea.
3. (kartografia) izena · Mapa bateko distantziatik distantzia errealera aldatzeko biderkatu beharreko konstantea.
1. (naf) interjekzio · Eskerrak emateko.
1. izena · Eskolan ematen den irakaskuntza-ordua.
2. (hezkuntza) (pluralean) izena · Eskolan garatzen diren irakaskuntza-orduen multzoa.
1. izena · Elkarri eskua emanez, gehienetan eskubikoa, pertsonen artean egiten den agurra.
1. adjektiboa · Zikoitz, xuhurra.
1. (gutxi erabilia) aditzondoa · Haztaka; eskuak han-hemenka ezarriz, ikusten ez denean bidea aurkitu edo zerbaiten itxurari erreparatzeko.
1. izen · Eremu batean kanpoko eragile batek garatzen dituen ekintzen multzoa, esku-hartzea alegia, zehazki gauzatzeko modua.
1. (pilota) aditzondoa · Pilota-jokoaren modalitateei buruz, pilota esku hutsez joaz.
1. (zuzenbidea) izena · Horren titularra duena mugatu, transferitu edo utzi dezakeen eskubidea.
1. (irudizkoa) aditzondo · Oparotasunean.
2. (irudizkoa) aditzondo · Erabateko zoriontasunean, gorenean.
1. (matematika) izena · Elementu batzuk biltzen dituen multzo bat, haiekin osaturiko elementu-bikoteetarako haien arteko distantzia adierazten duen funtzio bat definitzen den.
1. (estatistika) (matematika) izena · Eredu matematiko edo estatistiko bateko parametroek har ditzaketen balioen multzoa.
1. (enpresa) izena · Ustiapen-kontu.
1. izena · Eraikin, lokal edo esparru itxia, zerbitzu komertzial, kultural edo libertimenduzkoak herritarrei sarbide librearekin eskaintzen dizkiena.
1. (estatistika) izena · Bayes-en teoreman oinarrituta, parametro estatistikoei buruzko aldez aurretiko probabilitateak harturik datuak baliatuz probabilitate haiek berritzen dituzten metodo estatistikoen multzoa.
1. (estatistika) izen · Datu-multzoen ezaugarri oinarrizkoenak deskribatu egiten dituen estatistikaren adarra, teknika kuantitatibo sinpleak eta grafikoak baliatzen dituena.
1. (estatistika) izen · Datuei buruz eredu jakinik eta beraz haiei parametrorik ezarri gabe, haiei buruz oso suposizio arinak eskatzen dituzten metodo estatistikoen multzoa.
1. (estatistika) (gutxi erabilia) izena · Lagin bateko datuetatik populazio oso bati buruzko ondorioak ateratzen dituen estatistikaren adarra.
1. (estatistika) izena · Estatistikako teknikak informatikoki nola garatu aztertzen duen jakintza-arlo aplikatua.
1. (estatistika) izen · Probabilitate-teoria eta hortik inferentzia estatistikoa garatzen dituen matematikaren adarra.
1. (estatistika) izen · Estatuko estatistika-agentziek eta administrazio publikoek jaso, esatutu eta plazaratzen dituzten datu-multzoetako bakoitza, bereziki datu ekonomikoak edo demografikoak biltzen dituena.
2. (estatistika) izen · Delako datu-multzoak osatzeko metodo, prozedura eta jardueren multzoa.
1. (estatistika) izena · Populazio batetik elementu batzuk hautatu eta aztertzeko prozesua eta horri dagokion teknika, populazioaren ezaugarriak matematikoki inferitzearren.
1. (estatistika) izena · Aldagai estatistiko baten ezaugarriak neurtu egiten dituzten laburpen-formula eta horien emaitzetako bakoitza, hala nola batezbesteko aritmetikoa eta desbideratze estandarra.
1. (estatistika) izenondo · Hipotesi gisa hartu den parametro orokor baten balioa aintzat harturik, espero zitezkeen lagin emaitzetatik aski urrun dagoena, probabilitate txikia izateagatik.
1. (politika) izena · Estatuaren kudeaketa eta administrazioaren hainbat arlo herri, erregio eta bestelako entitate politikoen esku uzten duen estatua, aginte zentralaren eskumenak ahalik eta gehien murriztuz.
1. (politika) izena · Erlijio oro gobernu eta estatu afera guztietatik aparte atxikitzen duen estatua.
1. (zuzenbidea) izena · Estatutu batean zehazten diren xedapen edo arauetako bakoitza.
1. esaldia · Eskertzeko formula.
1. (enpresa) izena · Enpresa batek bere negozio baterako ezarri dituen helburuak lortzeko, enpresaren arlo bakoitzean definitu egiten dituen azpihelburu eta haiek betetzeko ekintza-planen multzoa.
1. aditzondoa · Kezka edo presa handiarekin.
1. (estatistika) izena · Populazioa multzo eta azpimultzoetan banatzen denean, azken laginketa-unitateetara heldu arte, etapa edo maila bakoitzean laginduko diren multzo eta azpimultzoak hautatzen dituen laginketa.
1. (kirola) izena · Etapa nagusi.
1. (kirola) izena · Egun batzuetan zehar egiten den lasterketa batean, bereziki txirrindularitzan, etapa edo jardunaldi garrantzitsu, gogor eta printzipioz erabakigarriena.
1. (estatistika) izen · Subjektu edo unitate bakoitza norabait heldu, sartu edo eskuratu egiten den denborazko unearen banaketa estatistikoa.
1. (kirola) izena · Joan-etorriko kanporaketa bateko bigarren partida.
1. (arkitektura) izena · Etxe bateko kanpoko horma.
2. izena · Etxe bateko aurreko eremua.
1. (matematika) izena · Ardatz ortogonalak dituen erreferentzia-sistema batean, ardatz ortogonal horietako bakoitza beste erreferentzia-sistema ortogonal batekiko norabidea zehazten duen hiru angeluetako bakoitza.
1. (geografia) izena · Euria, eskualde bakoitzean urtean zehar nagusitzen diren garaien arabera, ur-iturri nagusi duen ibaia.
1. (pluralean) izena · Euritik zuzenean datorren ura.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Euskara ama hizkuntza gisa ikasi ez duen euskalduna.
1. izena · Zuzentasunez eta naturaltasunez mintzatu eta komunikatzen den euskal hiztuna.
2. izena · Alde guztietatik euskalduna den eta euskal jatorria duen pertsona.
1. izena · Euskara ama hizkuntza duen pertsona; euskaraz aspalditik dakien pertsona.
1. izen · Euskaltzaindiako kidea, bereziki aholkulari moduan diharduena eta euskaltzain osoak baino ardura gutxiago duena.
1. izena · Euskal Autonomia Erkidegoko gobernu eta haren eskumeneko administrazio publikoen multzoa.
1. (anatomia) izena · Belarriaren kanpoko eta barneko presioak berdintzeko funtzioa duen belarri barneko tutu itxurako egitura.
1. interjekzioa · Denbora luzean ikusiko ez den pertsona bati agurra adierazteko.
2. interjekzioa · Hil berri den pertsona bati egiten zaion omenezko agurra.
1. aditza · Pertsona batekiko aurrez aurreko harremana saihestearren, hura ez ikustearen itxura egin.
1. aditzondo · Besterik gabe, aurrez pentsatu edo esan gabe, berehalakoan, bat batean.
1. (adierazkorra) interjekzioa · Erabateko ezezkoa adierazteko.
1. adjektiboa · Guztiz harrigarria, inoiz edo gutxitan aditu edo gertatu dena.
1. izena · Bi herrialdeen arteko muga-eremuan, inongo herrialdearena ez den lurraldea, bi herrialdeak banatzen dituena.
2. izena · Guda bateko fronte-lerroan, bi etsaiak banatzen dituen eremua, inork kontrolatzen ez duena.
1. (estatistika) izena · Lagineko elementuen hautaketa zoriz egiten ez den laginketa-mota eta beraz orokorrean populazioaren adierazgarri ez dena.
1. (irudizkoa) izena · Erabateko eta zalantzarik gabeko ezezkoa.
1. (psikologia) izena · Adimeneko disfuntzio edo ezintasuna.
1. adjektiboa · Adierazezin.
1. izena · Argizari-guruin.
1. izena · Ezkonberrien eztei-gauerako gela.
1. izena · Beste baten emazte edo senarrarekin sexu harremanak dituena; ezkonduta izanik, beste batekin sexu harremanak dituena.
1. izena · Senar-emazteek elkarrekin partekatzen duten ohea.
1. (aldaera) aditza · Adulterio egin.
1. (aldaera) aditza · Adulterio egin.
1. izena · Adulterioa egiten duena.
1. interjekzioa · Eskaera edo proposamen bati ezezko borobila emateko.
1. izena · Eztabaida bati hasiera eman dion auzia.
1. izen · Ezkonberriak ezteien ondoren elkarrekin eta ospakizun gisa egin ohi duten bidaia.
1. izen · Ezkonberriek ezteien ondoren elkarrekin igarotzen duten lehen gaua, sexu erritutzat hartzen dena kultura batzuetan, bereziki emakumearen birjinitatearekin loturik.
1. aditzondo · Oso pozik, txoratzen.
1. (matematika) izena · Zenbaki edo adierazpen algebraiko batzuei buruz, haietako bakoitza bidertzen duen faktore edo biderkagaia; adibidez, 6x eta 9x adierazpenen faktore komuna 3x da.
2. (matematika) izena · Adierazpen algebraiko edo polinomio batean, haren terminoak biderkatzen dituen faktore konstantea; adibidez, 4x+6xy polinomioan 2x faktore komuna da.
1. (matematika) izena · Adierazpen algebraiko baten faktorizaziotik ateratzen den faktore eta gai lineala, a+xb erakoa.
1. (ekonomia) aditzondo · Barne Produktu Gordina eta antzeko agregatu ekonomikoetan, produktuak, zerbitzua, ondasunak eta abar haien merkatu prezioaren arabera egiten den kalkulua adierazteko, zergak gehitu gabe.
1. izena · Bikote batek, seme alabekin edo ez, aiton-amona, anai-arreba edo bestelako senitartekoekin osatzen duen familia.
1. (literatura) izen · Fantasia eta epika bateratzen dituen fikzio generoa, bereziki literaturan eta zineman lantzen dena.
1. aditzondoa · Ekitaldi edo ospakizun bati buruz, giro jendetsu eta alaiarekin.
1. izena · Finantza-matematika.
1. (finantzak) izena · Etorkizunean jaso edo gauzatu beharreko kapital bat gaur egunera ekartzea, beharrezko interesak deskontatuta.
2. (finantzak) izena · Gerora ordainduko den kapital edo diru-zenbateko finko baten trukean, egun interesak deskontatu edo kenduta jasotzen den finantzazio-mota.
1. (finantzak) izena · Bi aldeek, zordunak eta hartzekodunak, adosten duten kapital-transakzioa, zordunak kapital bat entregatuz hartzekodunari, hartzekodunak etorkizunean entregatu beharreko kapitalen trukean.
1. (finantzak) izena · Finantza-aktiboetan egiten den inbertsioa.
1. (finantzak) izena · Finantza-eragiketa batean kapitala une batetik bestera bihurtzeko metodoa, etorkizunera horren zenbatekoa gehituz eta iraganera horren zenbatekoa gutxituz.
1. (matematika) (finantzak) izena · Finantzetara aplikaturiko matematika, bereziki interes eta errentagarritasunen kalkulua garatzen duena.
1. (estatistika) izena · Ikerketa edo azterketa batean erabilitako moetodo eta baliabideen deskribapen eskematiko eta aldi berean zehatza.
1. izena · Objektu, gailu, proiektu edo prozesu bateko zehaztapen teknikoak azaltzen dituen agiria.
1. (informatika) izena · Sistema informatiko bateko fitxategiak, karpetak eta direktorioak sortu, izendatu, mugitu, kopiatu, itsatsi eta bilatzeko erabiltzen den aplikazio informatikoa, erabiltzailearen interfazearen
1. (matematika) izena · Elipse edo hiperbola batean, fokuen arteko distantzia.
2. (argazkilaritza) izena · Argazki- edo bideo-kamera batean leiarren eta plano fokalaren arteko distantzia, zeinaren bitartez ikus-angelua ezartzen den.
1. (informatika) izena · Datuak eta informazioa sistema binarioan, bit eta byteak osatuz, kodetu eta gordetzeko modua, deskodetzeko gailu elektronikoren at behar duena.
1. (zuzenbidea) izena · Forua duen entitate politiko batek bere eskumenak baliatuz promulgatzen duen zuzenbideko arau berezia.
1. (politika) izena · Euskal Autonomia Erkidegoa osatzen duten hiru lurralde edo probintzietako bakoitza, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa, lurralde horiek foru propioaz gobernatu eta kudeatzeko duten ahalmenari errefe
1. (gudaritza) izena · Guda batean, bi etsaiak banatzen dituen lerro geografikoa, non bi etsaien arteko borrokak gertatzen diren.
1. (administrazioa) (pluralean) izena · Administrazio publiko batek une jakin batean dituen eskudiruaren eta berehala eskuragarri diren banku-kontu eta gordailuetako saldoen batura.
1. (estatistika) izena · Analisi diskriminatzailean, aldagai diskriminatzaileen balioak sarturik sailkapenak edo aurresanak egiteko, hartan hartzen dituen balioen arabera, erabiltzen den funtzio matematikoa.
1. (matematika) izen · Aldagai askearen tarte batean jauzi eta etenik ez dituen funtzioa.
1. (matematika) izena · Grafikoki irudikatuta, s edo sigma letretako forma duen aldagai bakarreko funtzio matematikoa.
1. (fisika) izena · Substantzia edo material bat egoera solidotik egoera likidora igarotzeko behar den tenperatura.
1. (historia) izena · Burdinolako langilea, bereziki gabia maneiatzen duena.
1. (matematika) izena · Polinomio batean, konstantea edo 0 mailako monomioa den gaia.
2. (lokuzioa) izena · Ekuazio batean, alde batean bakanduta geratzen den konstantea.
1. izena · Etxe edo eraikin bat edo horren egitura bukatuta egiten den festa.
1. (botanika) izena · Landare batzuen hosto gorena.
1. (arkitektura) izena · Alboko ertzak behera begira jartzen diren teila.
1. aditza · Mendiko gailur batera heldu, bereziki hori helburua izanik.
1. (irudizkoa) aditza · Erronka edo jarduera batean, goreneko mailara heldu.
1. (zoologia) izena · Salamandridae familiako Europako anfibioa.
1. (zuzenbidea) izena · Espainiako udalek ondasun higiezinen eskualdaketen gainean ezarria duten zerga.
1. aditza · Beterik dagoen ontzi edo antzekoaren ertzetatik zerbait irten edo isuri.
2. aditza · Zerbait gehiegizko neurrian izan.
3. aditza · Botaka egin, oka egin.
4. aditza · Menderatu, garaitu.
1. (biologia) izena · Zelula eukariotoetako nukleoa mugatzen duen mintz lipidiko bikoitza.
1. izen · Subjektu bati egiten zaion proba edo azterketa, ataza edo jarduera fisiko edo intelektual bat burutzeko ezagutza eta trebezien maila neurtzeko.
1. aditzondoa · interjekzioa · Gertaera ustez kaltegarria, hasieran uste bezain kaltegarria ez dela, okerragoa izan zitekeela edota alde onak izan ditzakeela adierazteko.
1. (medikuntza) izena · Mikroorganismo patogenoek eragin ez duten gaixotasuna, hala nola faktore genetikoek, ingurumenekoek edo bizimoduarekin loturikoek eragindakoa.
1. (medikuntza) izena · Mikroorganismo patogenoek, hala nola bakterioek, birusek eta parasitoek, eragindako gorputzeko gaitza, hartara sarturik organo eta ehunetan funtzionamendu anormala eraginez.
1. aditza · Norberak gaizki egin duena gaizki dagoela onartu.
1. (estatistika) izen · Galdetegi batean, edozein erantzun, mugarik gabe, onartzen duen galdera.
1. (estatistika) izen · Galdetegi batean, erantzun posibleen kopuru mugatua duen galdera.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Galdera egiteko erabiltzen den adjektiboa; adibnidez, "zein etxe?" esaldian, "zein".
1. (eraikuntza) izena · Galtzadak egiteko erabiltzen harria, gehienetan prisma errektangular formarekin landua.
1. aditza · Burutik jota egon, buruko arazoak izan.
1. (geologia) izena · Magmaz beteriko barrunbe eta gordailu handia, litosferan edo lurrazaletik gertu, maiz sumendien azpian daudenak.
1. izena · Aspaldian erabili gabeko etxeko gauzak saltzeko bigarren eskuko azoka.
1. aditzondoa · Egokia edo komeni ez den denboran.
1. (garraioa) izena · Jarduera edo eskualde batean garraioa ahalbidetu egiten duten ibilgailu eta beste elementu eta eragileen multzoa, sare moduan antolaturik.
1. (gastronomia) izena · Elikagaietan eta sukaldaritzan erabili ohi den gatza, sodio kloruroa osagai nagusi duena.
1. izen · Ohe ondoan edukitzen mahai txikia, gainean lanpara jartzeko erabili eta gauean zehar beharrezkoak izaten diren gauzak gordetzeko tiraderak ere izaten dituena.
1. aditza · Atzo goizekoa izan ez.
1. (indargarria) aditzondo · Gutxienez gaur egunera iritsita.
1. (estatistika) izena · Probabilitate-banaketa normalaren dentsitate-funtzioa, banaketa horren kanpai itxurari erreparatuz eta hura garatu zuen Friedrich Gauss matematikariaren omenez.
1. lokailu · Aurretik adierazitakoa kontuan edo aintzat hartuz.
1. (ekonomia) izena · Materialki berez gauza edo ondasuna den dirua, eta beraz balioa gauza edo ondasun horretatik dagokiona.
1. (enpresa) izena · Gauzak emanez edo eskainiz ematen den lansaria.
1. (estatistika) izena · Banaketa baten kurtosi-neurriaren kendura banaketa normalaren kurtosi-neurriarekiko, zeinuaren arabera leptokurtikoa edo platikurtikoa den adierazten duena.
1. (enpresa) izena · Enpresa batek bere biltegietan kostu gehigarririk gabe gorde eta kudeatu dezakeen izakinen kopuru edo bolumen handiena.
1. (politika) izen · Organo edo erakunde kolegiatu batean, beste aukera edo alderdi guztiak bateraturik baino boto gehiago izatearen egoera; botoen erdiak baino ghiago izatea.
1. (politika) izen · Organo edo erakunde kolegiatu batean erabaki bat hartzeko roduan, alderdi edo aukera jakin batek beste edozeinek baino boto gehiago izatearen egoera, gehiengo oso edo absolutura heldu gabe.
1. (kimika) izena · Upel elektrolitiko.
1. izena · Organo kolektibo eta hautes-zerrendetan, emakume eta gizon kopuru jakin presentzia ziurtatzen duen kuota.
1. (matematika) izena · Euklidesen postulatuetatik eratortzen den geometria, espazio fisiko arrunta egunerokoan hautematen dugun bezala irudikatzen duena.
1. (anatomia) izena · Gernua kanporatzeko gorputzeko irekigunea.
1. esaera · Geroko kontuak alde batera utzirik, orain uneko kontuekin aritu behar dela adierazteko.
1. izen · Lehen Mundu Gerra, 1914-1918 urte bitartekoa.
1. (pluralean) izena · Estatu batek gerra egoera batean jaulkitzen dituen obligazio edo bonoa, gerrako behar ekonomikoak finantzatzeko.
1. izena · Pertsonez mintzatuz, gerriak alderik alde edo bere inguru osoan duen forma edo neurria; gerri osoa bera.
1. (kimika) izena · Elektroi-geruza.
1. (informatika) (enpresa) izen · Enpresen gestio edo kudeaketarako programa eta aplikazioak lantzen dituen informatikaren arloa.
1. izena · Gini-ren indize.
1. izena · Gini-ren indize.
1. (ekonomia) izena · Errentaren eta banaketa bat adierazten duten beste aldagai batzuen kontzentrazioa neurtzen duen indize edo adierazlea.
1. izena · Gini-ren indize.
1. aditzondoa · Ospakizun edo festa bati buruz, jende askorekin eta alaitasunez.
1. (geologia) izena · Glaziar batek bere ibilbideko eremua hondeatuz sortzen duen harana.
1. (geologia) izena · Haran batean behera mugitzen doan glaziar bateko izotz-zerrenda.
1. (geologia) izena · Glaziar baten mugimenduaren ondorioz, izotzak harrien gainean utzitako arrastoa, irekidura luze baten itxurakoa.
1. (geologia) izena · Glaziar-zirkutik gainez egiten duen glaziar baten atala, izotza haran batean behera garraiatzen duena.
1. (geologia) izena · Mendiek inguratutako sakonunea, bertako eta inguruetako elurra bildu eta glaziar bat elikatzen duena.
1. (biologia) izena · Odoleko zelula, oxigenoa zeluletara eraman eta haietatik karbono dioxidoa jasotzeko funtzioa duena.
1. (politika) izen · Konstituzioari jarraiki eraturik eta hura errespetatuz diharduen gobernua, bereziki demokratikoki eta zuzenbide-estatuaren arauen arabera osatu bada.
1. (politika) izena · Estatua autonomia autonomo, erregio edo antzekoetan banaturik dagoen herrialdeetan, estatu osoko aferak, bere eskumenekoak direnean, kudeatzen dituen gobernua.
1. aditza · Irudipena izan, susmoa edo errezeloa hartu.
2. aditza · Desira edo nahi bizia izan.
1. izen · Bozketa edo hauteskundeen aurreko eguna, non hauteskunde-kanpaina legez eten egiten den, teorian hiritarrek injerentziarik gabe eta askatasunez euren botoa erabaki dezaten.
1. aditzondo · Zerbait norbaiten borondatearen aurka, gogorik gabe.
1. (geografia) izena · Sorburutik abiaturik, ibai baten hasierako ibilbidea, gehienetan malda handikoa eta uharrez osaturikoa.
1. (geologia) izena · Lurrazalaren, zeinetik Mohorovičić-en etenuneak bereizten duen, eta behe mantuaren arteko lur barneko geruza, Lurraren gainazaletik gutxi gorabehera 670 kmtara zabaltzen dena.
1. izena · Hierarkia bateko goiko mailetako agintaria, agintaritza-eskumen handiak dituena.
1. (erlijioa) esaera · Hil berri den pertsonaren arimaren aldeko kutsu erlijiosoko esaldia, zerura joan dadin erregutzeko.
1. (meteorologia) aditzondo · Euriari buruz, kopuru handitan eta indarrez.
1. (irudizkoa) aditzondoa · Miserian, behartasun gorrian.
1. aditzondoa · Goizetik eguerdira bitarteko orduetan; goizean eta eguerdian zehar.
1. aditzondoa · Goizean zehar, goizeko orduetan.
1. aditzondoa · Egunean zehar egin edo suertatzen den zerbaiti buruz, oso goiz, goizaren hasieran.
1. (aldaera) aditzondoa · Gehienez ere.
1. (matematika) izena · Gainazal osoa edo horren zati bat kurbatua duen gorputz geometrikoa.
1. (matematika) izena · Espazioan gainazal batek mugatu eta bolumena hartzen duen irudi geometrikoa.
1. (matematika) izena · Alde poligonalak dituen gorputz geometrikoa.
1. (estatistika) izen · Pertsona baten altuera haren pisuarekin zatituz kalkulatzen den obesitate-indize edo adierazlea.
1. (fisika) izena · Gorputz batek beste gorputz baterako erorketa askean denbora unitate bakoitzeko gertatzen den abiaduraren gehikuntza; Lurraren kasuan, 9.8 metro/segundu karratu da.
1. (geologia) izena · Lurrazpian behera eginez gertatzen den tenperatura aldaketa.
1. (hezkuntza) izena · Unibertsitateek bi jakintza-arlo osagarri bateratuz eskaintzen duten ikasketa-multzoa eta horri dagokion titulazioa.
1. (gudaritza) izen · Guda edo bataila bat gertatzen den eremua.
1. (medikuntza) izena · Hormonak jariatzen dituzten organoetako bakoitza.
1. (anatomia) izena · Odol-hodietara isuri eta gorputzean zehar hedatzen diren hormona jakinak jariatzen dituzten guruinetako bakoitza.
1. (anatomia) izena · Gorputzaren kanpoaldera edo gorputzeko barrunbe eta hodietara bideratzen diren substantzia ez-hormonalak jariatzen dituzten guruinetako bakoitza.
1. (fisiologia) izena · Guruina eratzen duen azino edo zelula-multzo biribila.
1. izena · Herritarrei orokorrean edo kolektibo zabal bati zuzendutako gutuna.
1. aditzondo · Adierazitako neurria edo kopurua guztiz zehatza ez dela eta handiagoa edo txikiagoa izan daitekeela adierazteko.
1. lokailu · Aurretik adierazitako guztia kontuan hartuta ere.
1. (hizkuntzalaritza) izena · h idazten den kontsonante frikari glotal ahoskabea; adibidez, "hockey" hitzeko h letra eta hori ahoskatzeko modua.
1. (zub) (erronkari) aditzondo · Ezaugarri, kopuru edo maiztasun bati buruz, gero eta gehiago.
1. (meteorologia) izena · Mendian gora doan haizea, egunean zehar goiko aire beroagoak dentsitate txikiagoa izateagatik sortzen dena.
1. (meteorología) izena · Mendi-maldatik behera jotzen duen haizea, goiko airea hotzagoa eta beraz dentsoagoa izateagatik edota, eskala handiagoan, mendiko aurkako hegaletik jotzen duen haizea mendian behera doanean.
1. (meteorologia) izena · Toki haizetsua.
2. izena · Egurastutako tokia.
1. esaera · Haurrentzako ipuinak amaitzeko formula.
1. lokailua · Aurretik adierazitakoarekin, aurkaritza edo kontrakotasuna adierazteko.
1. aditzondo · Bitarteko une jakin batean, bereziki une horri buruz aipatu behar dena espero ez zenean.
1. markatzaileak · Era edo modu horretan justu.
1. (adierazkorra) aditzondoa · Aldi askotan, behin eta berriz.
1. (matematika) Periodoa ez duen eta beraz zatiki parte mugatua duen zenbaki hamartarra, zatiki bidez adieraz daitekeena.
1. izena · Pertsona aberatsa edo aginte handikoa.
1. aditzondoa · Aipatu den iraganeko une batetik aurrera.
1. aditzondoa · Zehaztu gabeko toki batzuetatik edo modu batzuetara.
1. aditzondoa · Denbora gutxira.
1. (enpresa) izen · Produktuak handizka edo kopuru handitan eskaini eta saltzen dituen denda.
1. (lagunartekoa) aditz · Ihes egin, zerbaiti itzuri eginez alde egin.
1. aditzondo · Ziur aski.
1. izena · Espazioak girotzeko musika era jarraituan transmititu eta zabaltzeko teknologia eta zerbitzu telematikoa; zerbitzu hori jasotzeko gailua.
1. interjekzioa · Gogo txarrez onartu beharreko zerbait (gizon bati) adierazteko.
1. esaera · Gogo txarrez onartu beharreko zerbait (emakume bati) adierazteko.
1. esaera · Talde bati zuzendurik, gogo txarrez onartu beharreko zerbait adierazteko.
1. aditzondoa · Erabat harriturik.
1. (geologia) izena · Arroka metamorfiko.
1. (meteorologia) izena · Kazkabarra edo txingorra indar handiz botatzen duen aldia.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Harridurazko esaldi batean erabiltzen adjektiboa; adibidez, "hau beroa!" esaldian, "hau".
1. (lokuzioa) aditza · Jaso izana adierazi.
1. izen · Bi pertsona, gauza edo bestelako entitateen arteko lotura, non batak bestearengandik gauza edo ezaugarri batzuk hartu eta eman egiten dituen.
1. (ipar) aditzondoa · Oso haserre, suminduta.
1. aditzondoa · Guztiz haserreturik; guztiz haserre izateagatik.
1. (plural) (enpresa) izena · Ekitaldi ekonomikoaren hasieran enpresako biltegian dauden izakinen kopurua eta horien balioa, bukaerako izakinekin alderatuta, ekitaldiko izakinen aldakuntza kalkulatzeko behar dena.
1. (enpresa) izena · Merkataritza-sozietate bat sortzeko bazkideek ekartzen duten kapitala.
2. (finantzak) izena · Finantza-eragiketa bat abiarazten duen kapitala.
1. (kontabilitatea) izena · Ekitaldi ekonomiko baten hasieran kontabilitatea irekitzean kontu batek duen saldoa, izan zorduna izan hartzekoduna.
1. aditzondoa · Harridura adierazteko.
1. interjekzioa · Pertsona batek zerbaitekin duen desadostasuna adierazteko.
1. interjekzioa · Gertatu den ezbehar edo gorabehera baten aurrean disgustua edo etsipena adierazteko.
1. interjekzioa · Gose bizia adierazteko.
1. izena · Pixa gainean egiten dutenean ez bustitzeko haurrei gerri bueltan janzten zaien kulero modukoa.
1. (aldaera) izen · Hauteskunde-mahaia.
1. (aldaera) izen · Hauteskunde-programa.
1. izen · Hauteskundeetan, ordezkari politikoak aukeratzen diren unitate geografiko edo administratiboa.
1. izena · Hautesle-errolda.
1. izena · Hautagaiek euren programak eta proposamenak aurkeztu eta besteenak kritikatzeko hauteskunde kanpainan zehar espazio publiko batean edo hedabide batean ospatzen den ekitaldia.
1. izena · Hauteskundeak ospatu diren egunaren ondorengo gaua, non botoen zenbaketa egiten den eta ordezkari eta analista politikoek emaitzen balorazioa egiten duten.
1. izen · Hautesleku batean boto-emaileen botoak jaso eta zenbatu egiten dituzten pertsonen taldea.
1. izen · Hauteskundeetan, hautagaiek aukeratuak izanez gero garatzeko asmoa duten programa edo egitasmoa.
1. izena · Botoa emateko eskubidea duten pertsonen zerrenda ofiziala.
1. izena · Hauteskunde batean, boto-eskubidea duten hiritarren zerrenda.
1. (irudizkoa) aditz · Istilu edo kalapita sortu.
1. (estatistika) izena · Kopuru batzuk agregatu, gehitu edo bateratzean, haietako bakoitzari ematen zaion garrantzia edo pisua adierazten duen balioa, orokorrean kopuru horrekin biderkatzen dena.
1. (geografia) izena · Lurraren eta hedaduraz beste edozein planetaren hego puntu muturrekoena, non hego hemisferioko gainazalak errotazio-ardatzarekin bat egiten duen.
1. (informatika) izena · Gailu informatikoak eta horien atalak, osagaiak edo elementuak edota elektronikoki komunikatzen diren pertsonak identifikatu eta haiek harremanetan jartzeko erabiltzen den kodea.
2. (informatika) izena · Partikularzki, posta elektronikoko helbidea.
1. izena · Izena, helbidea eta beste datu personal edo korporatiboak azaltzen dituen txartel txikia, norberaren burua aurkezterakoan eskura eman ohi dena.
1. aditza · Herren ibili.
2. (irudizkoa) aditza · Ozta-ozta aritu.
1. (kirola) izena · Herri tradizioko kirol edo jokoa.
2. (kirola) izena · Partikularzki, Euskal Herrian sustraituriko herri tradizioko kirol edo jokoa.
1. (kirola) izena · Pista batean tarteka jarritako hesi modukoak gainditu behar direla egiten den kirol oin-lasterketa.
1. (anatomia) izena · Hestearen azken zatia, heste meharraren ondorengoa eta ondestearen aurretikoa, ura eta gatzak xurgatu eta gorotzak eratzeko funtzioak dituena.
1. (hezkuntza) izena · Hezkuntza-eremu batean hezkuntzaren jarduera arautzen duten lege eta arauen multzoa.
1. interjekzioa · Norbaiten nolakotasun apartekoa edo berezia nabarmentzeko, nolakotasun horri dagokion adjektiboa ondoren edo tartean adierazita.
1. (estatistika) izen · Erabat zoriz mugitzen den partikula batek planoan edo espazioan jarraitzen duen mugimendua; mugimendu horri dagokion ibilbidea.
1. (fisika) izena · Zirkunferentzia baten lerroaren ibilbidea jarraiki egiten den higidura edo unformea.
1. (fisika) izena · Lerro zuzen bati jarraitzen dio higidura.
1. aditzondoa · Bizitza jokoan edo kolokan dagoela adierazteko.
2. aditzondoa · Ororen gainetik.
1. (aldaera) aditzondoa · Hil ala bizi.
1. (ipar) izena · Hil berri den pertsona baten albistea ematen duen ohar publikoa.
1. izena · Hildako baten arimaren alde egiten den meza edo elizkizuna.
1. (enpresa) izen · Haren ordainketarako berme gisa ondasun higiezin edo ontzi bat, haien gaineko hipoteka alegia, hartzen duen mailegu-kontratuaren aldaera.
1. izena · Hipotesi edo uste bat baino ez dena, egiaztatu edo frogatu gabea.
1. (estatistika) izena · Eredu estatistiko edo parametro estatistiko bati buruz baieztapen bat lagin bateko datuak baliatuz estatistikoki onartu edo baztertzeko prozedura.
1. izen · Hirietan bizi den biztanleria.
2. (estatistika) izen · Hirietan bizi den biztanleriaren portzentajea, biztanleria osoari buruz.
1. (kalkoa) izena · Zahartzaroa.
1. izena · Kartzeletan preso bati ezartzen zaion erregimen malgu eta irekia, kartzelatik aldiro atera eta bizitza normala egiteko aukera ematen duena.
1. (historia) izena · Erregimen naziaren agintepean, Alemaniako estatuak 1934-1945 bitartean hartu zuen izen ofiziala.
1. (estatistika) izena · Lehenengo kuartilaren, medianaren eta hirugarren kuartilaren batezbesteko aritmetiko sinplea, medianari dagokion datua bi aldiz errepikatuz.
1. (geografia) izena · Mediterraneoko kostaldeko lurraldeetan nagusi diren hiru laboreen multzoa, hots, garia, olibondoa eta mahatsondoa.
1. (literatura) izen · Prosa, poesia ez diren lan idatzi eta literatura-generoen multzoa.
2. (pluralean) izen · Hitz argi eta ulerterrazak.
1. aditzondo · Hitz lauak, argiak eta apalak alegia, baliatuz.
2. (literatura) aditzondo · Prosan, prosaz.
1. (literatura) aditzondo · Bertsoz, poesiaren metrika baliatuz.
1. izen · Pertsona bati buruz, hitz egiteko duen erraztasuna edo joera.
1. aditz · Beste bati hitzeman edo promes egindakoa bete edo egin.
1. (zuzenbidea) izena · Enpresa edo lan sektore bateko langile edo enpresarien arteko hitzarmen edo akordioa, non langileen soldatak, lan kondizioak eta produktubitatea adosten diren.
1. aditz · Hitza betetzen dutenetakoa izan.
1. aditzondo · Zerbait esateari buruz, berehala, bat-batean.
2. aditzondo · Diskurtso mota bati eta hitz jakinei buruz, behin eta berriz edo etengabe esan edo erabiltzen direla adierazteko.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Lurralde edo eremu administratibo batean, ofiziala ez den eta beraz administrazio publikoarekin harremaneta eta hezkuntza arloan onartzen ez den hizkuntza.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Zeltiar hizkuntzen azpimultzoa da, Europako mendebaldeko uharte eta kostaldean garatua, irlandera, gaelera, manxera eta bretoiera biltzen dituena.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Lurralde batean, beste hizkuntza batzuekin batera ofiziala den hizkuntza.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Hizkuntza nagusi baten eraginpean minoritario edo gutxitu bilakatu den hizkuntza.
1. Hizkuntza bateko hitzen definizioak hizkuntza horretan ematen dituen hiztegia.
1. izena · Hizkuntza bateko hitzak beste hizkuntza batera itzultzen dituen hiztegia.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Hizkuntza batean gaitasun handiz ulertu, hitz egin eta idatzi egiten duen hiztuna.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Ama-hizkuntza ez duen hizkuntza bat ikasi eta erabiltzen duen pertsona.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Ingurune eleanitz batean, bi hizkuntza baino gehiagotan dakien eta jarduten duen pertsona.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Ingurune diglosiko, elebidun edo eleanitz batean, hizkuntza bakar batean dakien eta jarduten duen pertsona.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Ingurune diglosiko edo elebidun batean, hizkuntza bietan, gaitasun berdinarekin, dakien eta jarduten duen pertsona.
1. (anatomia) izena · Hodi deferentetik eta bi semen-besikuletatik abiatu eta prostatatik igarota eiakulazioan zehar semena espermatozoideekin uretrara eramaten duten bi hodietako bakoitza.
1. (anatomia) izena · Kapilar linfatikoetatik linfa jaso eta gongoil linfatikoetara eramaten duten hodietako bakoitza, gongoil haietatik linfa igarota, ondoren berriz ere linfa hori organismora zabaltzen dutenak.
1. (medikuntza) izena · Odol-hodi edo zainak uzkurtu edo horien diametroa txikitzea.
1. (medikuntza) izena · adjektiboa · Odol-hodiak edo zainak uzkurtu egiten dituen substantzia.
1. (medikuntza) izena · Odol hodi edo zainak zabaldu edo horien diametroa handitzea.
1. (medikuntza) izena · adjektiboa · Odol-hodiak edo zainak zabaldu egiten dituen substantzia.
1. (adierazkorra) aditza · Egoera bati buruz, kontrolpean eduki.
1. aditzondo · Erdipurdi, hainbestean.
1. aditzondoa · Hurbileko edo uneko gauzak, pertsonak edo edonolako entitateak aurkezteko.
1. (pluralean) izena · Hondakinak jasotzen dituzten ur kutsatuak.
1. (geologia) (pluralean) izena · Bere barnean hidrokarburoak nahasturik dituen hondarra.
1. esaldia · Zerbait hutsalkeria dela adierazteko.
1. lokailu · Aurretik adierazitakoa kontuan hartuz.
1. interjekzio · Aurrez adierazitakoa baieztatu edo nabarmentzeko.
1. aditzondoa · Aurretik aipatutakoa adierazi nahi denarekin guztiz bat datorrela adierazteko.
1. (meteorologia) izena · Aire zabaleko tenperatura zero gradu azpitik jaitsi.
1. (etxeko bizitza) izen · Horma bateko neurrietara espreski moldaturik fabrikatu den altzaria, hormara itsatsi edo iltzatzen dena.
1. izen · Gai, produktu eta energia-iturri bat azken kontsumitzaileei helarazteko sare moduan antolaturik dagoen azpiegitura, gehienetan hoditeriaz osatua.
1. izen · Hornidura-sarea.
1. aditzondoa · Esan berri direnak aipatu edo nabarmentzeko.
1. lokailu · Aurretik adierazitakoa gertatu edo egia izango balitz.
1. lokailu · Arestian aipatutakoari gehituz.
1. aditzondo · Zehaztu gabeko inguruko toki batean.
1. izena · Hots edo soinu altuak eta iraunkorrak ingurumenean eta gizakiengan sorrarazten dituen arazo, eragozpen eta nahasmenduen multzoa.
1. (teknologia) izen · Hozkailuak, hotz-kamarak, hozte-sistemak, gela-makinak eta orokorrean hotza artifizialki sortzearekin loturiko teknologia eta industria.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Norantz galderari erantzuten dion kasu gramatikala.
1. interjekzioa · Agur egiteko erabiltzen da.
1. Agur egiteko erabilia, elkar ikusteko hurrengo aldi bat izango delako ustean.
1. aditzondo · Emandako bi zerrendetan, zerrenda bateko elementuetako bakoitza beste zerrendan leku berean dagoen elementu batekin loturik dagoela adierazteko.
1. aditzondo · Egiten den zerbati buruz, ezer aurreikusi, planifikatu edo prestatu gabe.
1. izenlagun · Inongo garrantzi edo baliorik ez duena.
1. izena · y letraren izena.
1. (irudizkoa) izen · Baliorik ez duen gauza.
1. (geografia) izena · Ibai bat itsasoratzen den gunean hark garraiatzen dituen sedimentuekin eratzen den triangelu edo delta letra forma duen lehorreko gunea.
1. (nautika) izena · Ibai bateko ertzean kokaturik dagoen portua.
1. izen · Ekimen bat garatzeko burutu beharreko urrats zehatz eta ordenatuen multzoa.
1. (mekanika) izena · Gailu bateko pieza baten higidura noraino hel daitekeen ezartzen duen muga.
1. izena · Identifikazio fiskaleko kodea, zergadun bakoitza Ogasunaren aurrean identifikatzeko erabiltzen dena.
1. (estatistika) izena · Laginketan, populazioaren tamaina zati laginaren tamaina; laginketa-frakzioaren alderantzizkoa.
1. (pluralean) izena · Barrea.
2. aditzondoa · Barrez.
1. (aldaera) izena · aditzondoa · Iji eta aja.
1. (aldaera) aditzondoa · izena · Iji eta aja.
1. aditzondoa · Barrez.
2. izena · Barrea.
1. (aldaera) izena · aditzondoa · Ijiji eta ajaja.
1. (aldaera) izena · aditzondoa · Ijiji eta ajaja.
1. (hizkuntza) izena · Ikasle batek berea ez den ikastetxe batean egiten duen ikastaldi antolatua, ikastearekin batera bertako kultura eta giroa bizitzea ere helburua duena.
1. (hezkuntza) izena · Hezkuntza-erakunde edo ikastetxe batean, ikasleek gehienetan urtebetean zehar, data zehatzen artean, egiten duten ikastaldia da, irakasgai batzuk ikasiz egutegi akademiko bati jarraiki.
1. (estatistika) izen · Populazioko elementu guztiak zerrendatu eta behatzen dituen ikerketa mota.
1. izena · Giza eta gizarte zientzietan, behaketaz eta elkarrizketaz jasotako informazio kualitatiboan eta beraz datu ez-zenbakizkoetan oinarritzen den ikerketa mota.
1. izena · Begiko arazoengatik ikusmen arazoak pairatzen dituenaren egoera.
1. aditza · Izuaren edo zirrara bizi baten ondorioz biloa zutitu.
1. aditzondo · Iluntzean, arratsean.
1. (demografia) izena · Hiri, eskualde edeo herrialde batera urte batean heltzen den immigrante edo etorkinen kopurua, 1.000 biztanleko kalkulatuta.
1. (ingeniaritza) izena · Sistema fotovoltaiko batek sortzen duen korronte elektriko zuzena korronte alterno bihurtzen duen gailua.
1. (politika) izena · Nazio edo komunitate nazional baten independentziaren aldeko jarrera eta jardun politikoa.
1. izen · Ingurumenarekiko eta gizartearekiko jasangarritasun edo iraunkortasunezko materialak baliatuz eta prozesuak garatuz, hala nola hondakinak minimotuz, jarduten duen industria.
1. (estatistika) izena · Probabilitatea eta bestelako tresna matematikoak erabiliz, lagin bateko datuetatik populazio oso baten ezaugarriei buruzko ondorioak ateratzen dituen estatistikaren adarra.
1. (logika) izena · Premisa batzuetatik konklusio batzuetara heltzeko dedukzio-erregela logikoa.
1. (ekonomia) izena · Produktu edo zerbitzu multzo batek epe batean zehar izan duen prezioen igoera adierazten duen portzentajea.
1. (ekologia) izena · Gizakiaren jarduerek ingurumenean edo eremu naturalean eragiten duten edonolako aldaketa.
1. (enpresa) izena · Negozio bati dagokion sektore ekonomikoaren ezaugarrien multzoa, hala nola produktu eta zerbitzuen eskaintza eta lehiakideak, zeinaren azterketa beharrezkoa den negozio horretan enpresaren es
1. (geografia) izena · Toki batean dauden elementu natural eta artifizialen multzoa, paisaia eratu eta ekologia eta giza eta gizarte bizitza baldintzatzen duena.
1. aditza · Norberak ahaleginik egin gabe, besteek egindako lanari esker bizi.
1. (estatistika) (ekonomia) izen · Sektore ekonomiko batetik besterako ekoizpen-sarrera (input) eta irteera (output) zehazten dituen sarrera biko taula, haien arteko lotura produktiboen analisi ekonomikorako erabiltzen dena.
1. (musika) izena · Musika tresna bana batera jotzen duten hiru kidek osaturiko musika-taldea.
1. (matematika) izen · Bi dimentsioko eremu batean definitzen den integrala, besteak beste azalera baten gaineko bolumena kalkulatzeko erabiltzen dena.
1. (matematika) izen · Integrazio-eremuetako bat infinitua duen, integrazio-eremuko balioetako batean integrakizunak balio infinitua hartzen duen edo integrazio-eremuan jarraitua ez den funtzio baten integrala.
1. (matematika) izen · Integrazio-eremu jakinik gabeko funtzio baten integrala, integrakizunaren jatorrizko funtzioa ematen duena.
1. (matematika) izen · Integrazio-eremua definitua duen funtzio baten integrala.
1. (matematika) izen · Funtzio baten integrala kalkulatzen den balio-tartea edo eremua.
1. (matematika) izen · Funtzio baten integral mugagabea kalkulatzean, jatorrizko funtzioari gehitzen zaion konstante zehazgabea, integrakizunaren funtzio jatorrizko guztien multzoa adierazteko.
1. izen · Ikertzaileak aurrez dituen intentzio edo asmoen arabera egiten den laginketa ez-probabilistikoa.
1. (enpresa) izena · Interesak kenduta eta zerga ordainduta geratzen den mozkin garbia, errentagarritasun ekonomikoaren ratioa kalkulatzeko erabiltzen dena.
1. (ekonomia) izena · Kapitalizazio bakunaren aplikatuz, aldi bakoitzeko interesak kapitalera metatu gabe alegia, kalkulatzen den interesa.
1. (ekonomia) izena · Kapitalizazio konposatuaren legea aplikatuz, aldi bakoitzeko interesak kapitalera metatuz alegia, kalkulatzen den interesa.
1. (ekonomia) izena · Kapitalizazio-lege sinplearen arabera kalkulatzen den interesa, aurrez sorturiko interesak kapitalera metatzen ez dituena.
1. (kimika) izena · Beste atomo edo molekula bati loturik ez dagoen ioia.
1. (kimika) izena · Atomo bakar batetik eratorritako ioia; elektroiak eman edo jaso egiten dituen atomoa.
1. (kimika) izena · Bi atomok edo gehiagok osaturiko ioia; molekula poliatomiko batetik eratorritako ioia.
1. (geografia) izena · Lurraren eta hedaduraz beste edozein planetaren ipar puntu muturrekoena, non ipar hemisferioko gainazalak errotazio-ardatzarekin bat egiten duen.
1. (geografia) izena · Iparraren eta ekialdearen artean dagoen puntu, eremu edo eskualdea.
2. (geografia) izena · Delako eremutik datorren edo harantz zuzentzen den norabidea.
1. aditzondo · [egon, ibili] Norberak egindako okerragatik lotsaturik edo errudun sentimenduarekin.
1. (ekonomia) izena · Saldutako edo ekoitzitako unitate bakoitzeko irabazten dena, orokorrean prezioari kostua kenduz kalkulatzen dena.
1. (estatistika) izen · Inkestatua definitutako xede-talde edo populazioko baldintzak betetzen dituela egiaztatzeko prestatzen den galdera, orokorrean galdesortaren hasieran jartzen dena.
1. (medikuntza) izena · Iraizketan edo hondakin metaboliko eta toxinen kanporaketan diharduten organoen multzoan; gizakiarengan, giltzurrunak eta gernu-sistema, larruazaleko izerdi-guruinak, birikak eta gibela.
1. izena · Funtzionarioa izatea ez dakarren unibertsitate jakin bateko irakasle-kargu finkoa, unibertsitate horretan bertan gainditu duen lehiaketa baten bitartez esleitua.
1. izena · Orokorrean unibertsitate batean lanpostu finkoa ez duen irakaslea, maiz arduraldi partzialeko ardura duena.
1. (finantzak) izena · Finantza-entitate batekin mailegu bat edo bestelako finantza-produktu bat kontratatzeagatik kobratzen den hasierako komisioa.
1. (sukaldaritza) izena · Hezeturiko zereal-aleak, bereziki gariarenak, guztiz ehotu edo xehetu gabe eskuratzen den irin pikortatua, sukaldaritzan plater ugari prestatzeko erabiltzen dena.
1. (estatistika) izena · Laginak populazioaren adierazgarria izan dadin ikertzaileak bere irizpide propioen arabera garatzen duen laginketa-mota.
1. izen · Argitalpen batean txertatzen den irudi baten oinean edo apzina jartzen den testua, irudia azaldu edo horri buruzko iruzkin bat egiteko.
1. aditz · Saihestu, ihes egin.
1. (teknologia) izena · Isurkarientzako ontzi, gordailu eta antzekoetan, haien ertzeetan ezartzen den ezpain moduko kurbadura, isurkaria kanpoko azaleran zehar zabal ez dadin.
1. (estatistika) izena · Test batean, test osoko puntuazioaren eta item edo galdera jakin bateko puntuazioen arteko korrelazioa, itemaren fidagarritasuna neurtzeko baliatzen dena.
1. (estatistika) izen · Galdetegi bateko item edo galdera indibidualen egokitasuna aztertzen duen analisi estatistikoa.
1. (geografia) izena · Ozeano eta itsasoetako ur-masa azpian dagoen lur azalera eta horren erliebea.
1. (zoologia) izena · Molusku batzuen maskor kiribildua.
2. (zoologia) izena · Delako maskor kiribildua duen Gastropoda klaseko moluskua.
1. (geografia) izena · Puntu geografiko bateko altitudea neurtzeko harako distantzia bertikala zehazteko erabiltzen den erreferentzia, zero altitudea duena.
2. (geografia) izena · Itsasoko uren batez besteko maila horizontala.
1. (nautika) izen · Kostaldetik urrun dagoen itsas eremua.
1. (geografia) izen propioa · Mediterraneoko golkoa, Italiar Penintsularen eta Balakanetako Penintsularen artean.
1. (geografia) izen propioa · Mediterranear itsasoko zatia, Italia hegoaldearen, mendebaldetik, eta Albaniaren eta Greziaren artean, ekialdetik.
1. (aldaera) aditza · Iturri horretan edana egon.
1. (aldaera) aditza · Iturri horretan edana egon.
1. (irudizkoa) aditza · Gai jakin batez mintzatuz, horretan aditua izan edo jakin.
1. (aldaera) izena · Txorrotako ur.
1. izen · Lan, zerbitzu edo beste zerbait betetzeko zain dauden gizabanako edo bestelako entitateak lehentasun-ordena baten arabera sailkatzen dituen zerrenda.
1. (estatistika) izena · Datuen banaketa batean, probabilitate-eredu edo hipotesi estatistiko bati jarraituz gero, balio edo kategoria bakoitzak azaldu litzatekeen aldi kopurua edo maiztasuna.
1. (soziologia) izena · Pertsona edo pertsona-talde batek bere jatorriko edo bizi zen aurreko herrialdera edo eskualdera itzuliz egiten duen migrazioa.
1. (biologia) izena · Bere sistema fisiologikoak irauten duen bitartean, bizirik dagoen izakia, bizia duena, hala nola animaliak, landareak eta mikroorganismoak.
1. esaldiak · Nork bere izaeraren arabera, eta ez besteek espero dutenaren arabera, jokatu behar duela adierazteko aforismoa.
1. (astronomia) izena · Izarren artean eta haien eraginetik kanpo dagoen ingurune edo espazioa, ezaugarri eta propietate fisiko bereziak dituena.
1. (matematika) izen · Funtzio matematiko bati buruz, funtzioa definiturik dagoen edo existitzen den aldagai askeen balioen multzoa.
1. (zuzenbidea) izen · Elkarrekiko afektibitatean eta bizikidetza aske, publiko eta egonkorrean oinarritzen den bi pertsonen arteko harremana.
1. (zuzenbidea) izen · Bi pertsonek elkarrekiko harreman afektiboan eta bizikidetza aske, publiko eta egonkorrean oinarritzen den batasuna.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Perpaus kopulatibo batean, subjektuari buruz adierazten dena.
1. aditza · Hitzez edo idatziz norbaiten aurka aritzea, haren ospe onaren kaltetan.
1. (administrazioa) izena · Administrazio publiko bat kudeatzen duen gobernuak nahierara izendatutako kargua.
1. (matematika) izena · Zatiki batzuez mintzatuz, haiek partekatzen duten izendatzaileetako bakoitza.
1. (matematika) izena · Zatiki jakin batzuez mintzatuz, haie izendatzaileen multiplo komun txikiena, haien batuketa edo kenketa ahalik eta modu laburrenean emateko erabiltzen dena.
1. (zuzenbidea) izena · Onuradunaren izena adierazten dituen titulua, eskubide bat ziurtatzen duen agiri gisa.
1. (lagunartekoa) esaera · Pertsona batek jasan ezbehar edo kaltea merezita duela adierazteko.
1. (irudizkoa) aditza · Pertonen arteko harreman edo egoera hotza eta errezelozkoa onbideratu.
1. (medikuntza) izena · Yersinia pestis bakterioak sorrarazitako gaixotasun infekziosoa, bereziki Erdi Aroan Izurri Beltza izeneko izurrite izugarria eragiteagatik ezaguna.
1. (estatistika) izen · Muturretako batean maiztasun txikiak eta beste muturrean handiak dituen banaketa estatistikoa, ondorioz grafikoki J hizkiaren edo horren alderantzizkoaren itxura maiztasun-kurba bat duena.
1. izen · Nazio batean, nazioa goraipatu eta omentzeko ezarritako jaieguna.
1. (erlijioa) izen · Hura baieztatzen duten kristau konfesioetan, Hirutasunaren lehen pertsona, munduaren Sortzailea dena.
1. interjekzioa · Miresmena, harridura edo mina adierazteko.
1. esaera · Jainkoaren laguntzarekin, Jainkoak nahi badu.
1. esaera · Aipatu denaren inguruko zalantzak edo horren ziurgabetasuna adierazteko.
1. esaera · Jainkoaren laguntzarekin, Jainkoak nahi badu.
1. aditza · Zerbait argi eta garbi jakin; zerbaiten berri izan.
1. aditza · Jakinarazi, ohartarazi.
1. aditz · Zerbait badela jakin eta horretaz jabetzea.
1. aditzondoa · Jaten eta edaten.
1. izena · Jatetxe, taberna edo antzeko establezimendu batean azkar prestatu eta baita ere azkar jaten dena, bertan jan edo eramateko eta gehienetan merkea.
1. (enpresa) izena · Enpresak bere baliabideekin salmentak eta diru-sarrerak sortzeko ahaleman adierazten duten adierazleetako bakoitza, gehienetan ratio moduan kalkulatzen dena.
2. (ekonomia) izena · Ekonomia batean uneko jarduera ekonomikoa jasotzen duen adierazle ekonomikoetako bakoitza.
1. aditza · Zerbait egiten ari.
2. aditza · Hizketan egon.
3. (zuzenbidea) aditza · Norbaiti dagozkion funtzioak bete, horren kargua beste batek hartu behar duen bitartean.
1. (administrazioa) aditza · Agiri bat jaso dela ziurtatzen duen idatzizko eta sinaturiko adierazpena egin.
1. (administrazioa) izena · Ondasun, gutun edo agiri bat jaso dela ziurtatzen duen agiria.
1. (matematika) izena · Magnitude bati konstante bat gehitu edo kentzean gertatzen den aldagai-aldaketa.
1. (matematika) izen · Deribatuta, aurrez ezarritako funtzio bat ematen duen funtzioa.
1. izen · Gutun eta bestelako komunikazioetan erabili ohi den gizonentzako begirunezko trataera, bereziki goi mailako karguak aipatzeko erabiltzen dena.
1. aditzondoa · Gogoz eta indar guztiekin.
1. aditzondo · Guztiz harrituta.
1. aditzondoa · Gogo biziz, ahaleginetan.
1. interjekzioa · Beste baten jokabideak eragindako haserrearen ondorioz, norberak haren aurka gogor jarduteko gogoa adierazteko.
1. interjekzioa · Pertsona batengan beste baten jokabideak eragindako haserrearen ondorioz, haren erreakzioarekiko asaldura adierazteko.
1. interjezkioa · Norberak beste batengan eragindako haserrearen ondorioz, haren erreakzioaren beldurra adierazteko.
1. (kirola) izena · Joan-etorriko kanporaketa.
1. (kirola) izena · Bi jokalari edo kirol-taldetatik irabazlea ateratzeko prozedura, bi partidatan puntu, tanto edo gol gehien lortzen ditueanri erreparatuz.
1. aditz · Aurrera eta atzera ibili, dena delakoa erabaki gabe edo beharrik gabe luzatuz.
1. (kirola) izena · Joan-etorriko kanporaketa bateko lehen partida.
1. aditzondoa · Kalean eraikinek eratzen duten kantoian; kaleak elkartzen diren gunea.
1. (enpresa) izen · Kalean bertan egiten den produktuen eskaintza eta horien salmenta.
1. (islam) izena · Kalifa baten agintaritzapean dagoen lurraldea.
1. (pluralean) (zuzenbidea) izen · Beste baten ekintza edo jokabidearen ondorioz norberarengan eta norberaren ondasunetan pairatutako kalte edo galera.
1. (kirola) izena · Bereziki aizkolaritzan, kanaren erdiko diametroa duen enborra.
1. (aldaera) izena · Txorrotako ur.
1. izen · Hedabideetan pertsona edo erakunde baten aurka eta publikoki erasotzeko asmoarekin batera zabaltzen den mezu kopuru handia.
1. (matematika) izena · Poligono sinple batean, alde baten eta ondoko alde baten luzapenaren artean osatzen den angelua.
2. (matematika) izena · Zirkunferentzia bati buruz, erpina zirkunferentziatik kanpo eta bi aldeak zirkunferentzia ebaki edo ukitzen duten angelua.
1. (astronomia) izen · Planeten atmosferatik haratago eta argizagi edo astroen artean dagoen eremua.
2. (gutxi erabilia) izen · Eraikin edo instalakuntza bati atxikia dagoen kanpoko eremua.
1. (politika) izena · Herrialde bateko gobernuak nazioarteko harremanetan, beste herrialdeekiko alegia, garatzen duen politika.
1. aditzondoa · Kantoi edo ertzaren mugan.
1. (ekonomia) izena · Pertsona batek duen ondasun higiezinen multzoa, bereziki haietatik errenta edo irabazia eskuratzeko asmoarekin osatua.
1. (finantzak) izena · Une jakin bateko kapitala interesak gehituz aurreragoko une batera bihurtzen duen funtzio matematikoa.
1. izena · Gas koloregabea, bi oxigeno atomok eta karbono atomo batek osaturikoa, arnasketaren, organismo bizidunen deskonposaketaren eta errekuntzaren ondorioz sortzen dena.
1. (kimika) (biologia) izena · Karbonoak, gehienetan beste elementu batzuekiko konposatu kimiko eran, naturan nahiz gizakiaren eraginez jarraitzen dituen egoera eta prozesu kimiko nahiz biologikoen multzoa.
1. (hezkuntza) izena · Hezkuntza-erakunde edo ikastetxe batean, irakaskuntzaren kudeaketarako eratzen den lanpostu edo betekizuna, gehienetan irakasleek beraiek betetzen dutena.
2. (hezkuntza) izena · Delako betekizuna betetzen duen pertsona.
1. aditz · Pertsona bati zerbaiti buruz ardura eskatu, hura aurpegiratuz edo errieta eginez.
1. (administrazioa) izena · Hauteskunde batean hautatu den kargu publikoa.
1. (ipar) lokailua · Zerbait aurrez adierazitakoaren kausaz dela adierazteko.
1. (matematika) izena · n elementuko bi multzoen n bidern matrize erako antolamendua, non errenkada eta zutabe bakoitzean elementuak behin bakarrik agertu eta gelaxka guztietan elementu-bikote ezberdinak diren.
1. (matematika) izena · n elementu ezberdin dituen n bider n matrizea, non elementuak erreknada eta zutabe bakoitzean behin bakarrik agertzen diren.
1. (estatistika) izena · Aldagai azalduari buruzko datu errealen eta aldagai azaltzaileen datuetatik aldagai azalduari buruz egiten diren aurresanen arteko errore karratuen batura minimotzen dituen erregresio-eredua.
1. (matematika) izen · Zenbaki edo adierazpen aljebraiko bat ber bi egin.
1. izena · Pertsona baten jaiotza-datan planetak nola kokaturik dauden eta horretan oinarrituta pertsona horren nortasuna eta etorkizuna iragartzeko ustez baliagarria den azterketa sasizientifikoa.
1. (estatistika) izena · Zorizko esperimentu edo egoera batean gerta daitezkeen kasu edo emaitza posible guztietako bakoitza.
1. (pluralean) izen propioa · Historikoki katalanez mintzatu edo kultura katalana garatu duten lurraldeen multzoa.
1. (anatomia) izena · Toraxeko hezur-egitura, saihets-hezurrek, toraxeko ornoek eta bularrezurrak osaturikoa.
1. (estatistika) izen · Datu kuantitatibo multzo baten mediana, lehen eta hirugarren kuartilak kaxa batez irudikatzen duen diagrama, kaxatik haratagoko datuen zabalera eta datu atipikoak ere irudikatzen dituena.
1. (estatistika) izen · Jasotako datuen maiztasunen eta haientzat proposatzen den eredu estatistikoak ematen dituen maiztasun teoriko edo esperotakoen arteko distantzia, diskrepantzia edo aldearen neurria.
1. (bizk) aditzondoa · Nekez, zailtasun handiekin.
1. aditza · Zelatatu, espiatu.
1. (kimika) izena · Substantzia edo materialen osaera kimikoa ikertzen duen kimikaren arloa, arlo horretako teknika-multzoarekin batera.
1. (kimika) izena · Karbono osagai gisa duten substantzia kimikoak aztertzen dituen kimikaren adarra.
1. aditzondo · Oso egoera zailean.
1. (irudizkoa) aditzondo · Urdurituta, asaldatuta.
1. (kirola) izena · Helburu ekonomiko berezirik gabe, zaletasunez edo kirol moduan praktikatzen den arrantza.
1. (kirola) izena · Desgaitasunen bat duten pertsonentzat egokitzeko kirol arrunt baten aldaera, praktikarako modu eta arau bereziak jasotzen dituena.
1. (kirola) izena · Desgaitasun jakin bat duten pertsonentzat diseinaturiko kirola.
1. (medikuntza) izen · Jaiotzatiko akats, edo bizitzan jasandako zauri edo patologiengatik gorputzaren kanpoaldean jasandako kalteek funtzionalki edo estetikoki ebakuntzaz konpondu edo moldatzeko medikuntza-arloa.
1. aditzondo · Bi objektuen arteko kolpe edo talka errepikatua adierazteko.
1. (garraioa) izena · Bidaiarien garraioan, prestazio apalagoak eskaintzen dituen tarifa merkea.
1. (estatistika) izena · Tarteetan bildutako datu-banaketa batean, tarteko zabalera-unitate bakoitzeko maiztasun handiena duen klase-tartea.
1. (estatistika) izena · Tarteetan bildutako maiztasun-banaketa batean, tarte edo klase bakoitzeko maiztasuna.
1. (estatistika) izen · Datuak biltzen dituen balio-tarte bateko erdigunea, tarte horren erreferentzia-balio gisa hartzen dena.
1. (estatistika) izen · Klase-tarte bateko muga, behekoa edo goikoa.
1. (estatistika) izen · Aldagai estatistiko kuantitatibo bati buruz ezartzen den balio-tarteetako bakoitza, non datuak bildu egiten diren haien zenbaketa egiteko.
1. (estatistika) izena · Tarteetan bildutako banaketa batean, klase-tarteko bateko klase-mugen arteko distantzia edo diferentzia.
1. (estatistika) izen · Klase-tarte baten luzera, tarteko goi muga ken behe muga eginez kalkulatzen dena.
1. (zuzenbidea) izena · Lanbide batean jarduteko jarraitu beharreko printzipio, balio eta arau etikoen multzoa.
1. (matematika) izena · Ekuazio linealen sistema batean, sistemako aldagaien koefizienteak, gai independenterik gabe, jasotzen dituen matrizea.
1. izena · Korrelazio-koefizientea.
1. (estatistika) izen · Banaketa estatistiko batean, datuei buruzko kokapen zehatz bat ematen duen neurria, hala nola batezbesteko bat eta gainetik edo azpitik datuen portzentaje jakin bat uzten duen balioa.
1. (bizk) izen · Mozorrotzeko jantzia.
1. (kimika) izena · Bereziki substantzia toxikoez mintzatuz, haietako batzuen eraginpean izanda sortzen den baterako efektua, bereziki banakako eraginpean baino handiagoa dela adierazteko.
1. (estatistika) izena · Erregresio eredu batean, erregresore edo aldagai azaltzaileen arteko korrelazio handia.
1. (medikuntza) izena · Uzkira zuzenean lotzen den kolonaren azken atala, sigma edo s letretako forma duena.
1. izena · Lurrin, alkohol eta urez osaturiko likidoa, soinean eta arropetan isuri eta usain ona emateko erabiltzen dena.
1. (politika) izena · Alderdi edo fakzio politiko bakar bateko kargu politikoak biltzen dituen gobernua, beste alderdi edo fakzioak gobernutik baztertzen dituena.
1. (fisika) izena · Bere barnean dauden tenperatura ezberdinengatik fluido edo jariagai batean gertatzen den korronte edo mugimendua, fluido-masa bero edo epelak igo eta masa hotzak jaisten direnean.
1. (matematika) izen · Elementu desberdin eta bereizgarrien zerrenda batetik osa daitezkeen multzoetako bakoitza, elementu kopuru jakin batekin eta ordena aintzat hartu gabe.
1. (erlijioa) izen · Erlijio-sinesmen eta dogma jakin eta berezien multzoa eta horri jarraitzen dion fededunen taldea.
1. (estatistika) izena · Zabalera jakin bateko konfiantza-tarteei buruz, parametroa horren barnean zenbatetan egongo den adierazten duen portzentajea; parametroa ezarri zaion konfiantza-tartean izateko egiantza.
1. (estatistika) izen · Parametro ezezagun bati buruzko konfiantza-tarte bateko balio minimoa edo maximoa, puntu-estimazio bati konfiantza-mailaren eta errore estandarraren araberako balio bat kenduta edo gehituta.
1. (kimika) izena · Atomo edo molekula bateko elektroiak orbitaletan zehar banatzeko modua.
1. izena · Zati edo partikula txikiz osaturiko material trinkoa.
2. (geologia) izena · Klasto edo harri-zati biribilduek, gutxienez legar edo hartxintxar tamainakoak, matrize izeneko masa batean bildurik, osaturiko arroka.
3. (hedaduraz) izena · Elementu batzuen multzoa.
4. (lokuzioa) izena · Elkar loturik ez dauden jarduera aski desberdinetan diharduen enpresa-taldea, enpresa nagusi baten mendean dagoena.
1. (estatistika) izena · Populazio bateko elementuak zuzenean hautatu ordez, haiek biltzen diren multzo batzuk aukeratu eta haietatik elementu guztiak hautatzen dituen laginketa-metodoa.
1. (zuzenbidea) izena · Enpresaren kaudimengabezia egoera enpresako jabe, kudeatzaile edo administratzaileek doloz edo kulpaz jokatzeagatik suertatu den hartzekodunen konkurtsoa.
1. (matematika) izen · Biraketa-ardatza oinarriarekiko perpendikularra ez duen konoa.
1. (matematika) izena · Trapezio angeluzuzen bat altuerarekin bat datorren aldearen inguruan biratzean sortzen den gorputz geometrikoa.
1. (kimika) izena · Lotura ionikoz eraturiko konposatu kimikoa.
1. (kimika) izen · Bi elementu kimiko edo gehiago kimikoki bateratzean (ez soilik nahastean) sortzen den substantzia.
1. (kimika) izena · Bere osaeran karbonoa duen konposatu kimikoa.
1. (kontabilitatea) izen · Enpresan produktu eta sailetako kostuak zehaztu eta aztertu egiten dituen kontabilitatearen adarra.
1. (matematika) izen · Plus zeinuari buruz, minus zeinua, edo alderantziz, minus zeinuari buruz plus zeinua.
1. (enpresa) izena · Egindako kontratuen diru-zenbatekoa.
1. izena · enpresa · Konpainia bateko administrazio-kontseiluko kidea, zeinarengan konpainiaren zuzendaritza eta kudeaketari buruzko ardura nagusiak delegatzen diren.
1. izena · Egoitza nagusia ez den toki batean aldi labur baterako ezartzen den kontsulatu bulegoa, bertan bizi diren atzerritartuei arreta eskaintzeko.
1. (enpresa) izen · Ziur ez bada ere, etorkizunean produktu edo zerbitzu jakin bat eskuratu eta kontsumituko lezakeen indibiduo edo banakoa, produktuak edo zerbitzuak bere beharrak asetzeko egokia delakoan.
1. (enpresa) izena · Kontsumitzaile batek produktu bat kontsumitzean duen bizipen gogoangarria.
1. aditz · Zaindu, arduratu.
2. aditz · Suposatu.
1. (finantzak) izena · Finantza entitate batek bezero baten eskura jartzen duen diru kantitate mugatua, kontu korronte baten antzera funtzionatzen duena, hartutako diru kantitateengatik soilik interesak ordainduz.
1. (enpresa) izen · Kontabilitate-kontu baten bitartez zehazturiko elementu-multzoa eta horren balioa.
1. (enfatikoa) (lagunartekoa) aditz · Aurretik aipatatutakoa aintzat hartuz, errazak diren ondorioak atera.
1. aditzondoa · Hala eta guztiz ere, nolanahi ere.
1. (finantzak) izena · Banku kontu batean egiten den diru-sarrera.
1. (finantzak) izena · Banku-kontu batean gertatzen den diru-irteera.
1. izen · Antzina, kontzeju bateko auzokideek batzarrak egiteko erabiltzen zuten eraikin komunala, egun askotan udaletxe bilakatu dena.
1. (kimika) izena · Molartasun.
1. (matematika) (pluralean) izen · Puntuak planoan edo bi aldagairi dagokien puntu eta funtzioen irudikapena bi balioren bitartez, eskala gisa jarritako bi ardatz perpendikularretan, bata horizontala eta bestea bertikala.
1. (matematika) izen · Koordenatu-sistema bateko lerroetako bakoitza, non balioak, tarteak edo kategoriak ezartzen diren modu ordenatuan, beste ardatzetako balioekin batera elementuak kokatu edo zehazteko.
1. aditza · Aurpegiko keinuen bitartez haserrea adierazi.
1. (ekonomia) izena · Magnitude ekonomiko baten balioa prezio korronteetan, une jakin bateko prezioetan alegia.
1. (estatistika) izen · Eskualde bateko mapa, azpieskualde edo eremuak haietako bakoitzean suertatzen den aldagai estatistiko baten balioaren arabera koloreztatu edo bete egiten dituena.
1. (enpresa) izena · Korporazio edo negozio edo jarduera anitz biltzen dituen enpresa batean, enpresako baliabideak negozio horietara bideratzeko egiten den analisia, erabakia eta horren gauzatzea.
1. (estatistika) izena · Aldagai dependente baten eta, multzo gisa harturik, aldagai independente batzuen arteko korrelazioa.
1. (estatistika) izena · Aldagai dependente baten eta beste aldagai independente baten arteko korrelazioa, hirugarren aldagai batek aldagai independentean duen eragina baztertuz.
1. (estatistika) izena · Aldagai edo bektore bien arteko korrelazio-multzoa, aldagai edo bektore horietako batean zehazten diren desfase edo desplazamendu desberdinetarako.
1. (estatistika) izena · Bi aldagai estatistiko multzoen arteko baterako korrelazioa aztertzen duen teknika.
1. (estatistika) izena · Aldagai dependente baten eta beste aldagai independente baten arteko korrelazioa, hirugarren aldagai batek aurreko bi haietan duen eragina baztertuz.
1. (estatistika) izena · Korrelazio-koefiziente bat nulua denean gertatzen den egoera.
1. (estatistika) izena · Bi aldagaien arteko erlazio estatistikoa neurtzen duen neurrietako bakoitza.
1. (estatistika) izena · Datu multzo batean, datu azpimultzoen arteko sakabanatzea sakabanatze totalarekin alderatzen duen neurria, aldagai kuantitatibo eta kualitatibo arteko korrelazioa neurtzeko erabil daitekeena.
1. izena · Botila, flasko eta antzeko ontzietako ahoan sarturik dagoen kortxozko tapoia kentzeko tresna.
1. aditzondo · Edozer kostata ere.
1. (enpresa) izena · Kostu aldakor.
1. (enpresa) izena · Ekoizpen-bolumenaren arabera aldatzen den produktu edo zerbitzu baten kostua edo kostu horren zatia.
1. (enpresa) izena · Ekoizpen-bolumenaren arabera aldatzen ez den kostua.
1. (enpresa) izen · Lan, jarduera, zerbitzu edo ekoizpen handiagoagatik kostu total bati gehitzen zaion kostuaren zatia.
1. (enpresa) izena · Produktu bat ekoitzi edo zerbitzu bat emateko beharrezkoak diren kostu guztien batura.
1. (enpresa) izena · Sektore bereko beste enpresek baino kostu txikiagoarekin ekoizten duen enpresaren egoera abantailatsua.
1. (enpresa) izena · Produktu bat ekoitzi edo zerbitzu bat emateko sortzen diren kostuak baino estaltzen ez dituen prezioa.
1. (enpresa) izena · Enpresa batean, ekoizten diren produktu eta zerbitzuen kostuei buruzko informazioa bildu, aurrekontuak egin eta haiek kontrolatzeko informazio-sistema; delako sistemari loturiko jarduerak eta
1. (kartografia) izena · Puntu geografiko batzuetarako, puntu bakoitzeko koordenatuak eta altuera biltzen dituen datu-multzoa.
1. izen · Zerbaitek merkatu batean duen balioa, eskaintzaren eta eskariaren eraginez finkatzen dena.
1. (finantzak) izena · Partikular, enpresa edo beste erakundeei kredituak eta maileguak ematen jarduten duen enpresa.
1. (enpresa) izen · Diru kopuru bat hartzaile baten eskura jartzen den banku-kontua, diru kopuru horretatik, kreditu gisa, behar duena har dezan dezan, erabilitako diruaren interesen trukean.
1. (finantzak) izena · Finantza-entitate batek pertsona baten eskuragarri jartzen duen gehienezko diru-kopurua, hartutako diruarengatik eta diru hori hartu den denboraren arabera soilik interesak ordainduz.
1. (finantzak) izena · Finantza-entitate batek pertsona baten esku, behar duenean erabiltzeko, jartzen duen diru-kopuruaren gehienezko zenbatekoa.
1. (kimika) izena · Disoluzio kimiko bateko solutuak fase desberdinetan kristalizatzeko prozesua, solutu haien disolbagarritasun desberdinen ondorioz haietako bakoitzak kristalizatzeko behar dituzten tenperatur
1. (kimika) izena · Kristalizatutako subtantziek bere barnean proportzio zehatzetan duten ura.
1. izena · Kristau sinestun guztien komunitatea.
1. (estatistika) izena · Lehenengo kuartiletik hirugarren kuartilera bitarteko datuen batezbesteko aritmetikoa; %25ean moztutako batezbestekoa.
1. (estatistika) izena · Datu multzo batean, lehenengo kuartilaren eta hirugarren kuartilaren batezbesteko aritmetiko sinplea, joera zentraleko neurri gisa erabiltzen dena.
1. (estatistika) izen · Datu kuantitatiboen multzo baterako, hirugarren eta lehenengo kuartilaren arteko aldea, sakabanatze-neurri gisa erabiltzen dena.
1. (estatistika) Lehenengo kuartiletik hirugarren kuartilera bitarteko ibiltartearen erdia, sakabanatze-neurri gisa erabiltzen dena.
1. (estatistika) izena · Kuasibariantzaren erro karratua, populazio bateko desbideratze estandarra alboragabetasunez zenbatesten duen lagin-estatistikoa.
1. (matematika) aditz · Zenbaki edo adierazpen aljebraiko bat ber hiru egin.
1. aditzondo · Haurrak ezkutatu eta bilaka aritzeko jolasa.
1. (ipar) izen · Ezkutatzeko jolasa.
1. izena · Zerga baten likidazioari buruz, oinarri likidagarriari karga-tasa aplikatuta kalkulatzen den zenbatekoa.
1. (estatistika) izen · Maiztasun-kurba edo dentsitate-funtzio batek tarte jakin batean abzisa-ardatzaren gainetik hartzen duen azalera, tarte horretako probabilitatea edo maiztasun erlatiboa ematen duena.
1. (estatistika) izena · Banaketa normalaren dentsitate-funtzioa.
1. (estatistika) izena · Banaketa normalaren dentsitate-funtzioaren azpiko azalera tarte batean, aldagaiaren balioa tarte horretan suertatzeko probabilitatea adierazten duena.
1. (erlijioa) izena · Elizbarruti bat kudeatzen duten pertsona eta erakundeen multzoa, gotzaiaren buruzagitzapean.
1. (erlijioa) izena · Eliza Katolikoaren Egoitza Santua gobernatzen duten pertsona eta erakundeen multzoa.
1. izena · Hots-kutsadura.
1. izena · Toki batean dagoen gehiegizko zarata, bereziki iraunkorra denean, ongizate eta osasunerako kaltegarritzat hartzen dena.
1. izena · Dirua, bitxiak eta baliozko gauzak gordetzeko kutxa, giltzaz edo gakoz itxi eta irekitzen dena.
1. (enpresa) izena · Persona, enpresa edo erakunde batek berehalako eta epe laburreko zorrak kitatzeko ahalmena, kutxan duen dirua eta beste aktibo likidoak kontuan harturik.
1. (enpresa) Libreta edo txartel baten bitartez banku-kontu batetik dirua atera edo hartara sartzeko makina automatikoa, telematikoki bankuko datu-zentroarekin konektaturik dagoena, eragiketa ziurtatzeko.
1. izen · Fusioaren bitartez burdina burdin meatik bereizteko instalakuntza bertikal handia.
1. (nekazaritza) izen · Laboratu edo landu egiten den lursaila.
1. (estatistika) izen · Populazio edo multzo oso baten ezaugarriak modu fidagarri eta egokian islatzen dituen lagin estatistikoa.
1. (estatistika) izen · Populazioaren ezaugarriak oker islatzen dituen lagina, bereziki hura zoriz behar bezala ez jasotzeagatik.
1. (estatistika) izena · Lagin bateko datuekin kalkulatzen den bariantza, bereziki populazioaren bariantza zenbatesteko.
2. (estatistika) izena · Partikularzki, populazio bariantzaren zenbatesle alboragabe edo zentratua.
1. (biologia) izena · Organismo batetik edo hark sortutako substantzietatik ateratako lagina.
1. (estatistika) izena · Populazio batetik hautatzen diren elementuen multzoa, populazioaren ezaugarrien izateko estatistikoki aztertzen direnak.
1. (estatistika) izena · Estatistiko edo zenbatesle bati buruz, haren probabilitate-banaketa, har ditzakeen balioak eta haiei dagozkion probabilitateak zehazten dituena.
1. (estatistika) izena · Lagin bateko datuetatik kalkulatzen den bariantza, populazio-bariantzaren estimatzaile alboragabe edo zentratu gisa.
1. (estatistika) izena · Lagin bateko datuen batezbestekoa, populazioko batezbestekoaren zenbatesle edo estimatzaile gisa erabiltzen dena.
1. (estatistika) izena · Populazioa definitu eta zehazten duten laginketa-unitateen zerrenda, nondik lagina aukeratuko den.
1. (zientzia) izena · Gai, gauza, eremu edo multzo batetik gai, zati, atal edo elementuren bat hautatzea, gauza osoaren berri izateko aztertzen dena.
1. (estatistika) izena · Lagin estatistiko bat osatzen duten elementuen kopurua.
1. (parafrasia) (estatistika) izena · Estatistiko, lagin bateko datuekin kalkulatzen den neurria, jatorri duen populazioari buruz zerbait jakiteko erabiltzen dena.
1. (estatistika) izen · Esparru denborazko edo geografiko zabal eta zehazgabe batean edo modu lausoan definituriko populazio batean garatzen den laginketa mota.
1. (estatistika) izena · Populazio geruza edo talde homogeneoetan banatu eta haietatik zorizko lagin bana hartzen duen laginketa, aurrez lagin osorako finkatutako lagin-tamaina geruzako lagin haien artean banatuz.
1. (estatistika) izen · Ikertzailearen asmo eta nahietara moldatzen den laginketa ez-probabilistikoa.
1. (estatistika) izena · Hautatutako elementu bat erauzi eta gero, hurrengo elementua hautatzerakoan hura berriz ere populaziora itzuli eta beraz berriz ere hautatua izan daitekeen laginketa-mota.
1. (estatistika) izena · Hautatutako elementu bat erauzi eta gero, hurrengo elementuak hautatzerakoan hura populaziotik baztertu eta beraz berriz ere hautatu ezin daitekeen laginketa-mota.
1. (estatistika) izen · Metodo ez-probabilistikoak nahiz probabilistikoak baliatzen dituen laginketa-mota.
1. (medikuntza) izen · Animalia edo gizaki batzuengandik odol laginak hartzeko prozesua, lagin horien azterketa eta horren emaitza.
1. (estatistika) izena · Lagin baten tamainak populazio osoarekin tamainarekin duen proportzioa.
1. (estatistika) izena · Laginak hartzen diren kokapen zehatza.
1. (estatistika) izena · Lagin bat osatzeko aukeratzen diren elementu edo elementu-multzoetako bakoitza.
1. (kirola) izena · Adiskidantzazko partida.
1. (ekonomia) izena · Administrazio publikoek pertsona fisiko edo juridiko bati hura babestu edo interes publikoa izan dezakeen ekimen bat aurrera eramateko esleitzen dioten prestazio edo abantaila ekonomikoa.
1. (fisika) izena · Bertara sarturiko lurrina kondentsazioaren bitartez partikula erradioaktiboak detektatzen dituen gailua, ganbera erakoa.
1. izena · Unibertsitateko edo akademia osatzen duen beste erakunde bateko aditu edo aditu talde batek gai espezifiko bati buruz idatziriko artikulu edo liburua.
1. aditza · Etekin ekonomiko bat lortu edo zeregin bat betetzeko jarduera fisiko edo intelektuala garatu.
1. (zuzenbidea) izena · Enpresa edo lan sektore bateko langile eta enpresarien artean adosten den akordioa, soldatak, lan kondizioak eta lan harremanaren bestelako alderdiak zehazten dituena.
1. (enpresa) izen · Langile bati lanpostua aldi baterako uzteko ematen zaion baimena.
2. izen · Atzerriko herrialde batean lan egin ahal izateko hango administrazioari eskatzen zaion baimena.
1. (enpresa) izen · Lanpostu baterako hautagai bati egiten zaion galdera multzoa, hark emandako erantzunekin batera, hura lanpostua betetzeko egokia den erabaki edo balioesteko egiten dena.
1. (enpresa) izena · Lan bila dabilen pertsona batek egiten duen izen-emate, iragarpen edo jakinarazpena.
1. (ekonomia) izen · Lanpostu bat bilatu eta eskatzen duena.
1. (ekonomia) izena · Eskualde edo sektore ekonomiko batean egiten diren edo indarrean dauden lan-kontratuen multzoa.
2. (ekonomia) izena · Lan-kontratuak egiteko lege-markoa.
3. (ekonomia) izena · Lan-kontratuak egiteko moduak eta horien arteko banaketa.
1. (enpresa) izena · Epe zehatzik gabeko lan-kontratua, gehienetan iraunkorra eta langileari lan-egonkortasuna ematen diona.
1. (enpresa) izena · Enpresa edo erakunde batean etorkizunean sor daitezkeen lan-eskaintzetarako izena emateko zerrenda.
1. izena · Lan, ataza edo proiektu bat garatzen duen pertsonen taldea.
1. (matematika) izena · Kapitulu izeneko infloreszentzia batean lore txiki asko biltzen dituen landarea.
1. (enpresa) izena · Ekoizpen-prozesuan diharduen laneskua.
1. izen · Gehienbat langile xumeak eta horien familiak bizi diren auzoa, gehienetan zerbitzu eskasekin, etxe apal eta urbanismo zatarrekoak.
1. izena · Lanbide edo zeregin zaila.
1. aditzondoa · Oso lasai eta gustura.
1. aditzondoa · Lasai ederrean.
1. esaldia · Adio esateko formula.
1. aditzondoa · Oso denbora laburrean.
1. aditza · Korrika hasi.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Latin hizkuntzaz idazteko erabiltzen den letra-multzoa.
2. izena · Latin hizkuntzako letrekin eta haietatik eratorritako beste batzuekin osatzen den idazkera-sistema.
1. izen · Elkar ebakitzen duten lerro edo hari horizontal eta bertikalek osatzen duten sarea.
1. (eraikuntza) izena · Zeramikazko adreilu mehea, alde batetik beiraren itxurako geruza duena eta hormak eta zoruak estaltzeko erabiltzen dena.
1. (kimika) izena · Masaren kontserbazio-lege.
1. (lokuzioa) izena · Parlamentuak onartutako araua, estatuan aplikazio orokorra duena, hierarkikoki Konstituzioaren azpian dagoena.
2. (zientzia) izena · Fenomeno natural edo sozial baten izaera eta bilakaera zehazten duen erregela.
3. izena · Material batek beste material batetik duen proportzio edo portzentajea.
1. (zuzenbidea) izen · Espainiako Erkidego Autonomo batek bertako legebiltzar edo asanbleak onartuta bere eskumen legegileei jarraiki promulgatu eta bere lurraldean aplikatzeko indarrean sartzen duen legea.
1. (zuzenbidea) izen · Gobernuaren ekimenez legebiltzarrera aurkezten den lege-egitasmoa.
1. (zuzenbidea) izen · Espainiako sistema politikoan, Kongresuak, Senatuak, komunitate autonomo batek edo 500.000 mila hiritarrek bultzaturiko lege-ekimena.
1. (zuzenbidea) aditza · Zerbait legez debekatu edo zuzenbidearen aurkakotzat hartu.
1. izena · Herrialde bateko presidente edo agintari gorenaren emaztearen titulua.
1. (enpresa) izena · Produktua modu egokian bildu, garraiatu eta kontserbatzeko erabiltzen den ontzia, kaxa, poltsa edo antzekoa.
1. (medikuntza) izena · Larruazalaren gaineko geruza baino kaltetu duen erredura arina.
1. (estatistika) izena · Etapa anitzeko laginketa batean, lagindu beharreko tamaina handieneko multzo edo konglomeratuetako unitate bakoitza.
1. (medikuntza) izena · Gaitz edo gaixotasun bat eragiten duten kausak deuseztatu egiten duten neurri eta jokabideen multzoa.
1. aditzondoa · Aurreko egun batean; duela egun batzuk.
1. aditzondoa · Guztiz nekatuta.
1. aditzondo · Indar handiz, indar guztiarekin.
2. aditzondo · Kosta ahala kosta.
1. (fisika) izena · Argi-izpiak kontzentratu egiten duen leiarra, horretarako erdigunean lodiagoa dena ertzetan baino.
1. aditza · Norbaiti baimena edo onarpena eman.
1. (matematika) izen · Baldintza edo propietate jakin bat, hala nola objektu geometriko baterako distantzia zehatz bat izatea, betetzen duten plano edo espazioko puntuen multzoa.
1. (matematika) izena · Abiapuntu eta helmuga berdinak dituen lerro geometrikoa.
1. (matematika) izena · Une oro norabidez aldatzen doan lerroa.
1. (matematika) izena · Bere ibilbide osoan norabide berean doan lerroa.
1. Bi punturen arteko bideari eta distantziari buruz, lerro zuzen bati jarraiki, zeharbide edo bihurgunerik gabe.
1. (matematika) izen · Integrazio-eremutzat kurba bat hartzen duen integrala, besteak beste kurba horren luzera kalkulatzeko erabiltzen dena.
1. izena · Letren goialdea eskuinerantz lerratzen dituen idazketa edo tipografia.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Letra xehea baino tamaina handiagoa duen idatzizko letra, izen propioen lehen letra gisa, esaldien hasierarako eta abar erabiltzen dena.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Idaztean, tamaina normaleko letra, letra larri edo maiuskula baino tamaina txikiagokoa.
1. (biblioteka) izena · Gai jakin bati buruzko azalpen zabala egiten duen txosten edo gida.
1. (estatistika) izen · Egoera bati buruzko jarrera edo baieztapen batekiko adostasuna balioesteko 1-5, 1-7 edo 1-9 bitarteko neurketa-eskala, erabateko desadostasunetik erabateko adostasunera doana.
1. (ekonomia) izen · Pertsona, enpresa edo erakunde batek bere zorrak edo horien interesak epemugan ordaintzeko zailtasun edo ezintasuna, horren ondorioz kalte eta galera handiak pairatuz.
1. (medikuntza) izena · Gizakiarengan eta beste animalia batzuengan, amnios edo umekia bilzen duen poltsako likidoa, erditzen hastean kanporantz isurtzen dena.
1. (estatistika) izen · Edonolako populaziotan, lagin batezbestekoa, lagin tamaina handietarako, banaketa normalaren arabera banatzen dela baieztatzen duen teorema.
1. (matematika) izena · 10 zenbakia oinarri duen logaritmoa.
1. (matematika) izena · e zenbakia oinarritzat duen logaritmoa.
1. (matematika) izena · e zenbakia oinarri duen logaritmoa.
1. (anatomia) izena · Gizakiari eta beste animalia-espezieei buruz, haien gorputza mugiarazten duten egitura organikoen multzoa, hala nola hezurrak eta giharrak.
1. (estatistika) izena · Magnitude ekonomiko baten banaketaren desparekotasuna adierazten duen kurba, elementu edo banakoen portzentaje bakoitzak guztirakotik zenbat hartzen duen zehazten duena.
1. aditza · Pertsona bati hitz goxoak edo alabantzazkoak esan edo txerazko keinuak egin, bereziki gehiegizkoak edo faltsuak, haren konfiantza edo gogoa irabazteko.
1. (kimika) izena · Lotura kobalenteen artean, elektroi-bikote bakar bat partekatuz gertatzen dena.
1. aditza · Losintxa egin.
1. (lokuzioa) izena · Bere habitatean kamuflatzen den hegaztiaren lumaje edo luma multzoa.
1. izena · Lursailak mugatu eta haien azalera neurtzeko tekniken multzoa.
1. izena · Lursailak mugatu eta haien azalera neurtzen duen langile aditua.
1. (politika) izena · Foru lurraldea, Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko lurraldeetako bakoitza alegia.
1. (historia) izena · Jauna bertako lurren jabe zen jaurerria, non jauna han bizi zirenekin joputza harremana ezartzen zuen.
1. (geografia) izena · Ipar Poloa eta Hego Poloa lotzen dituen irudizko lerroa, zeinaren inguruan Lurra biratzen den.
1. (hirigintza) izena · Ekimen edo plan urbanistiko bat garatuko den lur eremua.
1. aditz · Gorputzaren luzera osoa lurraren aurka jota erori.
1. aditzondo · Elkarrizketa eta hitzaldi bati buruz, gai bati buruz denbora luzean eta sakonki jardun.
2. aditzondo · Espazioari buruz, azalera oso handia hartuz.
1. aditzondo · Asko luzatu gabe, epe laburrera.
1. aditz · Zerbaiten esperoan denbora luzean egoteagatik aspertu edo urduritu.
1. izen · Zerbaiten azalera osoa.
1. aditzondo · Zerbaiten azalera osoari buruz edo haren azalera osoan.
1. aditzondoa · Iraupen edo epe bati buruz, gehienez edo beranduenez.
1. (aldaera) aditzondoa · Luzeena jota.
1. (lokuzioa) adjektiboa · Magma duena, magmaz osaturik dagoena; magmari dagokiona.
1. (ekonomia) izena · Enpresa, erakunde, sektore ekonomiko, eskualde nahiz herrialde bateko ekonomiaren berri ematen duen magnitude edo neurketa.
1. (fisika) izen · Fenomeno fisiko bat neurtuz edo horren ezaugarri bat kalkulatuz definitzen den propietatea.
1. izen · Gordetzean leku gutxiago hartu eta garraiorako erosoagoa izan dadin, hankak gaineko oholara makurtzen diren mahaia.
1. (informatika) izen · Esklusiboki mahaigaineko konputagailu eta konputagailu eramangarrietarako, telefono adimendunak eta tabletak baztertuz, garatutako programa informatikoa.
1. (informatika) izen · Mahai baten gainean edukitzeko diseinaturik dagoen ordenagailua, berez eramangarria ez dena.
1. (hizkuntzalaritza) izena · "Gu", "gure" eta pluraleko lehenengo pertsona adierazten duten beste hitzak solemnitatezko hitzaldietan erabiltzeko modua, norberaren duintasuna eta irmotasuna adierazi nahian.
1. (kimika) izena · Energia-maila.
1. (enpresa) izen · Enpresa edo beste erakunde batek eman dituen mailegu eta antzeko finantzaketa-tresnen bolumen edo guztizko zenbatekoa.
1. (biblioteka) izena · Liburutegi eta antzekoetan, liburuak, diskoak edo bestelako artikuluak pertsona partikularrei maileguan uzteko eskaintzen den zerbitzua; horretarako antolakuntza eta azpiegitura.
1. (estatistika) izen · Datu-banaketa batean, aldagaiaren balio bakoitza agertzen den aldi kopurua.
1. (estatistika) izen · Datu-banaketa batean, aldagaiaren balio bakoitza, maiztasun metatuetan ez bezala beste balioekin bildu gabe, agertzen den aldi kopurua.
1. izena · Datuen banaketa estatistiko batean, balio edo kategoria bakoitza agertu edo gertatzen den aldi kopurua edo maiztasuna, bereziki itxarondako maiztasunarekin kontrajarrita aipatzen dena.
1. (estatistika) izen · Datu-banaketa batean, aldagaiaren balio bakoitza hartzen duten datuen kopurua, portzentaje edo proportzio gisa adierazita.
1. (estatistika) izen · Datu kuantitatiboen banaketa batean, aldagaiaren balio bakoitza edo hori baino txikiagoak direnak agertzen diren aldi kopurua.
1. (estatistika) izen · Aldagai estatistiko batek har ditzakeen balio edo modalitate desberdinetarako maiztasunak zehazten dituen adierazpidea, taula bidez edo grafikoki.
1. (ingeniaritza) izena · Motor elektriko baten abiadura elikatze-parametroen bitartez aldatzen duen gailua.
1. (estatistika) izen · Histograma edo maiztasunak irudikatzen dituen beste edozein grafikotan maiztasunak adierazten dituen lerroa leunduz sortzen den kurba.
1. (estatistika) izena · Histograma zutabeak lerro batez lotuz eratzen den diagrama estatistikoa, aldagaiaren ibiltartean zehar maiztasunen banaketa adierazten duena.
1. (estatistika) izen · Aldagai estatistiko bati buruzko datuek hartzen dituzten balioak eta horien maiztasunak, haiek agertzen diren aldi kopurua alegia, azaltzen dituen taula ordenatua.
1. (informatika) izena · Prozesagailuak aginduak exekutatzeko behar diren zuzeneko aginduak emateko lengoaia edo kodea.
2. (matematika) izena · Makina-lengoaian idatzitako kode-multzoa.
1. (informatika) izena · Prozesagailuak zuzenean jaso eta exekutatu egiten dituen aginduak ezartzen dituen lengoaia edo kodea.
1. (etxeko bizitza) izena · Bigungarri gisa barruan elkarri loturiko malguki-sistema bat duen koltxoia.
1. Orrialde berria
2. aditz · Begietatik malkoak isuri.
1. (enpresa) izen · Enpresa batean, epe laburreko jarduera ekonomikoa garatzeko behar den finantzazio iraunkorra, aktibo korronteari pasibo korrontea (epe laburreko zorrak, alegia) kenduz kalkulatzen dena.
1. (enpresa) izena · Azpiegitura, instalakuntza eta ekipamenduaren erabilera eta funtzionamendu egoki eta iraunkorra ziurtatzeko garatzen diren aldiroko ekintza prebentiboen multzoa.
1. (ekonomia) izen · Eskulana eta makinak baliatuz, lehengaiak eta bitarteko produktuak eraldatu egiten dituen industriaren sektorea.
1. (kartografia) izena · Espazio geografikoan gertatzen den fenomeno bat, hertsiki geografikoa ez dena, hala nola ekonomikoa, politikoa edo historikoa dena, espazioan nola banatzen den irudikatzen duena.
1. (adierazkorra) aditza · Sekulako balentriak edo lorpenak egin.
2. (adierazkorra) (ironia) aditza · Jokabide desegokia edo okerra izaten duen pertsona edo erakunde bati buruz, inoiz baino okerrago jokatu.
3. aditza · Fenomeno edo emaitza bat inoiz izan duen maila edo magnitude gorenera heldu.
1. aditza · Marka guztiak hautsi.
1. (estatistika) izena · Zorizko segida batean, aldi bakoitzeko emaitza diskretu gertagarri bakoitzaren probabilitatea aurreko aldiko emaitzaren mendean baino ez dagoen prozesu estokastikoa.
1. izena · Diagrama edo beste irudi batean gehienbat norabide bat adierazteko txertatzen den marra orokorrean zuzena, tarteka eten edo ebakiak dituena.
2. (garraioa) izena · Errepideetan bi errei edo gehiago bereizi eta haietatik bestera igaro daitekeela adierazten duena.
1. (irudizkoa) izen · Jokabide, ekintza edo erabaki bat onargarritzat hartu ahal izateko gainditu behar ez den muga.
1. (ekonomia) izena · Turismo-helmuga batzuetara jendetza erakarriz garatzen den turismoa, turistentzako ostatu, azpiegitura eta ikuskizun ugari eskaintzen duena, gehienetan ingurumenaren eta bertakoen kalterako.
1. (fisika) izena · Elementu kimiko batek bere nukleoan dituen protoi eta neutroi kopuruen batura.
1. (kimika) izena · Sistema isolatu batean garatzen den erreakzio kimiko arrunt batean, erreaktiboen masa eta produktuen masa berdinak direla baieztatzen duen lege zientifikoa.
1. (kimika) izen · Izaki bizidunen prozesu biologikoen ondorioz eratortzen ez den materia, eta prozesu fisiko-kimiko hutsez eraldatzen dena.
1. (biologia) izen · Organismo bizien nahiz hildako organismo bizidunen ehunen deskonposizio eta transformaziotik sortutako materia, karbono atomoz osaturiko molekulek osaturikoa.
1. (kimika) izena · Masaren kontserbazio-lege.
1. (aldaera) izen · Matrize bateko elementu adjuntuek edo kofaktoreek, dagokien elementuaren kokapenean jarrita, osatzen duten matrizea, A matrizerako Adj(A) adierazten dena.
1. (matematika) izena · Errenkada eta zutabe kopuru berdinak dituen matrizea.
1. (matematika) izena · Ekuazio linealen sistema batean, ezezagunen koefizienteak eta gai konstantea biltzen dituen matrizea.
1. (medikuntza) izena · Osasun-egoera kritiko edo larrian dauden pertsonen ardura hartzen duen medikuntzaren arabera, haien bizitza bermatu eta egoera kritikoari buelta ematea helburu duena.
1. aditzondo · Zeharo bustita.
1. izen propioa · Ameriketako Estatu Batuetan, XIX. mendean Misisipi ibaitik Ozeano Bareko kostaldera zabaltzen zen lurraldea, herrialdeko mugak zabaldu zituena.
2. izen propioa · Delako lurraldean garatutako kultura eta historia soziala, zentzu zabalenean.
1. izen propioa · Mendebalde Urrun.
1. (geografia) izena · Europako mendebaldean dauden herrialdeen multzoa, bereziki kostaldea Ozeano Atlantikoan dutenak, Eskandinavia eta Iberiar Penintsulako herrialdeak ezik.
2. (historia) izena · Gerra Hotzaren garaian, Altzairuzko oihalaren mendebaldean zeuden herrialdeen multzoa, bereziki NATO erakunde militarrean integraturik zeudenak.
1. (matematika) izen · Beste aldagai batek hartzen dituen balioen arabera aldatzen den aldagaia.
1. (geografia) izena · Mendi bateko pendiz edo aldatsa.
1. izen · Mendi bateko goi aldea, gailurra.
1. (kirola) izena · Errepideko txirrindularitzako proba batean, puntuagarriak diren mendateetatik lehenengo postuetan igarotzeagatik lortutako puntuen araberako sailkapena.
1. (zub) aditz · Falta izan.
1. izen · Lanpostu edo kargu bat betetzeko, aintzat hautagaien merezimenduak edo lorpen indibidualak baino kontuan hartzen ez dituen deialdi ireki eta publikoa.
1. (enpresa) izen · Enpresako produktuak eta zerbitzuak merkaturatzeaz eta marketinaz arduratzen den zuzendaritzaren arloa eta horri dagokion saila.
1. (enpresa) izena · Merkataritzako edonolako agiria, erositako salgaiak epemuga jakin batean ordaintzeko obligazioa dakarrena, hala nola ganbio-letra.
1. (ekonomia) izena · Bi herrialdeen arteko merkataritza-harremanen inguruan garatzen den gatazka, non beste herrialdetik datozen salgaiei muga-zerga, kuota eta legezko oztopo gehigarriak jartzen zaizkien.
1. (merkataritza) izen · Toki bakar batean produktu desberdinak eskaintzen dituzten saltoki edo denda batzuk biltzen dituen gune gutxi gorabehera zabala.
1. (ekonomia) izena · Esportazioak inportazioak baino handiagoak direnean gertatzen den egoera.
1. (enpresa) izen · Sektore ekonomiko batean, merkatu-kuota handiena duen enpresa.
1. (metrologia) izen · Metro bateko aldea duen karratuari dagokion azalera, bestelako azalerak neurtzeko unitate gisa erabili ohi dena.
1. izen · Metro bateko aldea duen karratuaren barneko azalera, orokorrean azalerak neurtzeko unitate gisa erabiltzen dena.
1. izen · Neurketa-zinta.
1. (geografia) izena · Kontinente mailan eragin ekonomiko, sozial eta kultural adierazgarria duen hiri handia, milioika biztanle biltzen dituena.
1. (medikuntza) izena · Osasun arloko profesional batek gorputza behatuz, ukituz, haztatuz, kolpekatuz eta auskultatuz egiten duen azterketa, sintomak atzeman eta diagnostikoa egitearren.
1. (estatistika) izena · Migrazioen ondorioz herri, eskualde edo herrialde batean izandako biztanleria-aldaketa, positiboa nahiz negatiboa izan daitekeena.
1. (informatika) izena · Prozesagailuari aginduak emateko erabiltzen den bitarteko lengoaia, makina-kodea baino maneiagarriagoa.
1. (anatomia) izena · Gorputzeko barrunbe batzuk biltzen dituen mintza, seruma jariatzen duena, hala nola pleura, peritoneo eta prikardioa gizakiaren kasuan.
1. (anatomia) izena · Kanpoko soinu-uhinak jasotzen dituen belarriko mintza, hartan bibazioak eragin eta belarriko hezurtxoetara transmititzen dituena.
1. izen · Hildako baten edo batzuen dolu eta omenezko ekitaldi kolektiboa, non bildurik dauden pertsonak denbora batez erabateko isiltasunean dauden hildakoak gogoratuz.
1. (estatistika) izena · Aldagai estatistikoaren beste balio guztiak baino maiztasun handiagoa duen balioa.
1. (estatistika) izena · Moda absolutua izan gabe, aldagai estatistikoaren inguruko balioek baino maiztasun handiagoa duen balioa.
1. (geologia) izena · Lurrazala, kontinentala nahiz ozeanikoa, eta goi mantua bereizten dituen muga, non handik behera uhin sismikoen abiadura nabarmen handitzen den.
1. (kimika) izena · Bi atomoz osaturiko molekula.
1. (kimika) izena · Elementu kimiko bakar batez osaturiko molekula.
1. (kimika) izena · Lotura kobalentez eratutrako molekula kimikoa.
1. (kimika) izena · Molekula substantzia egonkor baten zatikirik txikien gisa ulertuz, atomo bakar batez osaturiko molekula, hala nola gas nobleetako bakoitzak osatzen duena.
1. (kimika) izena · Molekula substantzia egonkor baten zatikirik txikien gisa ulertuz, bi atomok edo gehiagok osatzen duten molekula.
1. (kimika) izena · Lau atomoz osaturiko molekula.
1. (kimika) izena · Hiru atomoz osaturiko molekula.
1. (estatistika) izena · Zorizko aldagai edo aldagai estatistiko batez mintzatuz, batezbestekorako distantziaren potentzia baten itxaropena edo batezbestekoa, banaketa estatistikoa ezaugarritzen duena.
1. (estatistika) izena · Parametroen estimatzaileak eratzeko metodoa, populazio-momentuak lagin-momentuekin berdinduz eta sortzen diren ekuazioetatik parametroak bakanduz.
1. (historia) izena · Botere absolutu edo erabatekoaz gobernatzen duen monarka.
1. (historia) izena · Errege edo ereginak botere guztiak, botere absolutua alegia, atxikitzen dituen erregimen politikoa.
1. (ekonomia) izena · Trukeak egiteko erabiltzen den diru-bitartekoa, bereziki balioak eta prezioak zehazteko herrialde batean edo batzuetan erabiltzen dena.
1. (estatistika) izen · Zoriz gertatzen diren fenomenoak simulatzeko teknika, zorizko zenbakietatik probabilitate desberdinen araberako emaitza artifizialak sortzea helburu duena.
1. (enpresa) izena · Mozkinen gaineko zerga ordaindu ondoren geratzen den mozkinen zenbatekoa, aurreko ekitaldietako galerak konpentsatu, erreserbak osatu nahiz bazkideak saritzeko erabiltzen dena.
1. (estatistika) izena · Muturretan dauden datu kopuru jakinak ezabaturik kalkulatzen den batezbestekoa, bereziki datu atipikoen eragina saihestearren.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Noraino galderari erantzuten dion kasu gramatikala.
1. (geografia) izena · Bi eremu edo eskualde banatzen dituen mugak lurraldean osatzen duen lerro jarraitua.
1. (ekonomia) izena · Herrialde batean atzerritik inportatu eta atzerrira esportatu egiten diren produktuei ezartzen zaien zerga.
1. adjektiboa · Herrialde desberdinen artekoa dena, herrialde bateko mugak gainditzen dituena; herrialde desberdinetako erakundeak biltzen dituena.
1. (matematika) izen · Zenbaki osoen multzo baterako, zenbaki guzti horien zenbaki multiploak diren zenbaki guztietan txikiena, bereziki zatikien arteko batuketa eta kenketetan erabiltzen dena.
1. (matematika) izena · Egoera jakin batean aintzat hartutako elementu guztiek osatzen duten multzoa; delako elementu guztien zerrenda.
1. (literatura) izena · Kontakizunaren haria denborazko ordenari jarraitzen ez dion narrazioa.
1. (geografia) izena · Bi nazio edo herrialde banatzen dituen muga geografikoa.
1. izenlagun · Nazio baten maila gainditu egiten duena; nazio batzuk batera biltzen dituena.
1. aditzondo · Negarrez, biziki eta gogotik.
1. aditzondoa · Negar asko eginez.
1. aditzondo · Negarrarekin batera zotin, zinkurin edo intziri eginez.
1. aditz · Negarrez hasi, bat batean eta ustekabean.
1. (enpresa) izena · Negozio edo jarduera ekonomiko jakin batean, enpresa batek sektore horretan kokatu, lehiakideei aurre egin, jardun eta garatzeko ezartzen dituen helburuetarako ekinbidea.
1. (enpresa) izen · Negozio edo enpresa baten kudeaketa eta kontrolaren ardura hartzen dituen profesionala.
1. izen · Negu gorria, neguaren gogorra.
1. aditzondoa · Oso nekatuta.
1. (nekazaritza) izena · Ingurumena zainduz garatzen den nekazaritza-sistema, ongarri eta tratamendu fitosanitario naturalak baliatzen dituena.
1. (biologia) izena · Gorputza larrialdietarako prestatzen duen nerbio-sistemaren atala, horrelakoetan besteak beste adrenalina jariatu, bihotza azkartu eta muskulu lisoak uzkurtzeko funtzioa duena.
1. izen · Neska nerabe edo oso gaztea.
1. izen · Luzerak neurtzeko zinta edo xingola gradutua, luze eta malgua, gehienetan biribilgarria.
1. aditzondo · Gehiegiz, tamaina, kopuru edo distantzia egokia baino gehiago.
1. esaera · Norbera lan batean batere trebea ez dela adierazteko.
1. (adierazkorra) aditz · Bakoitzak bere interesen alde jokatu.
1. (estatistika) izen · Obesitatea, definizio zehatz baten arabera, pairatzen duten gizabanakoen portzentajea populazio batean, maiz eskualdearen, sexuaren eta adinaren arabera bereizita.
1. (enpresa) izena · Obligazio edo epe luzerako zor-tituluen eskaintza, kopuru handitan.
1. (erlijioa) izena · Jesus Nazaretekoaren miraria, non bost ogi eta bi arrainetatik hura jarraitzen zuten jende talde bati jaten eman zion, haietatik ogi eta arrain ugari sortuz.
1. (erlijioa) izena · Itun Berrian kontatzen den Jesusen miraria, bost ogietatik jende talde handi bati jaten emateko adina ogi sortu zuenekoa.
1. izena · Ondorio kaltegarriak ekartzen dituen ohitura eta beraz baztertu beharrekoa.
1. (literatura) izena · Herrialde edo herri bateko giroa, ohiturak eta morala islatzea helburu duen eleberri estiloa, bereziki XIX. mendean garatu zena.
1. (zuzenbidea) izena · Denboraren poderioz finkatzen joan eta zuzenbidean iturri gisa aplikatzen diren ohitura eta usadio juridiko idatzi gabeen multzoa.
1. (fisika) izena · Zirkuitu elektriko batean, korrontearen intentsitatea tentsio elektrikoarekin proportzionala eta erresistentzia elektrikoarekin alderantziz proportzionala dela ezartzen duen lege fisikoa.
1. izen · Gertakari edo pertsona konkretu batek une batean masa-hedabideek plazaratzen dituzten mezu eta diskurtsoetan izan duen eragin edo presentzia.
1. izen · Hotz, izu edo zirrara sentitzean azaleko biloa zutitzearen erreakzio fisiologikoa.
1. (kirola) izena · Oinez edo korrika egin beharreko lasterketa mota.
1. (ekonomia) izena · Gizarte Segurantzako prestazioen zenbatekoa kalkulatzeko oinarri gisa erabiltzen den kopurua, kotizazio-oinarritik kalkulatzen dena.
1. (zuzenbidea) izena · Herentzia batean biltzen diren ondasun, eskubide eta obligazio guztien titularra dena.
1. (zuzenbidea) izena · Oinordetzaz eta herentziaz aritzen den zuzenbidearen adarra.
1. izena · Oliba berde baten kolorea.
2. adjektiboa · Delako kolorea duena.
1. esaera · Jaten ari den pertsona talde bati otordu goxo eta osasuntsua opatzeko.
1. (estatistika) izen · Ekoitzitako edo erositako produktu-unitateen lote baten gainean egindako laginketa, zeinaren bitartez lotea onartu edo errefusatu behar den erabakitzen den.
1. (zuzenbidea) izena · Ondasun higiezinekin, hala nola etxe eta lursailekin osatzen den ondarea.
1. (enpresa) izen · Enpresaren ondarea jasotzen duen kontabilitate-kontuetako bakoitza, ondasun, eskubide edo obligazio bat jasotzen duena.
1. (matematika) izena · Erpina eta alde bat partekatzen duten angelu bietako bakoitza.
1. aditza · Nahasmendu eta arazoen ondoren, normaltasunera itzuli.
1. (enpresa) izena · Bere produktuak eta zerbitzuak webgune edo Internet-eko plataforma baten bitartez saltzen dituen denda.
1. izen · Webgune baten bitartez eta telekomunikazio teknologiak erabiliz saltzen duen denda, denda fisikoa ez bezala.
1. izen · Parametro ziurgabe edo zorizkoak dituen optimizazio matematikoaren aldaera.
1. aditzondo · Duela denbora gutxi.
1. (finantzak) izena · Erositako produktuak eta zerbitzuak ordiandu eta zorrak kitatzeko erabiltzen diren tresna edo moduetako bakoitza.
1. (informatika) izen · Une bakoitzean pertsona bakar batek erabil dezakeen ordenagailua, pertsona arrunt baten beharretarako ekoitzi eta moldatutakoa.
1. (matematika) izena · Ekuazio-sistemak ebazteko teknika, non ezezagunak bakandu eta horren balioak beste ekuazioetan ordezkatzen diren banaka, azken ezezagunaren soluzioa eta atzera beste soluzioak ere lortzeko.
1. (enpresa) izena · Lanaldia hasi eta bukatzeko orduak eta lan denbora zehaztasunez finkatzen ez dituen lan ordutegia.
1. aditzondo · Iraganeko une batetik aurrera gaur egunera arte.
1. aditzondo · Aurretik aipatutako gertaera izan zen unetik aurrera.
1. (garraioa) izena · Bereziki paletetan jarritako zamak biltegi baten barruan garraiatu eta pilatzeko edota beste ibilgailu batera igo edo handik jaisteko erabiltzen den ibilgailu motorduna.
1. (administrazioa) izena · Kide batzuek, kolegio moduan, osatzen duten erakundea, hari emandako eskumenen alorrean jarduten duena.
1. esaera · Guztia ona edo bikaina izaten ez dela adierazteko; gaztelaniarekiko hitz-jokoa ere bada, gaztelaniazko "oro" urre baita euskaraz.
1. esaera · Zerbain baloratzean, dena ez dela ona eta alde txarrak ere badaudela adierazteko.
1. izena · Iraganeko urteurren edo egungo gertaera edo ospakizun berezi baten oroigarri moduan plazaratzen den txanpona.
1. (medikuntza) izena · Osasungintzan diharduen langile tituludun edo trebatua.
1. (medikuntza) izena · Gaixotasunak prebenitu eta orokorrean biztanleriaren osasuna bermatzeko kondizio fisiko eta psikosozialen multzoa.
2. (medikuntza) izena · Delako kondizioak bermatzen dituzten ekintza eta jardueren multzoa.
3. (medikuntza) izena · Gaixotasunak nola prebenitu eta biztanleriaren osasun orokorra nola zaindu ikertu eta garatzen duen jakintza-arloa.
1. (medikuntza) izena · Pertsona jakin bati edo populazioari orokorrean osasun arazoak prebenitu, diagnostikatu eta tratatzeko osasun arloko profesionalen eskutik eskaintzen zaion zerbitzua.
1. aditza · Osasunez urratu.
1. (aldaera) aditza · Osasunez urratu.
1. aditza · Erosi berri den zerbait estrenatzerakoan, horri probetxua aterako zaiola opatzeko.
1. (historia) izen · New Yorkeko burtsan Depresio Handia abiarazi zuen 1929ko krak edo beherakada handia gertatu zen eguna, 1929ko urriaren 24an.
1. izen · Garizuma aurreko osteguna, inauteri-ziklo horretako lehen eguna dena.
1. (matematika) izena · Kartesiar diagrama batean, koordenatuen jatorritik luzatzen den ardatz horizontala, non x balio edo abzisa ezberdinak kokatzen diren.
1. (kirola) izena · Pista batean tarteka jarritako oztopoak, hala nola hesiak eta urez beteriko lubanaroak, gainditu behar diren oin-lasterketa.
1. (estatistika) izen · Gizabanako-talde jakin bati denboran zehar une desberdinetan jasotako datuetako bakoitza.
1. izena · Tarteka lerro zuzen horizontalak edo laukiak inprimaturik dituen papera, lerro edo lauki horiei jarraiki zuzen idazteko erabiltzen dena.
1. (bulegoa) izen · Paperak gordetzeko zorro laua, kartulina, kartoi edo plastikozkoa.
1. (fisika) izena · Atomoa baino txikiagoak diren partikulak, atomoaren barnean daudenak, hala nola protoiak, neutroiak eta elektroiak, edota erradiazio eta bestelako fenomeno fisikoek sortutakoak.
1. (enpresa) izena · Enpresa batek epe luzera, urtebetetik gorako epemugarekin, dituen zorren multzoa eta horien zenbatekoa; delako zorrek osatzen duten pasiboko ondare-masa.
1. (enpresa) izena · Enpresa edo sozietate bati buruz, epe laburreko zorren multzoa eta horien zenbatekoa; zor horiek osatzen duten pasiboaren atala.
1. (kimika) izena · Substantzia baten kontzentrazio jakin, zehatz eta egonkorra duen disoluzio kimikoa.
1. aditzondoa · Patxadan.
1. aditzondoa · Patxadan.
1. (medikuntza) izena · Minbizia duen gaixoa, osasun-sisteman artatzen ari dena.
1. (estatistika) izena · Kontingentzia-taula batetik abiaturik, bi aldagai kualitatiboen arteko asoziazioa neurtzen duen koefiziente estatistikoa.
1. (estatistika) izena · Banaketa estatistiko baten kurtosi edo zorroztasuna neurtzeko estatistikoa, laugarren mailako momentu zentrala zati laura jasotako desbideratze estandarra eginez kalkulatzen dena.
1. (ekonomia) izena · Herrialde edo eskualde bateko biztanleetako bakoitzak urteko jasotzen duen batez besteko errenta.
1. (matematika) izen · Elementu desberdinen zerrenda bat ordenatzeko eretako bakoitza.
1. (matematika) izen · Elementu multzo bat zirkulu baten inguruan ordenatzeko eretako bakoitzak, osaturiko zirkuluaren biraketak elementu horien ordena aldatzen ez duela aintzat harturik.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Predikatu eta beraz aditz forma bakarra duen perpausa.
1. (zuzenbidea) izena · Gizabanako bakoitza, indibiduala, eskubide eta obligazioen subjektua den aldetik.
1. (enpresa) izena · Langileak kontratatuta izateagatik ordaindu beharreko soldata, gehigarri eta gizarte kotizazioen multzoa.
1. (biologia) izena · Laborategietan mikroorganismoen ugalketarako, ehunen hazkuntzarako edota horien laginak gordetzeko erabiltzen den beira edo plastikozko ontzi biribil lau estalkidun eta sakonera txikikoa.
1. (geologia) izena · Bitarteko eta teknologia konplexuak erabiliz erauzten den petrolioa, bereziki hondar bituminosoetatik eta eskistoetatik erauzten dena.
1. izena · Bitarteko eta teknologia konbentzionalak baliatuz, hain zuzen ere putzu arruntetatik, erauzten den petrolioa.
1. (nautika) izena · Petrolioa garraiatzeko diseinaturiko ontzia.
1. (haur-hizkera) esaera · Igarkizun bat esaten hastean aipatzen den formula.
1. (geometría) izena · Erpina behe aldean eta oinarri goi aldean duen piramidea.
2. (estatistika) izena · Biztanleria-piramide bateza mintzatuz, oinarri estua eta gailur zabala duena, populazio gaztea populazio zaharra baino txikiagoa denean gertatzen dena.
3. (kazetaritza) izena · Bereziki kazetaritzan erabiltzen den kontaketa-teknika, gertakari baten nondik norako nagusiak hasieran azaldu eta gero xehetasunak kontatzera igarotzen dena.
1. (matematika) izena · Piramide baten oinarriaren eta horren alboko aldeak ebakitzen dituen plano baten artean dagoen gorputz geometrikoa.
1. (enpresa) izena · Enpresak epe luzera ezarri dituen helburuak biderati eta lortzeko baliabideak, erabakiak eta ekintzak zehazten dituen agiria.
1. (enpresa) izen · Finkatutako helburuak betetzeko, burutu beharreko operazio edo ekintzak ezartzen dituen plana, bereziki epe laburrera garatzen dena.
1. (enpresa) izena · Helburu orokorrak finkatu eta horretarako behar diren estrategia edo erabaki orokorrak ezartzen dituen plangintza-mota.
1. (enpresa) izen · Beste helburu orokorrago batzuk lortzeko zehaztu diren bitarteko helburuak eta ekintzak zehazten dituen plangintza-mota, plangintza estrategikoa baino zehatzagoa.
1. izena · Osotasun bateko alderdi guztiak aintzat hartzen dituen ikuspuntua.
1. (pluralean) izena · Ezkonduriko bikote baten ezkondu zireneko hirurogeita hamabosgarren urteurrena eta horren ospakizuna.
1. (matematika) izena · Alde guztiak eta haien arteko barne angeluak berdinak dituen poligonoa.
1. (matematika) izena · Elkar ebakitzen ez duten zuzenkiek osatu eta barnean hutsunerik ez duen poligonoa.
1. izena · Ura baliabide gisa, gizakiaren behar fisiologiko nahiz ekonomikoetarako, zuzendu eta garatzen duen politika edo kudeaketa.
1. (geografia) izena · Lurraren hego poloa edo hegoburua.
1. esaldiak · Lapurrek hiltzeko mehatxupean dirua entregatzeko erabiltzen duten esaldia.
1. (erlijioa) izena · Apezpiku edo artzapezpikua.
2. (lokuzioa) izena · Aita santua.
1. (erlijioa) izena · Aita Santuaren ohorezko titulua.
1. (estatistika) izena · Haren elementuak edo unitateak banan-banan zerrendatu daitezkeen populazio estatistikoa.
1. (estatistika) izena · Populazio oso gisa hartzen den datu multzo bateko bariantza.
2. (estatistika) izena · Populazio bateko bariantza, parametro ezezagun gisa lagin-bariantzaren bitartez estimatu ohi dena.
3. (estatistika) izena · Probabilitate-eredu bateko bariantza.
1. (estatistika) izena · Populazio edo eredu estatistiko bat ezaugarritzen duten eta formula estandar baten arabera kalkulatzen diren balio ordenatuetako bakoitza.
1. izena · Itsas edo ibai-portua duen hiria.
1. izena · Portu, ubide eta antzeko eremu arriskutsuetan ontziak gidatzen dituen profesional berezitua.
1. (nautika) izena · Portuko gidarien, hots, portu eta antzekoetan ontziak gidatzen dituzten profesional berezituen lanbidea.
1. aditza · Huts egin, porrot egin.
2. (bertsolaritza) izena · Errima errazegiko bertsoa bota.
1. izena · Kotoizko praka sendoak, orokorrean urdinak, jatorrian Ameriketako ganaduzaleek janzten zituztenak baina egun mundu zabalean jantzi informal gisa erabiltzen direnak.
1. (irudizkoa) aditzondo · Oso harro eta pozik.
1. (enpresa) izena · Langileak lanean diharduen bitartean lanbidea irakastea helburu duen iraupen mugatuko lan-kontratua.
1. (zuzenbidea) izena · Espainiako lan-legerian 2012tik erregulatutako iraupen mugatuko lan-kontratua, lanbide bat ikasten ari diren pertsonei zuzendua.
1. (ekonomia) izena · Ondasun baten prezioa beste ondasun prezioa zatituz kalkulatzen den balioa, bata bestea erlatiboki edo ehunekotan zenbat garestiagoa edo merkeagoa den erakusten duena.
1. (ekonomia) izena · Inflazioaren efektua ezabatu zaion prezioa.
1. (ekonomia) izena · Une bakoitzean ordaindu beharreko prezioa, inflazioak eragindako prezio-igoerak barneharturik.
1. (enpresa) izena · Merkatu batean, produktu edo zerbitzu homogeneo bati buruz beste prezioak baino txikiagoa den prezio bat egotearen fenomenoa; delako prezioa eskaintzen duen enpresaren egoera.
1. (fisika) izena · Beira edo plastikozko objektua, maiz poliedro formakoa, argia errefraktatu, islatu edo sakabanatu egiten duena.
1. (matematika) izena · Alboko alde laukizuzenak dituen prisma eta beraz alboko aldeen eta oinarrien arteko angelu zuzenak dituena.
1. (hezkuntza) izena · Gainditzen ez duten hautagaiak hurrengo probetarako bazterturik uzten dituen proba edo azterketa.
1. (hezkuntza) izen · Ezagutzak eta trebetasunak ebakuatzeko diseinaturiko proba edo azterketa, non galdera bakoitzari erantzun garbi eta zuzenak dagozkion.
1. (estatistika) izena · Probarako estatistikoari buruzko probabilitateak zehazki kalkulatzen dituen proba estatistikoa, lagin tamaina handia edo bestelako baldintzak suposatu gabe.
1. (estatistika) izena · Bayes-en teoreman oinarrituta, parametro estatistiko ezezagunei buruzko probabilitateetatik abiaturik, haiek eskuratu diren datuen arabera moldatuta eskuratzen diren probabilitateetako bakoit
1. (estatistika) izena · Aldi batzuetan zehar, gertaera bat gauzatu edo balio jakin bat suertatu den aldi kopuruaren proportzioa.
1. (estatistika) izena · Saiakuntza edo behaketa errepikatu batean gertaera jakin bat gauzatzen den aldi kopuruaren proportzioaren bitartez kalkulatzen den probabilitatea.
1. (estatistika) izena · Zorizko gertaera baten probabilitatea hura agertzen den aldi kopuruen proportzio gisa hartzen duen probabilitatearen interpretazioa.
1. (estatistika) izena · Zorizko gertaera baten maiztasun erlatiboa edo hura agertzen den aldien proportzioa, gertaera horren probabilitate gisa hartzen dena.
1. (estatistika) izena · Zorizko saiakuntza bateko kasu gertagarri guztietatik, gertaera jakin bat emaitza edo ondorio duten aldeko kasuen proportzio gisa kalkulatzen den probabilitatea.
1. (estatistika) izena · Gertaera bati buruz, hartaz duen ziurgabetasuna nahiz uste eta sinesmenen multzoa kontuan harturik, subjektu batek zenbatetsi edo estimatu egiten duen probabilitatea.
1. (estatistika) izen · Populaziotik lagineko elementuak zoriz edo ausaz aukeratzen dituen teknika eta metodoa.
1. (estatistika) izena · Probabilitatearen eta zorizko fenomenoen eraketa matematikoa latzen duen matematikaren adarra, estatistikaren oinarri gisa erabiltzen dena.
1. (estatistika) izen · Lagin bateko elementuak populaziotik probabilitate batzuen arabera, gehienetan zoriz edo ausaz, hautatzen dituen prozedura eta teknika.
1. (estatistika) izena · Proba estatistiko bat garatzeko erabiltzen den estatistikoa.
1. (estatistika) izen · Lurralde bateko populazio edo biztanleriaren eta horren ezaugarrien bilakaerari buruz egiten den aurreikuspena, datu historikoetan oinarrituta.
1. (zinema) izena · Zinema-areto bateko gela itxia, non proiekzio-tresnak kokatu eta maneiatzen diren, irekidura batetik irudiak aretoko pantailan proiektatzeko.
1. (matematika) izena · Bi magnituderen arteko erlazio kuantitatibo mota, non magnitude batek balio jakin batez biderkatzen denean, beste magnitudea balio berdinarekin zatitzen denean.
1. (logika) izena · Egia, faltsua edo probabilitate balioa ezartzen funtzioaren input edo sarrera den aldagaia.
1. (matematika) izena · Zirkulu, esfera edo n-esfera bateko puntu bateko aurkako puntua.
1. (estatistika) izena · Populazio bateko parametro bat estimatzeko modua, estimatzaile bat harturik, horren balioa kalkulatu eta parametroaren estimazio gisa hartzen duena zuzenean.
1. (estatistika) izen · Bi aldagairi buruzko baterako datuak kartesiar diagrama batean puntu banaz irudikatzen dituen diagrama estatistikoa, aldagaien arteko korrelazioa esploratzeko erabiltzen dena.
1. (kirola) izena · Errepideko txirrindularitzako proba batean, tarteko eta amaierako helmugetatik lehenengo postuetan igarotzeagatik lortutako puntuen araberako sailkapena.
1. izena · Gertuko puntuen segida, eta inprimaki batean bete beharreko hutsuneak, diagrama batean norabideak edota paper bat nondik moztu behar den adierazteko erabiltzen dena.
1. aditz · Zerbait marmarka eta modu txarrean esan, haserre eta sumina adieraziz.
2. aditz · Iseka egin, trufatu.
1. aditzondo · Biraoka edo maldizioka.
1. (matematika) izena · Tarte itxiko funtzio jarraitu batek muturretako balioak berdinak baditu, tarte barruan deribatu nuluko balioren bat badela frogatzen duen teorema, mutur erlatiboak aurkitzeko baliatzen dena.
1. izena · Rolle-ren teorema.
1. (matematika) izena · Ekuazio linealen sistema baten bateragarritasuna horren koefizienteen matrizearen eta matrize zabalduaren heinak alderatuz zehazten duen teorema.
1. (informatika) izen · Tapiz moduko azalera txikia, horren gainean ordenagailuaren sagua erosotasunez eta zehaztasunez maneiatzeko erabiltzen dena.
1. aditzondo · Era ordenatuan, gauza multzo bat gauzatu edo gertatu ahala.
1. (kirola) izena · Kirol-proba bateko sailkapen garrantzitsuena, irabazlea zein den ematen duena.
2. (kirola) izena · Partikularzki, txirrindularitza-proba batean, txirrindulariak helmugara heldu diren denboraren araberako sailkapena.
1. (estatistika) izena · Aldagai estatistiko kuantitatibo batez mintzatuz, datuen arteko distantzia edo, zehazkiago, datuak zentro-neurri batetik orohar zenbat desbideratzen diren adierazten duen neurri estatistikoa.
1. (geologia) izena · Bertara isurtzen diren urek irteerarik ez duten sakonunea.
1. izen · Kaleko salmenta.
1. (arrantza) izena · Itsaso zabaleko sakonera handietan erabiltzen den sarea, arraste modalitatean, inbutu forma duena.
1. (teknologia) izena · Telekomunikazio-sare batez mintzatuz, hartara konektatzeko murrizketak edo baldintzak ezartzen dituena.
2. izena · Ikastetxe edo osasun-zentroei buruz, jabetza pribatukoak diren zentroen multzoa.
1. izen · Bi datu era gurutzatuan emanda, lerro horizontal eta bertikaletan jarririk hurrenez hurren, lerro horiek ebakitzen diren gelaskan haiei dagokien informazio edo balio bat azaltzen duen taula.
1. (aldaera) izen · Sarrera biko taula.
1. (matematika) izena · Hirugarren mailako matrize karratu bateko determinantea modu sinple eta errazean kalkulatzeko erregela.
1. (matematika) izena · Algoritmo batez sorturiko ustezko zorizko zenbakia.
1. izen · Denetariko gauzen multzoa, nahaste-borrastea.
1. izen · Toki edo eskualde batean urtaro bakoitzean laboratzen den eta eskuragarri dagoen elikagaia.
1. (geografia) izen · Hiri handiago baten ondoan eta haren eraginpean dagoen hiria.
1. (biologia) izena · Nerbio-sistema periferikoan, axoi edo nerbio-zuntzak mielinaz estaltzea helburu duen zelula.
1. (matematika) izen · Ondoz ondoko termino edo elementuen arteko kendura konstantea duen zenbaki-segida; adibidez, 1, 3, 5, 7, ...
1. (ekologia) izena · Ekosistema bateko bilakaera naturala, bereziki inguruen eraldatu batean sartzen eta batzuk beste batzuk ordezkatzen doazen espezieei dagokienean.
1. (matematika) izen · Ondoz ondoko termino edo elementuen arteko zatidura konstantea duen zenbaki-segida; adibidez, 1, 3, 9, 27, ...
1. (estatistika) izena · Maiztasun-banaketa bateko kategoria edo balioak zirkulu bateko kolore desberdinetako sektoreetan haien maiztasunen arabera banatzen dituen diagrama.
1. izena · Emakumeak, orokorrean.
2. izena · Emakumeari dagozkion ezaugarri anatomiko, fisiologiko eta psikologikoen multzoa.
1. izena · Gizonak, orokorrean.
2. izena · Gizonari dagozkion ezaugarri anatomiko, fisiologiko eta psikologikoen multzoa.
1. (sexologia) izena · Sexu-praktikak egiteari, orokorrean edo haietako mota batzuk soilik, uzten zaioneko egoera eta denbora.
1. izena · Pertsona baten gorputza haren baimenik gabe baina aldi berean indarkeriarik eta intimidaziorik erabili gabe norberaren sexu-gogoa betetzeko erabiltzea.
1. (zuzenbidea) izena · Pertsona bati haren onespenik gabe beste batek egiten dion kutsu sexualeko ekintza edo jokabidea, haren sexu-askatasunaren aurkakoa, indarkeriazkoa izan ala ez.
1. (sexologia) izena · Sexu-erakarmena zein sexuko pertsonengan sentitzen den.
1. (estatistika) izen · Tartetan bildutako datuen estatistikoak klase-marka harturik kalkulatzen direnean proposatzen den kalkulu-zuzenketa.
1. (matematika) izen · Irudi geometriko simetriko batean, puntu simetrikoak distantzia berera uzten dituen lerroa, halako eran non irudia ardatz horren inguruan biratuz gero, irudia ez den aldatzen.
1. (medikuntza) izena · Amak haurdunaldian alkoholdun edariak kontsumitzearen ondorioz fetoarengan eta, jaio ondoren, haurrarengan sortzen diren nahasmendu fisiko eta psikikoen multzoa.
1. (medikuntza) izena · Hormonak jariatzen dituzten gorputzeko organoen multzoa.
1. (ipar) aditza · Zerbait ikusteko begiak hartan finkatu.
1. izena · NaCl formula duen konposatu kimikoa, gatz arruntaren osagai nagusia dena.
1. aditzondo · Aipatu den kasuan bakarrik eta beste inongo kasutan ez.
1. izena · Hots-kutsadura.
1. (enpresa) izena · Langile baten soldata gordin edo osoari berari ordaintzea dagozkion zerga atxikipenak, kotizazio sozialak eta beste kuota administratiboak kendu ondoren jasotzen duen diru-zenbatekoa.
1. (enpresa) izena · Langileak bere lanaren ordainsari moduan jasotzen duen guztirako soldata, horri kendu beharreko kotizazio sozialak eta zerga atxikipenak barne.
1. (enpresa) izena · Kopuru absolutuan urte batetik bestera edo epe luzean zehar igotzen ez den soldata eta beraz inflazio-egoeretan langilearen erosteko ahalmena kaltetzen duena.
1. (enpresa) izena · Soldata garbi.
1. (enpresa) izena · Produktibitatea gehitzearen trukean bere soldata gehitzeko langileari eskaintzen zaion aukera.
1. (ekonomia) izena · Soldataren baten trukean egiten den lana; horri dagokion harreman ekonomiko eta juridikoa.
1. aditzondo · Guztiz harrituta.
1. (enpresa) izena · Enpresek eta orokorrean merkataritza-sozietateek ekitaldi ekonomiko batean zehar lortutako mozkinengatik ordaindu beharreko zerga, mozkin horien portzentaje moduan kalkulatu ohi dena.
1. (enpresa) izena · Sozietateen gaineko zerga.
1. (nazioartekoa) izena · Une jakin batean dagoen egoera eta inguruabarren multzoa.
1. (estatistika) izena · Kanpai itxurako probabilitate-banaketa simetrikoa, banaketa normalaren antzekoa, populazio normal baten bariantza ezaguna ez denean estatistiko baten lagin-banaketa gisa agertzen dena.
1. (estatistika) izena · Lagin-tamainatik abiaturik histograma eratzeko tarte kopuru egoki bat ematen duen formula (Herbert Sturges, 1926).
1. aditza · Sua piztu.
2. aditza · Tiro egin.
1. izena · Su egiteko tresna txikia, janaria berotzeko erabiltzen dena.
1. (ekonomia) izena · Zerga bat ordaintzeko obligazioa duen pertsona.
1. (medikuntza) izena · Sudur-bestibuluko infekzio bakterianoa.
1. (anatomia) izena · Sudur-hobiko kanpoko zatia; sudur-zuloetarako sarrera.
1. izena · Sudur handia duena.
1. (anatomia) izena · Sudurraren barnealdeko barrunbeetako bakoitza, sudur-trenkadak bereizten dituena.
1. (anatomia) izena · Sudur-hobiaren barruan luzatzen diren hezurrezko orri edo gandor modukoak, mukosa mehe batez estalitakoak, hiru direnak gizakiaren kasuan, arnastutako airea epeldu eta garbitzeko eta usaintze
1. (anatomia) izena · Sudur-barrunbe biak bereizten dituen hezur eta kartilagozko pareta, goitik behera luzatzen dena.
1. (anatomia) izena · Sudurrean dauden irekigune bietako bakoitza.
2. (anatomia) izena · Sudurreko barrunbeetako bakoitza.
1. izena · Bi oxigeno atomok eta sufre atomo batek osaturiko gas koloregabe toxiko eta kutsatzailea, erupzio bolkanikoetan eta erregai fosilen errekuntzaren ondorioz sortzen dena.
1. (ekonomia) izena · Merkataritza-superabita.
1. (estatistika) izen · Aldagai kuantitatibo bati buruzko datuei aplikaturiko aldagai-aldaketa baten emaitza, 50 puntuko batezbestekoa eta 10 puntuko desbideratzea izan ditzan.
1. (medikuntza) izena · Inguruko pertsonek erretzen duten tabakoaren kea edo horren substantziak iraunkorki arnastea.
1. (zub) aditzondoa · Etenaldi edo pausurik gabe.
1. izena · Talde bateko kide guztiek helburu partekatu baten alde egiten duten lana.
2. (hezkuntza) izena · Ikasle zenbaitek osaturiko talde batek haien guztien parte-hartzearekin eta koordinaturik egiten duten txosten moduko lana.
1. (kirola) izena · Txirrindularitzan, txirrindulari-taldeen sailkapena, talde bakoitzeko txirrindulariak helmugara heldu diren denboren baturaren araberakoa.
1. izena · Tantaka gertatzen den jarioa.
1. izena · Likidoa tantaka isurtzeko beirazko tresna, batzuetan tantak erorarazteko estutu beharreko gomazko anpulua itsatsita duena.
1. (matematika) izena · Bi muturren arteko puntu guztiak biltzen dituen tartea, muturretako puntuak ezik.
1. (matematika) izena · Bi muturren arteko puntu guztiak biltzen dituen tartea, muturretako puntuak barne.
1. (estatistika) izena · Probabilitate-banaketa batean, batezbestekoaren inguruan probabilitate jakina hartzen duen tarte simetrikoa.
1. (estatistika) izena · Estimatzaile baten balioan oinarrituta parametro estatistiko ezezagun bati buruz kalkulatzen den tartea, konfiantza-maila jakina duena.
1. (matematika) izena · Tarte batean, bi muturren arteko distantzia edo diferentzia, finitua, infinitua nahiz zero izan daitekeena.
1. izena · Lasterketa batean eta bereziki txirrindularitzan, ibilbidean zehar dagoen helmuga partziala, haietatik lehenengo postuetan igarotzeagatik sariak, puntuak edo bonifikazioak ematen dituena.
1. (estatistika) izena · Klase-tartetan bildu diren datu kuantitatiboen maiztasun-banaketa estatistikoa.
1. (estatistika) izena · Bi aldagaik hartzen dituzten balio konbinazio guztietarako datu edo informaziorenb at ematen duela taula.
1. izen · Uhin-espektro edo seinale digital bakar batetik telebista-saioen segida bat igortzen duen hedabidea.
1. izen · Telebista-kanal batetik edo batzuetatik, telebista-saioen sorta jarraitu bat igortzen dituen enpresa edo erakundea.
1. (informatika) izen · Testu lau edo hutsez osaturiko fitxategi informatikoa, formato-markarik gabekoa eta karaktereak, espazio hutsak eta lerro-jauziak baino ez dituena eta maiz datu multzoak osatzeko erabilia.
1. (informatika) izen · Konputagailu batean testua osatzerakoan, testuari eransten zaion marka multzoa, tipografia, kolorea, tamaina eta abar irudikatzeko.
1. izena · Tiraderak baino ez dituen altzaria.
1. (adierazkorra) aditza · Edozein arazoren aurrean, baita txikienekin ere, larritu edo estutu.
1. (administrazioa) izena · Espainian, udalerri, probintzia eta uharte mailako erakunde publikoen multzoa, haien eskumeneko arloetan autonomoak direnak.
1. adjektiboa · Toki bati buruz, bertakoa edo berez dagokiona.
1. aditzondo · Toki edo gune bakan batzuetan.
1. (politika) izen · Erregimen politiko batetik bestera aldatzean edo hartan aldaketa sakonak daudenean gertatzen den trantsizio-prozesuan agintean dagoen gobernua, maiz behin behineko gobernua ere izaten dena.
1. (estatistika) izena · Egoera jakin batetik egoera jakin batera igarotzeko probabilitatea, Markov-en kateetan eta bestelako probabilitate-ereduetan erabiltzen dena.
1. (matematika) izena · Pareleloak ez diren bi aldeak berdinak, eta beraz lau angeluak ere berdinak, dituen trapezioa.
1. (estatistika) izen · Datu-multzo jakin eta konkretu bati aplikatzen zaizkion teknika edo prozedura estatistikoen multzoa, haietatik informazio jakingarria erauzteko asmoz.
1. (matematika) izena · Alde guztiak berdinak dituen triangelua, beraien artean 60 graduko aldeak osatuz.
1. (matematika) izena · Angelu bat zuzena duen triangelua.
1. (matematika) izena · Esfera bateko hiru zirkulu nagusiren ebaki-puntuek mugatzen duten barne azalera.
1. Angelu guztiak zorrotzak, 90 gradu baino txikiagoak alegia, dituen triangelua.
1. (matematika) izena · Angeluetako bat zuzena duen triangelua.
1. izen · Behin eta berriz zerbaiten kontra kolpe ematean sorrarazitako soinua adierazteko.
2. izen · Partikularzki, trena trenbide gainean pasatzean sortutako hotsa.
1. aditz · Ibilian beste zerbait edo norbait jo.
1. (turismoa) izena · Turistak jasotzeko prestaturik dituen tokia, horretarako ostatuak, ikuskizunak eta bestelako azpiegiturak eskaintzen dituena.
1. interjekzioa · Haserrea edo egonezina adierazteko.
1. izena · Gogoz egiten den txalo oparoa, norbait zoriondu edo hari mirespena erakusteko egiten dena.
1. izena · Bildutako jende-multzo batek aurrean duen beste pertsona edo talde bat omentzeko eta zoriontzeko egiten duen txalo-saio ugaria.
1. (kirola) izena · Lau jokalari edo talde elkarren aurka aritzen diren txapelketa.
1. (informatika) izen · Tarteka kartulina batean egindako zuloen bitartez, informazioa kode bitarrera bihurtzeko euskarria, informatikaren hastapenetan informazioa ordenagailuetara sartzeko erabilia.
1. (finantzak) izena · Ordainketa egiteko finantza-entitatearen adostasuna duen txekea.
1. aditzondoa · Oso azkar, tximista bezala.
1. (bizk) izen · Bi muturretatik zintzilikatutako soka edo kate baten erdiaren gainean jarritako eserleku bat duen jolas-tresna, bereziki haurrentzat prestatua, bultzadaz pertsona aurrera eta atzera, gora eta
1. (naf) izen · Txoriak izutzeko baratze eta soroetan jartzen den giza itxurako panpina.
1. izena · Ubidez garraiatuta txorrota edo giltzaz zabaldu eta itxi egiten den tresnatik ateratzen den ura.
1. (arrunkeria) aditz · Sexu-harremanak izan, bereziki sarpenarekin.
1. izen · Hots arin jarraitua.
2. izen · Isil-misilka egiten den hizketa.
3. izen · Jendartean dabilen sekretu edo ustezko berria, egiazkoa edo faltsua izan daitekeena, eta maiz beste batzuk kritikatzeko asmoarekin zabaltzen dena.
1. (estatistika) izen · Maiztasun edo probabilitate handienak mutur bietan dituen banaketa estatistikoa.
1. (medikuntza) izena · Udaberri garaian pertsona batzuek sentitzen duten neke, akidura, logura eta beste sintomen multzoak, bereziki egun-argiaren luzapenak eta eguraldiaren aldaketak eraginda.
1. izena · Ofizialki udalerri batean bizi diren herritarren zerrenda edo zentsua, udalak berak eratu eta kudeatzen duena.
1. (politika) izena · Kanaria uharteetan, uharte bakoitzean tokiko ordezkariek osatzen duten entitate politikoa.
1. izena · Lanpara eta luminarien argi-fluxua neurtu eta kolorearen ezaugarriak aztertzeko gailua.
1. (astronomia) izena · Teleskopioak, espazio-zundak eta bestelako tresnak eta gailuak baliatuz beha eta esplora daitekeen unibertsoaren zatia.
1. izena · Egitura bat osatu eta hari nolabaiteko tankera edo forma ematen dioten oinarrizko elementua.
2. (hizkuntzalaritza) izena · Hitza osatzen duten oinarrizko elementuetako bakoitza, hala nola lexema edo erroak, morfemak, aurrizkiak, atzizkiak eta kasu-markak.
1. (kimika) (teknologia) izena · Bi elektrodoz eta tarteko ontzi batez osaturiko gailua, energia elektrikoaz ontziko elektrolitoaren anioiak anodora eta katioiak katodora bideratuz haietan erreakzio kimikoa eragiten duena.
1. (pluralean) (kimika) izena · Disoluzio batean solutua kristalizatuta geratzen den likidoa.
1. (kimika) izena · Uraren pareko konposatu kimikoa, uraren bi hidrogeno atomoen ordez, bi deuterio isotopo dituena.
1. (erlijioa) izena · Apaiz, gotzain edo diakono batek bedeinkatu edo kontsakratu duen ura, sakramentu edo beste erritu liturgikoetan erabiltzeko.
1. (pluralean) izena · Gizakiak bere jardueretan erabilita saneamendu-sare edo estolderia-sistema batean jasotako ur kutsatua.
1. (geologia) izena · Lurraren sakon-sakonetik ateratzen den ura, gehienetan fenomeno bolkanikoekin loturik.
1. izena · Kare edo kaltzio karbonato eta gatz kopuru txikiak dituen ura, horren ondorioz etxeko nahiz industriako erabilerarako egokia dena..
1. izena · Naturan berez jariatzen den ura; ur korronteduna.
2. (pluralean) izena · Gorabehera handiko itsasaldi edo marea, berezi ekinokzio garaietan gertatzen dena.
1. (kimika) izena · Katioirik eta anioirik gabeko ura, ur destilatutik gertukoa baina hark ez bezala elementu neutroak izan ditzakeena..
1. izena · Destilatuta, hots, lurrundu eta hoztu ondoren kondentsaturik, bere barnean zeuden substantzia kimiko eta patogeno ia guztiak ezabatu diren ura.
1. (adierazkorra) izena · Gauza hutsal edo ezertarako balio ez duena.
1. (medikuntza) izena · Mikroorganismo edo agente patogenorik gabeko ura.
1. (pluralean) izena · Gizakien gorotzak jasotzen dituztenur kutsatuak.
1. (pluralean) izena · Lurrazpian pilatutako ur geruza edo bolumena.
1. izena · Korronte bati jarraiki mugitzen ez den ura.
2. (hidrografia) izena · Ur-laster bateko gune jakin batean dagoen korronterik gabeko lekua.
1. izena · Kaltzio karbonato eta gatz kopuru handiak dituen ura, horregatik etxean eta industrian erabiltzeko desegokia dena.
1. aditzondoa · Garrantzi edo zailtasun handiko lanetan.
1. aditz · Erronka edo lan neketsuei heldu edo aurre egin.
1. aditz · Arazo, auzi edo lan neketsuetan sartu.
2. aditz · Erronkak onartu.
1. izena · Naturan geldirik dagoen ura.
2. (pluralean) izena · Gorabehera txikiko itsasaldi edo marea.
1. izena · Bere barruan disolbaturik mineralak dituen ura, bereziki balio terapeutikoa duena.
1. (kimika) izena · Bi atomo hidrogenoz eta bi atomo oxigenoz osaturiko konposatu kimikoa, itxuraz uraren oso antzekoa, oso oxidatzailea eta nahiko ezegonkorra dena.
1. (kimika) izena · Konposatu kimiko bat uretan disolbatuz lortzen den disoluzio kimikoa.
1. (geografia) izena · Tarte txiki batean gertatzen den garaiera aldearen ondorioz, ur lasterraren jaitsiera bertikal edo ia bertikala.
1. (botanika) izena · Uretan edo oso gune hezeetan, hala nola aintzira, putzu eta urmaeletan, hazten den landarea.
1. (irudizkoa) aditza · Gauzak beranduegi egin, haiek egiteko denbora pasa denean.
1. (geologia) izena · Plano bertikaleko faila, non blokeak alboetara mugitzen diren.
1. (pluralean) izena · Ezkonduriko bikote baten ezkondu zireneko berrogeita hamargarren urteurrena eta horren ospakizuna.
1. izen · Donostiako Nazioarteko Zinemaldiko sari nagusia, kategoria desberdinetan, hala nola film onenari, gidoi onenari eta abar.
1. (estatistika) izen · Urte bateko hilabete batetik aurreko urteko hilabete berdinarekin alderaturik magnitude batek izan duen aldaketa adierazten duen portzentajea.
1. aditzondo · Urte batzuen ondoren, urte batzuk pasata.
1. izena · Bereziki nekazaritzaz eta abeltzaintzaz mintzatuz, baliabideak (abereak, landareak, ...) eremu zabal batean hedatuz eta behartu gabe garatzen den unitate produktiboa.
1. (ekonomia) izena · Bereziki nezakazaritzaz eta abeltzaintzaz mintzatuz, baliabideen erabilera guztiz eraginkorra bilatzen duen unitate produktiboa.
1. (enpresa) izena · Enpresa batean bere ustiapen edo jarduerarekin loturiko sarrerak eta gastuak jasotzen dituen kontabilitate-kontua.
1. izen · Murmurioaren hotsa.
2. izen · Likidoaren isurketa-hotsa
1. (enfatikoa) aditzondo · Xehetasun guztiekin.
1. (enpresa) izena · Enpresa batek beste enpresa bat bereganatzea, haren zati handiena eskuratuz.
1. izena · Eskuoihal, zapi,k tanpoi, konpresa, pixoihal eta antzekoetan, haietako bakoitzak likidoak hartu eta atxikitzeko duten ahalmena.
1. izen · Zaharkituta eta hondatuta izateagatik deuseztatu egiten diren gailu eta osagai elektronikoek osatzen duten hondakinen atala, bereziki ingurumenarentzat arriskutsutzat hartzen direnak.
1. esaera · Berririk ez dagoela adierazteko.
1. izena · Agure edo pertsona zaharrak bertan bizi eta zaintzen diren etxea.
1. (sexologia) (anatomia) izena · Glande edo zakil-mokoa prepuzioarekin lotzen duen larruazal-tolesa.
1. (sexologia) (anatomia) izena · Zakilaren buru edo muturra, atzeko partea baino lodixeagoa dena eta zirkunzidatu ezean azalmintz bilkor batek babesten duena .
1. aditz · Gero eta okerrago egon.
1. (matematika) izen · Aldagai independentearen balioen arabera, definizio desberdinak dituen funtzio matematikoa.
1. (matematika) izen · Integral matematikoa ebazteko erabili ohi den metodoetako bat, integratu beharreko funtzio eta diferentziala bi atal edo zatitan banatzen duena.
1. (finantzak) izena · Zor bat zati edo kuota batzuen bitartez ordaintzea, denbora-une batzuetan zehar.
1. (matematika) izena · Zenbakitzailean nahiz izendatzailean adierazpen algebraikoak, adiera hertsiagoan polinomioak, dituen zatikia.
1. (matematika) izena · Izendatzailean nahiz zenbakitzailean polinomioak dituen zatikia.
1. (matematika) izen · Zatiki moduan adierazitako zenbakia, beste zatikizko zenbaki ezberdin baten balio zehatz berdina duena.
1. (matematika) izen · Zenbaki erreal baten adierazpena, hura zenbakitzailetzat zatiki bat duten zatikien segida finitu edo infinitu moduan irudikatzen duena.
1. (matematika) izena · Zenbakitzailean edo izendatzailean zatikia duen zatikia.
1. (matematika) izena · Zatikizunaren eta zatitzailearen zatitzaile komun handiena 1 izateagatik gehiago laburtu ezin daitekeen a/b erako zatikia, non a eta b zenbaki osoak diren.
1. (matematika) izena · Zatiki jakin bat batura gisa osatzen duten zatiki txikiagoetako bakoitza.
1. (matematika) izena · Zenbakitzailea izendatzailea baino txikiagoa duen eta beraz unitatea baino txikiagoak den zatikia.
2. (matematika) izena · Zenbakitzaileko polinomioaren maila izendatzailekoa baino txikiagoa duen zatiki arrazionala.
1. (matematika) izena · Ez zenbakitzailean ez izendatzailean zatikirik ez duen zatikia.
1. (matematika) izen · Zenbaki jakin baten zatikizko adierazpena (adibidez, 1.5 zenbakiaren zatiki sortzailea 3/2 da).
1. (matematika) izen · Zatikiz adierazitako zenbakia.
1. aditza · Ahal den guztia egin.
1. (estatistika) izena · Zehapen-espedienteak zabaldu eta zehapenak ezartzeko administrazio publikoari edo beste erakunde bati dagokion eskumen eta ahalmena.
1. izen · Boto-sistema, non boto-emaile indibidualek erabakia hartzeko botoa zuzenean eman ordez, haiek aukeratutako ordezkariak diren azken erabakia hartzeko botoa ematen dutenak.
1. (ekonomia) izena · Pertsona, enpresa edo erakunde baten ahalmen ekonomikoa azalarazi egiten duen egitatea zergapetzen duen zerga.
1. (kimika) izena · Upel elektrolitiko.
1. (biologia) izena · Bereziki enbrioian berezitu gabe aurkitzen diren zeluletako bakoitza, helduaroko gorputzean ere badaudenak, zelulak berritzeko helburu dutenak.
1. (histologia) izena · Azino baten zentroaren inguruan kokatzen diren zeluletako bakoitza.
1. (histologia) izena · Azino baten irteeran dauden zeluletako bakoitza.
1. (histologia) izena · Azino batean, zelula azinar eta zelula duktalen artean dauden zeluletako bakoitza.
1. (biologia) izen · Ehun biologiko batean, zelulak murgilduta dauden ingurunea, non zelulak mugitu eta beste zelulekiko interakzioa egiten duten.
1. (matematika) izen · Bi zenbaki osoen zatiduraz adieraz daitekeen zenbakia.
1. (fisika) izena · Elementu kimiko bateko atomo batek bere nukleoan dituen protoien kopurua.
1. (matematika) izena · Koma higikorrez adierazi daitekeen zenbaki minimotik zerora bitarteko hutsuneko zenbakia, koma higikorreko aritmetikaren eraldaketa batez sortzen dena.
1. (matematika) izena · Harekiko diferentzia ezabatuz zenbaki adierazgarri edo ulergarriago batera borobildu den zenbakia, zati dezimala ezabatuz edo azken zifra esanguratsuak saihestuz.
1. izena · Zenbaki biribil.
1. (matematika) izen · Magnitude jarraitu bat adierazteko baliatzen den zenbakia, zatiki partea orokorrean infinituraino luzatzen dena, eta zenbaki arrazional nahiz irrazional izan daitekeena.
1. (matematika) izena · Antzinako Erroman erabilitako zenbaki-sistemako zenbakia, latindar alfabetoko letra batzuekin adierazi eta egun ere testuinguru batzuetan, hala nola mendeak irudikatzeko, baliatzen dena.
1. (kimika) izena · Molekula bateko atomo batez mintzatuz, balentzia-geruzako elektroi-bikote bakarti edo ez-lotzaileen kopurua gehi elektro-bikote lotzaileen kopurua.
1. (matematika) izen · Frakzio edo zatiki moduan adierazten den zenbakia.
1. (matematika) izen · Bi zenbaki osoen zatiduraz adieraz ezin daitekeen zenbaki erreala, adierazpen hamartarrean emana zehatza eta periodikoa ez dena.
1. (matematika) izen · Elementu multzo batetik elementu kopuru jakin bateko azpimultzoak osatzeko era kopurua, ordena kontuan hartu gabe, adierazten duen formula edo horren balioa.
2. (matematika) izena · Newton-en binomioaren hedapenean, koefiziente binomialetako bakoitza.
1. (matematika) izena · 1 eta zenbaki hori bera ez ezik, gutxienez beste zatitzaile bat duen zenbaki naturala.
1. (matematika) izena · Beste bi zenbaki naturalen biderketaz adieraz ezin daitekeen 1 baino handiagoa den zenbaki naturala.
1. (matematika) izena · Beste zenbaki oso bati buruz, harekiko faktore komunik ez duen zenbaki osoa.
1. (matematika) izena · Aldi berean zenbaki oso batek eta zatiki batek osatzen duten zenbakizko adierazpena.
1. (matematika) Objektu baliokideak banan-banan kontatzeko erabiltzen den zenbakia, hots, 1, 2, 3, ... segidako zenbakietako bakoitza.
1. (matematika) izena · Multzo edo zerredna batean, elementu bakoitzaren ordena edo sailkapena adierazten duen zenbakia.
1. (matematika) izen · Bi zenbaki naturalen kenketaz sor daitekeen edozein zenbaki, zenbaki natural, zero edo zenbaki naturalak minus zeinuarekin izan daitekeena,
1. izen · Beste bi zenbaki karratuen baturaz, 0 kenduta, sortzen den karratuaren berrekizun-zenbakia.
1. (matematika) izena · Zenbaki hori bera eta 1 zenbakia kenduta, beste zenbaki natural jakin batez zatituta 0 hondarra ematen duen zenbaki osoa.
1. (matematika) izen · Bi zenbaki osoen zatiduraz adierazitako zenbakia.
1. (hizkuntzalaritza) izena · Kopurua edo ordena adierazten duen adjektiboa; adibidez, "bi etxe" edo "bigarren etxea" esaldietan "bi" eta "bigarren".
1. (kartografia) izena · Mapa batean mapako distantzien eta distantzien arteko proportzioa adierazten duen zatikia, mapako distantzia bati zenbateko distantzia erreala dagokion kalkulatzeko erabiltzen dena.
2. (estatistika) izena · Zenbakiz neurtzen duen neurketa-eskala, partikularzki tarte-eskala eta arrazoi-eskala.
1. (matematika) izena · Problema matematikoen zenbakizko soluzioak lortzeko metodo eta algoritmoak aztertzen dituen matematikaren adarra.
1. (ingeniaritza) izena · Makina-tresnak edo makina-erremintak automatizatzeko sistema, makina haietan bertan programatzen diren aginduen bitartez.
1. (teknologia) izen · Elementu edo substantzia kimiko batzuen fisioa eragin eta hotik askatzen den beroa elektrizitate bihurtzen duten instalakuntza.
1. izen · Erregai fosilen erreketaz edo elementu kimiko astunen fisioaz lortutako beroa elektrizitate bihurtzen duen instalakuntza.
1. (estatistika) izen · Zentsua osatu eta hango biztanleriari buruzko datu estatistikoak jasotzeko asmoz, lurralde bat banatzen den eremu administratibo eta geografikoetako bakoitza.
1. (politika) izena · Agintari politiko hautetsi nagusi bat kargugabetzea, berak parte hartzen duen erakundeko beste hautetsiek gehiengo kualifikatuaz hartutako erabaki baten bitartez.
1. aditzondo · Zerbait interpretatzeko orduan aukera batzuk daudean, baldintza gehien eta estuenak eskatzen dituen hura baliatu behar dela adierazteko.
1. aditzondo · Zerbait interpretatzerako orduan aukera batzuk daudean, baldintza gutxien eta zabalenak eskatzen dituen hura baliatu behar dela adierazteko.
1. (biologia) izena · Kanpoko estimuluek zentzumen-hartzaileetan eragindako seinaleak nerbio-sistema zentralera bideratzen dituzten nerbioak.
1. esaera · Galdera gisa erabilia gehienetan, berriak eskuratu edo besterik gabe agurra adierazteko.
1. lokailua · Zer esanik ez.
1. lokailua · Zer esanik ez.
1. lokailua · Zer esanik ez.
1. lokailua · Aipatzen dena begi bistakoa dela edo hortik zuzenean eratortzen dela adierazteko.
1. lokailua · Zer esanik ez.
1. lokailua · Zer esanik ez.
1. aditzondo · Zerbait aurkitu edo gertatu zain, bitartean zer egin jakin gabe.
2. aditzondo · Aspertuta.
1. (ekonomia) izena · Ahalmen ekonomikoa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta karga-tasa handiagka ezartzen dituen zerga.
1. (ekonomia) izena · Zerga ordaintzeko obligazioa dakarren egitate edo egoera.
1. lokailua · Aipatu behar dena aipatu den zerbaitetik zuzenean eta zalantzarik gabe eratortzen dela adierazteko.
1. (astronomia) izena · Lurra zentrotzat duen irudizko esfera, erradio mugagabea duena, non astroak zeruan begi-bistan agertzen diren bezala proiektatzen diren.
1. (irudizkoa) aditz · Egoera larri batean, irtenbidea ustekabean aurkitu edo topatu.
1. aditz · Egoera larri batean, irtenbidea ustekabean aurkitu edo topatu.
1. (pluralean) (zientzia) izena · Formaltasun eta sistematizazio handiko zientzia, bereziki matematika eta logika.
1. (kimika) izena · Zilar puru edo garbia, zilarra osagai den beste konposatu edo mineraletatik kimikoki erauzia.
1. (pluralean) izen · Ezkonduriko bikote baten ezkondu zireneko hogeitabosgarren urteurrena eta horren ospakizuna.
1. (zinema) izena · Soinurik gabeko zinema, aktoreen mugimenduak eta keinuak baino erakusten ez dituena, bereziki zinemaren historiako hasieratik 1929ra artekoa.
1. izen · Neurketa-zinta.
1. (anatomia) izena · Lepoaren aurreko aldean gizakiek izaten duten irtengunea, nabarmenagoa gizon helduengan, tiroidearen kartilagoak sortutakoa.
1. (geologia) izena · Glaziar-mihirik gabeko glaziarra, bere hedadura glaziar-zirkura mugatzen duena.
1. (matematika) izena · Bere zentrotik igaroz esfera bat ebakitzen duen plano batek esferaren azaleran sortzen duen zirkulua.
1. (matematika) izena · Poligono bateko erpin guztietatik pasatzen den zirkunferentzia, poligono osoa bere zirkuluan bilduz.
1. (matematika) izena · Zirkunferentzia bateko bi puntuen arteko zirkunferentzia zati txikiena.
1. (adierazkorra) aditzondoa · Igurtziz edo karrakatuz.
2. (adierazkorra) aditzondoa · Zirriborro edo zirrimarrak eginez.
1. aditzondo · Arinkeriaz, irizpiderik gabe.
2. aditzondo · Itzulinguruka hitz eginez.
3. aditzondo · Idazkera azkar eta baldarrez.
1. aditzondoa · Erabakitasunez, zalantza egin gabe.
2. aditzondoa · Zerbait batera egiten dela adierazteko.
1. aditza · Zalantza egin gabe zerbait erabaki.
1. (ekonomia) izena · Zor multzo baten guztirako zenbatekoa.
1. aditzondo · Sosik gabe, pobrezia gorrian.
1. aditzondo · Kosta ahala kosta, kostatzen denari erreparatu gabe.
1. (zuzenbidea) izen · Zor bat ordaintzeko obligazioa adierazten duen titulu edo agiria, zordunak kontratu bidez onartua.
1. (enpresa) izena · Eskudirurik erabili gabe, ondasunak eta zerbitzuak eskuratzeko aukera ematen duen txartela, ondasun edo zerbitzu horren prezioa eroslearen banku-kontura zuzenean zordunduz edo kargatuz.
1. (estatistika) izen · Laginketa sistematikoan lehenengo hautespen-tartetik zoriz aukeratzen den elementua.
1. (estatistika) izen · Zorizko gertaera baten emaitza bakoitzari zenbaki bat esleitzen dion aldagaia.
1. (estatistika) izena · Elementuak zoriz hautatu diren lagin estatistikoa.
1. (estatistika) izena · Lagin bateko elementuak zoriz edo probabilitate berdinarekin hautatzen dituen laginketa-mota.
1. (estatistika) izena · Lagineko elementuak zoriz hautaturik, probabilitate bereko laginak hautatzen dituen laginketa-mota.
1. (matematika) izena · Elementu sorta baten zorizko ordena.
1. (estatistika) izena · Hainbat emaitza posible eta aurreikusezinak izan ditzakeen saiakuntza edo fenomenoa.
1. (estatistika) izena · Erregularra ez den elementu jakin batzuen segida eta beraz aurresanezina dena.
1. (estatistika) izena · Multzo edo tarte batetik zoriz hautatutako zenbakia, bereziki zorizko laginketa edo simulazio estokastikoa egiteko erabiltzen dena.
1. (enpresa) izena · Enpresaren pasibo galdagarria edo zorren guztizkoa zati ondare garbia eginez kalkulatzen den finantza-ratioa.
1. aditza · Zorrak harturik egon.
2. aditza · Jasotako mesede batengatik beste batekin eskertuta egon.
1. (anatomia) izena · Sabelaren behe aldean pelbis izeneko hezurrak inguratzen dituen organoak bildu eta babestu egiten dituen gihar eta lotailuen multzoa.
1. (teknologia) izen · Plastiko edo beirazko harizpi mehea, argia transmititzen duena, argiztapenerako eta datuen transmisio azkarrerako erabiltzen dena.
1. (zurgintza) izena · Elkarri itsatikako zurezko geruzez osaturiko materiala.
1. interjekzioa · Topa egiteko formula.
1. interjekzioa · Topa egiteko formula.
1. (matematika) izena · Zenbaki errealak irudikatzen dituen zuzen edo ardatz jarraitua, non bi puntu edo zenbakiren artean edozein puntu edo zenbaki erreal koka daitekeen.
1. (matematika) izena · Hurbiltzen doazen eta azkenean puntu batean bat egiten duten zuzenetako bakoitza.
1. (enpresa) izena · Enpresa edo erakunde batean epe laburreko helburuak zehaztu, garatu eta kontrolatu egiten duen jarduera eta erakunde-saila, helburu estrategikoetatik abiatuta.
1. (ekonomia) izena · Pertsona, enpresa edo beste erakundeen ondarea, errenta edo orokorrean ahalmen ekonomikoa zuzenean zergapetzen duen zerga.
1. (hezkuntza) izen · Proba objektibo bat puntuatu eta ebaluatzeko erantzun zuzenen zerrenda.
Artikulurik faltan botatzen al duzu?
Osatu ezazu hurrengo galdetegia, zure eskaera lehenbailehen argitaratzen saiatuko gara
